مخالفت رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی با مصوبه هیأت‌وزیران، در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»:
گازوئیل ۳ نرخی فقط بستر فساد و رانتِ بعضی آقایان می‌شود!
رامتین موثق
بحث 3 نرخی‌شدن گازوئیل و تغییر در شیوه تخصیص سوخت به ناوگان دیزلی کشور همین تازگی‌ها به موضوع داغ صنعت حمل‌ونقل تبدیل شد. دولت می‌گوید با هدف مقابله با قاچاق گسترده سوخت، بهینه‌سازی مصرف و حمایت از ناوگان حمل‌ونقل قانونمند، در حال بررسی و اجرای طرح‌هایی است که می‌تواند قیمت و نحوه دسترسی به گازوئیل را دستخوش تغییرات اساسی کند.
مطابق این مصوبه هیات وزیران در اردیبهشت 1404، قیمت یارانه‌ای همچنان بدون تغییر سهمیه باقی می‌ماند. همچنین بجز نرخ یارانه‌ای، یک نرخ نیمه‌یارانه‌ای به‌عنوان نرخ دوم و یک نرخ آزاد به عنوان نرخ سوم، تعیین می‌شود. این موضوع یکی از محورهای اعتراضات کامیون‌داران در سراسر کشور است؛ هرچند که خواسته آنها تنها به حق بیمه و سوخت محدود نمی‌شود.
در پی این اعتراضات رضا اکبری، رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، خبر از توقف فعلی این طرح داد، اما به اعتقاد برخی این طرح نقش موثری در جلوگیری از قاچاق گازوئیل ایفا می‌کند. گزارش پیش‌رو، بر محور نقش 3 نرخی شدن گازوئیل بر قاچاق سوخت تهیه شده است.
باید گازوئیل کامیون ما که در حال تردد است، تامین شود. اما با این سوختی که الان می‌دهند، رانندگان کسری سوخت دارند و این امر به این دلیلست که برنامه جدولی که کامیون‌داران دارند متعلق به 5 سال پیش است و باید این جدول به‌روزرسانی شود، اما وزارت صمت این کار را نکرده و یکی دیگر از تقاضاهای ما به‌روزرسانی این جدول است
اعتصاب کامیون‌داران، وسیله‌ای برای ادامه قاچاق سوخت؟!
همانطور که اشاره شد، برخی به دلیل جلوگیری از قاچاق سوخت موافق افزایش قیمت چه بنزین و چه گازوئیل هستند. در همین مورد وحید حاجی‌پور، فعال رسانه، در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «سودی که شبکه قاچاق از عدم اجرای مصوبه گازوئیل سه‌نرخی به جیب می‌زند، روزی ۴۱۰ میلیارد تومان، ساعتی ۱۷ میلیارد تومان، دقیقه‌ای ۲۸۵ میلیون تومان و ثانیه‌ای ۴.۷ میلیون تومان است. اعتصاب کامیون‌داران، ابزاری است برای تحت فشار قرار دادن دولت به‌منظور عقب‌نشینی از طرح جلوگیری از قاچاق سوخت.»
همچنین رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرد که هزاران تراکتور و گلخانه فاقد فعالیت واقعی، به طور غیرقانونی سهمیه سوخت دریافت کرده‌اند.
علیرضا رشیدیان درباره برآورد قاچاق روزانه سوخت نیز اظهار داشت: آمار دقیقی در دست نیست، اما در جلسه اخیر ستاد اعلام شد که بیش از ۲۰ میلیون لیتر سوخت در روز از کشور قاچاق می‌شود. طبق محاسبات انجام‌شده، ارزش ارزی این میزان قاچاق سالانه بیش از ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
او ادامه داد: در یکی از استان‌ها، ۱۲ هزار تراکتور غیرواقعی (فاقد وجود خارجی) سوخت دریافت کرده است. در حوزه گلخانه‌ها نیز حدود ۳ هزار واحد فاقد تولید سوخت دریافت کرده‌اند. موارد مشابهی از تخلف در بخش معادن غیرفعال نیز گزارش شده است. رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصریح کرد: افشای این حجم گسترده از تخلفات و قاچاق در حوزه سوخت، زنگ خطری برای نظام یارانه‌ای و منابع انرژی کشور است. این آمارها نشان می‌دهد که اصلاح ساختار توزیع، پایش هوشمند، راستی‌آزمایی داده‌ها و حذف مصرف‌کنندگان غیرواقعی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای جلوگیری از خروج منابع ملی است.
