«هاشم اورعی» در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» و با اشاره به تامین یک سوم انرژی جهان از خلیج‌فارس:
بستن تنگه هرمز سطح منازعات را بین‌المللی می‌کند
رامتین موثق
جنگ میان ایران و اسرائیل بیش از 1 هفته است که ادامه دارد و شامگاه یکشنبه 1 تیر، ارتش آمریکا نیز وارد این منازعات شد و به سایت‌های هسته‌ای ایران حمله کرد و ساعاتی پس از این حمله سپاه پاسداران و مقامات نظامی ایران درباره پاسخ به این تجاوز آمریکا هشدار دادند.
یکی از تهدیدات همیشگی ایران علیه آمریکا بستن تنگه هرمز است که اکنون نیز این احتمال نه تایید و نه تکذیب می‌شود به صورتی که وزیر امور خارجه ایران در نشست خبری خود در روز گذشته در پاسخ به احتمال بسته شدن تنگه هرمز اظهار کرد که ایران گزینه‌های متعددی دارد. از همان روز اول جنگ هم در بازارها، نفت جزو اولین کالاهایی بود که دستخوش افزایش قیمت شد و با توجه به تهدیدات ایران برای بستن تنگه هرمز برخی حتی احتمال 3 رقمی شدن قیمت آن را دادند. اما فعلا بستن تنگه هرمز در حد یک احتمال است و قطعیتی در وقوع آن وجود ندارد.
در همین راستا، شبکه خبری بلومبرگ روز یکشنبه گزارش داد که حمله اخیر آمریکا به تأسیسات نظامی یا هسته‌ای در خاک ایران، تنش‌های خاورمیانه را وارد مرحله‌ای جدید کرده و سرمایه‌گذاران را با سناریوهای تازه‌ای از ریسک‌های منطقه‌ای مواجه ساخته است. رویترز نیز با بررسی واکنش اولیه بازارهای مالی به این حمله گزارش داده است که قیمت نفت خام در ساعات ابتدایی معاملات افزایش یافت، در حالی که بازار رمزارزها (مانند بیت‌کوین و اتر) با افت مواجه شد. پس اکنون که قیمت نفت افزایش پیدا کرده است، آیا ایران می‌تواند از این قابلیت استفاده کند و در شرایط جنگی درآمدهای خود را افزایش دهد؟
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، به بررسی احتمالات افزایش قیمت نفت و تاثیرات منازعات اخیر بر صادرات نفت ایران پرداخته است.
احتمال افزایش جزئی و مقطعی در قیمت نفت
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، برای قیمت نفت در صورت ادامه منازعات ایران و اسرائیل دو سناریو متصور شد و درباره سناریو اول اظهار کرد: سناریو خوش‌بینانه اول این است ماجرای بسته شدن تنگه هرمز و اقدامات تلافی‌جویانه ایران شکل نگیرد که در این صورت به نظر من، به دلیل عدم قطعیت تامین نفت مورد نیاز جهان ما شاهد افزایش قیمت نفت ولی به صورت کاملا کم خواهیم بود.
هاشم اورعی افزود: یادمان باشد به هرحال رشد اقتصاد جهانی هم، از جمله چین، بالا نیست و به این دلیل می‌گویم که افزایش قیمت زیادی نخواهیم دید زیرا تقاضا آنچنان هم بالا نیست و اگر این سناریو اتفاق بیافتد، افزایش قیمت نفت محسوس نخواهد بود.
او ادامه داد: سناریو دوم این است که ایران تمام سعی خود را بر بستن تنگه هرمز بگذارد؛ اگر این اتفاق بیفتد با توجه به اینکه حداقل یک سوم نفت جهان از طریق تنگه هرمز عبور می‌کند آنوقت ما شاهد این خواهیم بود که حداقل در کوتاه‌مدت افزایش قیمت نفت بیشتر خواهد بود و شاید ۲۰ تا ۲۵ درصد هم شاهد این افزایش قیمت باشیم زیرا در صورت تحقق این سناریو، دیگر مسئله امنیت انرژی مطرح می‌شود.
