بورس احتمالا در هفته آینده متعادل است

یک تحلیلگر بازار سهام در پیش‌بینی خود از وضعیت بازار در اولین روز بازگشایی، گفت: هفته آینده احتمالا اولین روز فعالیت بازار سرمایه در دوران وزات آقای مدنی‌زاده باشد. امیدواریم با حمایتی که وزیر و سازمان بورس انجام می‌دهند و هماهنگی بنگاه‌ها و حقوقی‌های بازار ما شاهد شرایط خوبی باشیم. به هر حال اخبار یکی دو روز آینده مهم است، اما من تصور یک بازار متعادل را دارم.

همایون دارابی در گفت‌وگو با اقتصاد24، در ارزیابی خود از اقدام سازمان بورس برای تعطیلی این بازار در دوران جنگ ایران و اسرائیل، اظهار کرد: به هر حال شرایط ناگهانی و تجاوز آشکار بود و ظرفیت‌های قانونی برای این تعطیلی وجود داشت. شورای عالی بورس و پختگی آقای صیدی کمک کرد تا ما شاهد عبور بدون دردسر بازار از این مرحله باشیم. او افزود: در شرایطی که کشور مورد تجاوز قرار گرفته و تعداد زیادی از فعالان بازار حضور نداشتند، نمی‌توان بازار را فعال نگه داشت. به هر حال روز‌های سختی بود و انشاالله با پیروزی‌های به دست آمده وارد شرایط آتش‌بس دائمی شویم.

این کارشناس همچنین با اشاره به تجربیاتی که بازار از دوران جنگ به دست آورد، بیان کرد: یک سری تجربیات هم در این مدت گرفتیم از جمله اینکه بازار ما نیاز دارد زیرساخت‌های الکترونیکی خود را تقویت کند، بازارگردانی را جدی‌تر بگیرد و شاهد اقدامات احتیاطی بنگاه‌ها برای حفظ فعالیت خود در شرایط بحرانی شویم. این تنش یک اضطراب جدی برای بازار بود ولی خوشبختانه درگیری‌ها به زیرساخت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی به معنای متداول در زمان جنگ‌ها، کشیده نشد.

طبق این گزارش، همزمان با آغاز رسمی درگیری‌های نظامی میان ایران و اسرائیل، بسیاری از ساختار‌های اقتصادی کشور وارد مرحله‌ای تازه از انفعال و احتیاط شدند. یکی از نخستین واکنش‌ها به این بحران، تعطیلی بازار سرمایه ایران بود؛ تصمیمی که از سوی نهاد ناظر یعنی سازمان بورس و اوراق بهادار اتخاذ شد و در همان روز‌های ابتدایی بحران اجرایی شد. این تعطیلی از منظر بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، تصمیمی منطقی و پیش‌دستانه تلقی می‌شود که می‌تواند در کوتاه‌مدت از فروپاشی روانی بازار جلوگیری کرده و فرصتی برای بازیابی آرامش در فضای اقتصادی کشور فراهم آورد.

در شرایط جنگی، اقتصاد هر کشور با موجی از نااطمینانی، پیش‌بینی‌ناپذیری و واکنش‌های هیجانی روبه‌رو می‌شود. سرمایه‌گذاران خرد و کلان، اعم از حقیقی و حقوقی، در مواجهه با اخبار فوری و گاهی متناقض، به‌ندرت می‌توانند تصمیماتی مبتنی بر تحلیل‌های بنیادی بگیرند. در چنین شرایطی، بازار‌ها مستعد واکنش‌های عصبی و غیرعقلانی هستند که می‌تواند به صف‌های فروش گسترده، سقوط آزاد شاخص‌ها، خروج سرمایه و در نهایت بی‌اعتمادی عمیق‌تر به بازار منجر شود. از همین رو، نهاد‌های مالی در بسیاری از کشور‌های دنیا، در زمان بروز بحران‌های حاد از ابزار‌های فوری مانند تعلیق معاملات یا محدودیت‌گذاری بر دامنه نوسان استفاده می‌کنند تا مانع از ریزش‌های غیرقابل بازگشت شوند. تعطیلی بورس در ایران نیز دقیقا در همین چارچوب معنا پیدا می‌کند. مسئولان بازار سرمایه با در نظر گرفتن تجربه‌های تاریخی یا وقایع مشابه در کشور‌هایی همچون اوکراین، کره جنوبی یا حتی ایالات متحده پس از حمله ۱۱ سپتامبر، تصمیم گرفتند که اجازه ندهند بازار به‌طور مستقیم و بدون هیچ‌گونه مداخله‌ای با موج اولیه هیجانات مواجه شود. این تصمیم نه نشانه‌ای از ناتوانی مدیریت بازار، بلکه گامی در جهت ثبات‌بخشی به اقتصاد در شرایط خاص تلقی می‌شود.

نکته مهم‌تر آنکه، تعطیلی بورس لزوما به معنای توقف کامل فعالیت اقتصادی نیست. بلکه به نهاد‌های مالی، کارگزاران و سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهد تا اطلاعات جدید را تحلیل کرده، استراتژی‌های خود را بازبینی کنند و تصمیم‌گیری‌ها را از حالت واکنشی به سمت عقلانی سوق دهند. به بیان دیگر، این تعطیلی می‌تواند در عمل نوعی تنفس مصنوعی موقت» برای یک بازار تحت فشار باشد؛ اقدامی که به‌ویژه در شرایطی که جامعه با شوک روانی ناشی از حملات نظامی روبه‌روست، اهمیت دوچندان می‌کند.