اگر آمار واقعی باشد دیگر قاچاق نیست،
تاراج است!
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران درباره قاچاق گازوئیل در گفت‌وگو با اقتصاد24، بیان داشت: باید دقت کنیم که ما در مورد گازوئیل داریم صحبت می‌کنیم که حمل‌ونقل آن نیاز به بشکه، تانکر، لوله و تامین دارد. داریم در مورد ۱۵ میلیارد دلار گازوئیلی صحبت می‌کنیم که در بهترین حالت می‌خواهد به قیمت ۲۰ یا ۲۵ سنت فروخته شود و در ایران ۳۰۰ تومان یا اصلا هزار تومان خریداری می‌شود. وقتی ۱۵ میلیارد دلار را در ۸۰ هزار تومان ضرب و تقسیم بر هزار یا هزار و ۵۰۰ تومان قیمت گازوئیل در داخل کشور بکنید، حجم گازوئیلی که در موردش صحبت می‌کنیم، مشخص می‌شود. با این حساب هزار و ۲۰۰ میلیارد لیتر به دست می‌آید. حال این عدد را اگر تقسیم بر ۳۶۵ کنیم، می‌شود روزی ۳ میلیارد و ۲۷۸ میلیون لیتر که اگر تقسیم بر ۲۰ هزار لیتر کنیم که گنجایش یک تانکر است، ۱۶۵ هزار تریلی می‌شود که اصلا شدنی نیست.
رضا رستمی: 3 نرخی شدن گازوئیل اصلا نمی‌تواند جلوی قاچاق آن را بگیرد و این طرح تنها شاید برای فساد و رانت بعضی از آقایان فضای مناسبی ایجاد کند
آرش نجفی تاکید کرد: در کنار هم گذاشتن این اعداد و ارقام من را به این نکته می‌رساند که آماری که رئیس دستگاه قضا عنوان کرده است، صحیح نیست. به فرض که صحیح هم باشد تامین آن به معنای وجود یک باند فساد در کل دنیاست. این دیگر نامش قاچاق نیست بلکه تاراج است که نهاد‌های نظارتی باید کنترل کنند. برای تامین هم باید سراغ شرکت پخش و پالایش برویم که گازوئیل را چگونه توزیع می‌کنند که چنین حجمی از گازوئیل خارج می‌شود. به گفته او، اینکه الان چنین عددی ماه به ماه از منابع کشور تاراج می‌شود، مایه افسوس است.
کاهش سهم واردات بنزین در بودجه 1404 نشانه‌ای از افزایش قیمت آن است و در این حین عرضه بنزین سوپر با قیمت تمام شده و 3 نرخی شدن گازوئیل به مثابه آزمون دولت برای سنجش میزان تاب‌آوری جامعه در مقابل افزایش قیمت بنزین، عمل می‌کند
گفتنی است به اعتقاد برخی از کارشناسان، این حجم قاچاق سوخت به وسیله مردم محروم مرزنشین انجام نمی‌شود و دست‌های دیگری در کار این قاچاق هستند. اما آیا افزایش قیمت سوخت و 3 نرخی شدن گازوئیل می‌تواند این دست‌ها را قطع کند؟
بخش حمل‌ونقل نقشی در قاچاق سوخت ندارد
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره ارزیابی خود از 3 نرخی شدن گازوئیل عنوان کرد: ما صددرصد مخالف 3 نرخی شدن گازوئیل هستیم و یکی از دلایل اعتراض همکاران ما هم همین موضوع بود.
رضا رستمی با اشاره به منتفی شدن 3 نرخی شدن گازوئیل، اعلام کرد که قرار شده است با حضور تشکل‌ها جلسه‌ای برگزار و تصمیم‌‌های جدیدی گرفته شود.
او با تاکید بر اینکه 3 نرخی شدن گازوئیل نمی‌تواند به هیچ عنوان جلوی مصرف زیاد را بگیرد، تصریح کرد: اصلا بخش حمل‌ونقل نقشی در قاچاق سوخت ندارند و با گرانی گازوئیل نیز نمی‌توان مانع قاچاق آن شد؛ مسئولین به جای این سیاست باید با روش‌های دیگر جلوی روند قاچاق سوخت را بگیرند.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: ادعای ما اینست که باید گازوئیل کامیون ما که در حال تردد است، تامین شود. اما با این سوختی که الان می‌دهند، همکاران ما کسری سوخت دارند و این امر به این دلیلست که برنامه جدولی که همکاران دارند متعلق به 5 سال پیش است و باید این جدول به‌روزرسانی شود اما وزارت صمت این کار را نکرده که یکی دیگر از تقاضاهای ما به‌روزرسانی این جدول است.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: ما صددرصد مخالف 3 نرخی شدن گازوئیل هستیم. اصلا بخش حمل‌ونقل قاچاق سوخت ندارد و با گرانی گازوئیل نمی‌توان جلوی آن را گرفت؛ مسئولین نیز به جای این سیاست باید با روش‌های دیگر مانع روند قاچاق سوخت شوند
رستمی با تاکید مجدد بر اینکه 3 نرخی شدن گازوئیل اصلا نمی‌تواند جلوی قاچاق آن را بگیرد، درنهایت خاطرنشان کرد: این طرح شاید برای فساد و رانت بعضی از آقایان فضای مناسبی ایجاد کند.