این استاد دانشگاه درباره احتمال تحقق وعده بسته شدن تنگه هرمز عنوان کرد: معتقدم که به احتمال زیاد اولا ایران چنین تصمیمی نخواهد گرفت زیرا سطح منازعات را به شدت بالا می‌برد و اختلافات را بین‌المللی می‌کند به صورتی که دیگر به جای اینکه طرف دعوا در مقابل ایران فقط اسرائیل باشد، تقریبا کل کشورهای جهان می‌شوند.
اورعی با بیان اینکه ایران به آسانی چنین تصمیمی درباره تنگه هرمز نمی‌گیرد، تصریح کرد: حتی اگر ایران چنین تصمیمی را بگیرد که احتمالش زیاد نیست، نیروی دریایی آمریکا در خلیج‌فارس مستقر است و با این ماجرا به شدت مقابله می‌کند. در نتیجه امکان بسته شدن تنگه هرمز کم است.
به گفته او، احتمال بالا رفتن نسبتا شدید قیمت نفت کم است اما به دلیل این تلاطمات اخیر در کوتاه‌مدت شاهد افزایش اندک قیمت نفت، در حد 5 درصد، خواهیم بود که این افزایش هم مقطعی است زیرا کشورهای دیگر سعی می‌کنند که تقاضای جهانی را تامین می‌کنند. اگر از تنگه هرمز صرف‌نظر کنیم، ایران سهم آنچنانی در بازار نفت ندارد و ثانیا اینکه کشورهای همسایه، به ویژه عربستان سعودی، ظرفیت خالی برای تامین نیاز را دارند.
افزایش نااطمینانی از امکان تامین نفت ایران
این تحلیلگر مسائل انرژی درباره اینکه «سرنوشت صادرات نفت ایران در صورت افزایش قیمت و ادامه منازعات چه خواهد شد؟»، پاسخ داد: این مسئله بسیار مهمی است و واقعیت اینست که فکر نمی‌کنم که ایران بتواند به صادرات نفت خود در سطح قبل ادامه دهد.
اورعی با اشاره به اینکه در یکی دو هفته قبل از این منازعات هم گزارش‌هایی مبنی بر کاهش تدریجی صادرات نفت ایران و رسیدن آن به روزی تقریبا 1 میلیون بشکه شنیده می‌شد، ادامه داد: نگرانی من اینست و معتقدم که به دلایلی صادرات نفت ایران به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد. اولین دلیل اینست که در شرایط جنگی باید اصلا بتوانیم امکان تامین و بارگیری نفت را داشته باشیم. دوم اینکه بقیه ایران را نگاه و سعی می‌کنند در شاهرگ‌های حیاتی کشور خلل ایجاد کنند؛ زدن یک ترمینال نفت بسیار ساده‌تر از مراکز نظامی است که اسرائیل اکنون می‌زند.
او درمورد دیگر دلایل احتمال کاهش صادرات نفت ایران، گفت: سوم اینکه کشورهایی که خریدار عمده ما هستند، یعنی چین، در این شرایط اگر هم امکان تامین نفت مورد نیازشان را از کشورهای دیگر داشته باشند، که دارند، ترجیح می‌دهند یک مسیر صاف‌تری را انتخاب کنند تا از یک کشوری که در حال جنگ است نفت بخرند زیرا امکان تامین آن صددرصد نیست. اگر کشورها الان نفت را برای سه ماه دیگر از ایران بخرند، اصلا اطمینان ندارند که در ۳ ماه بعد ایران می‌تواند این نفت را تحویل بدهد یا نه پس از تامین نفت ایران اطمینانی ندارند.
صادرات نفت ایران به شدت کاهش می‌یابد
این استاد دانشگاه درباره دیگر دلایل احتمال کاهش صادرات نفت اظهار داشت: از همه مهمتر، اکنون خریدار مشکل دارد، فروشنده مشکل دارد و حمل‌کننده هم حتما مشکل پیدا خواهد کرد. کشتی‌ها باید در منطقه جنگی بیایند و این کشتی‌ها باید بیمه شوند ولی تا جایی که می‌دانم، هیچ شرکتی در شرایط فعلی منطقه بیمه نمی‌کند.
اورعی افزود: باز هم طبق اخبار گذشته، ناوگان آمریکایی کشتی‌هایی را که حامل نفت صادراتی ایران هستند، یکی یکی متوقف می‌کند که حتی ایران به آمریکا هشدار داد که اگر این کار را متوقف نکند، قایق‌های تندروی خود را می‌فرستد.
او با اشاره به اینکه در شرایط فعلی هم تولیدکننده مشکل دارد و هم خریدار دنبال چنین مسیر پر پیچ و خمی نیست و هم انتقال نفت هزاران مشکل دارد، تاکید کرد: من مطمئنم مادامی که این روال ادامه پیدا کند، شاهد کاهش قابل توجه در صادرات نفت خواهیم بود.
به اعتقاد این کارشناس ارشد حوزه انرژی، سابقا صادرات ما در حد 1 و نیم میلیون بشکه تا 1 میلیون و 600 هزار بشکه در روز بوده است اما اگر منازعات ادامه پیدا کند، در صورت صادرات روزانه 500 هزار بشکه هم باید خوشحال بود!
تبعات کاهش صادرات نفت برای اقتصاد ایران
اورعی همچنین درباره تاثیر کاهش صادرات نفت بر اقتصاد ایران عنوان کرد: متاسفانه رشد اقتصادی ما بسیار محدود بوده و درآمد دولت به دو عامل، یکی نفت و مالیات، وابسته است که درآمد مالیاتی هم رشد قابل‌توجهی در سال‌های اخیر داشته است.
او ادامه داد: مشکل اینست که درآمد مالیاتی تابعی از رشد اقتصادی است، یعنی برای اینکه درآمد مالیاتی دولت زیاد شود باید رشد اقتصادی زیادی در کشور داشته باشد که سهم دولت هم از این درآمد بیشتر می‌شود. اما در شرایط فعلی معتقدم که رشد اقتصادی ما منفی خواهد شد لذا دولت نمی‌تواند روی درآمد مالیاتی حساب کند و بیشترین وابستگی را به درآمد صادراتی، ارز و نفت خواهند داشت.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی تصریح کرد: متاسفانه اگر این پیش‌بینی درست باشد و شاهد کاهش قابل توجه صادرات نفت باشیم، می‌توان گفت به شدت با مشکل مواجه خواهیم شد.
اورعی با اشاره به سنگین بودن هزینه‌های دولت و اضافه شدن هزینه سنگین این منازعات بر مشکلات قبلی، در پایان خاطرنشان کرد: تنها راهی که برای دولت می‌ماند اینست که بدون پشتوانه اقدام به خلق پول کند و این یعنی در سال جاری، مخصوصا سال آینده و سال‌های بعد، شاهد افزایش تورم خواهیم بود.
هاشم اورعی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: سابقا صادرات نفت ما در حد 1 و نیم میلیون بشکه تا 1 میلیون و 600 هزار بشکه در روز بوده است اما اگر منازعات ادامه پیدا کند، در صورت صادرات روزانه 500 هزار بشکه هم باید خوشحال بود زیرا در شرایط فعلی هم تولیدکننده مشکل دارد، هم خریدار دنبال چنین مسیر پر پیچ و خمی نیست و هم انتقال نفت هزاران مشکل دارد
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی: احتمال بالا رفتن نسبتا شدید قیمت نفت کم است اما به دلیل تلاطمات اخیر در کوتاه‌مدت شاهد افزایش کم قیمت نفت، در حد 5 درصد، خواهیم بود که این افزایش هم مقطعی است زیرا کشورهای دیگر سعی می‌کنند که تقاضای جهانی را تامین می‌کنند
سوتیتر: در آینده صادرات نفت ایران به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد. زیرا در شرایط جنگی باید اصلا امکان تامین نفت و بارگیری نفت را داشته باشیم. نکته دیگر اینکه کشورهای دیگر ایران را نگاه و سعی می‌کنند در شاهرگ‌های حیاتی کشور خلل ایجاد کنند؛ وانگهی هدف قراردادن یک ترمینال نفت بسیار ساده‌تر از مراکز نظامی است که اسرائیل اکنون می‌زند!
**به احتمال زیاد ایران تصمیم به بستن تنگه هرمز نخواهد گرفت زیرا سطح منازعات را به شدت بالا می‌برد و اختلافات را بین‌المللی می‌کند به صورتی که دیگر به جای اینکه طرف دعوا در مقابل ایران فقط اسرائیل باشد، تقریبا کل کشورهای جهان می‌شوند
دیدگاه تان را بنویسید