بوی گرانی بنزین می‌آید
با مشاهده روند اقتصادی که از سال گذشته آغاز شده است، برخی نشانه‌ها احتمال از گرانی بنزین در سال جاری می‌دهد. اولین نشانه کاهش سهم واردات بنزین در بودجه 1404 است که این کاهش به مقدار قابل توجهی بوده است زیرا با توجه به روند ناترازی فزاینده، نه برنامه‌ای برای کاهش مصرف و افزایش کیفیت خودروهای داخلی وجود دارد و نه برنامه‌ای برای افزایش تولید؛ هر برنامه‌ای برای افزایش تولید در شرایط تحریمی که پالایشگاه‌ها با فرسودگی سرمایه ثابت مواجه هستند، نمی‌تواند مقدار قابل توجهی به تولید بنزین بیفزاید. پس در این شرایط کاهش سهم واردات بنزین نشان از برنامه دولت برای کنترل مصرف به وسیله افزایش قیمت دارد.
نشانه بعدی آزاد شدن واردات بنزین سوپر و عرضه آن به قیمت تمام شده و در بورس انرژی است که عرضه آن به قیمتی بسیار بالا، بیش از 60 هزارتومان، خواهد بود که این بنزین باکیفیت را از دسترس عموم خارج کرده و فقط ثروتمندان می‌توانند از این بنزین استفاده کنند. به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران این عرضه بنزین سوپر با قیمتی بسیار بالا می‌تواند به مثابه آزمونی برای سنجش تاب‌آوری جامعه مقابل گرانی بنزین باشد. 3 نرخی شدن گازوئیل نیز می‌تواند در همین چارچوب تحلیل شود.
یکی از بهانه‌های گرانی سوخت، چه بنزین و چه گازوئیل، همواره قاچاق فراگیر آن بوده است. برخی دولتمردان و کارشناسان موافق گرانی سوخت بر این باروند که اختلاف قیمت فاحش سوخت ایران با دیگر کشورهای همسایه، به خصوص ترکیه و پاکستان، زمینه را برای قاچاق سوخت فراهم می‌کند. در این باره ابتدا باید گفت که اگر قرارست با یکسان شدن قیمت سوخت ایران و کشورهای همسایه جلوی قاچاق این کالای بسیار مهم گرفته شود، بنابراین سطح درآمدی مردم ایران نیز باید به میزان درآمد مردم کشورهای همسایه افزایش یابد که این روند با توجه به نظام سرکوب دستمزد ایران و ارزش پایین پول ملی، از محالات است.
در ثانی، به گفته بسیاری از کارشناسان و مسئولین سابق و فعلی، حجم قاچاق سوخت اعلامی نمی‌تواند کار چند سوخت‌بری باشد که از روی فقر به این کار روی آورده‌اند بلکه این حجم نشان از یک شبکه گسترده قاچاق دارد که دست‌های بسیاری از خود بدنه حاکمیت در آن نقش دارند و این شبکه با افزایش قیمت سوخت هم به کار خود ادامه می‌دهد. با افزایش قیمت سوخت تنها مردم تاوان کم‌کاری و گاه فساد دستگاه‌های نظارتی را می‌دهند و این شبکه بانفوذ هم به کار خود ادامه می‌دهد.
اگر افزایش قیمت گازوئیل باعث اعتراضات گسترده رانندگان کامیون و کامیون‌داران شده است، افزایش قیمت بنزین می‌تواند تمام جامعه را به اعتراض فروببرد زیرا مردم در تجربه‌های قبلی خود آموخته‌اند که گرانی بنزین برای آنها نه تنها توسعه‌ای به همراه نمی‌آورد بلکه باعث گرانی بیش از حد زندگی و معاش آنها
خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید