با موافقت افزایش رسمی قیمت خودرو؛
دولت به داد سهام‌داران خودرویی رسـید!
مهدی الیاسی، روزنامه نگار
بورس تهران پس از یک جهش خیره‌کننده در شش ماهه نخست سال با ریزش قابل‌توجه در نیمه دوم سال همراه شد. رشد قابل‌توجه شش ماهه نخست سال، بازار سرمایه را چنان جذاب کرد که بسیاری از افرادی که نگران کاهش ارزش سرمایه نقدی خود بودند و از نوسانات بازار دلار هم دل خوشی نداشتند، به سوی بورس هجوم آوردند. این هجوم، بورس تهران را با پدیده «کد اولی‌ها» مواجه کرد. یعنی کسانی که برای اولین بار، کد کارگزاری دریافت کردند و به خرید و فروش در بازار سرمایه مشغول شدند.
این حجم از حضور بازیگران حقیقی جدید در بورس اگر چه اتفاقی مثبت تلقی می‌شد، اما پیامدهای منفی نیز همراه بود. از جمله این پیامدهای منفی رفتار هیجانی «کد اولی‌ها» بود. رشد شاخص کل در شش ماهه نخست سال مرهون شرکت‌های صادرات‌محور ازجمله شرکت‌های فولادی و معدنی و همچنین پتروشیمی‌ها بود. این شرکت‌ها به واسطه رشد قیمت دلار و رشدEPS ، ارزش سهام‌شان چند برابر شد و همین امر بود که موجب جهش شاخص کل شد. اما در همان دوران بسیاری از تحلیل‌گران بازار سرمایه با فاصله گرفتن از تحلیل‌های تکنیکال و یومیه و با رویکرد تحلیل بنیادی نسبت به آینده سهام شرکت‌های صادرات محور هشدار داده بودند. چرا که معتقد بودند اگر چه رشد قیمت دلار درآمد شرکت‌های صادراتی را افزایش داده اما در صورت تشدید تحریم‌های آمریکا همین نکته به ظاهر مثبت می‌تواند به پاشنه آشیل شرکت‌های صادراتی تبدیل شود.
این پیش‌بینی در نیمه دوم سال تحقق پیدا کرد. زیرا شرکت‌های فولادی و پتروشیمی‌ها هم از حیث توان صادرات دچار محدودیت شدید شدند و از در انتقال ارز حاصل از صادرات به کشور با مشکلات پیچیده دست و پنجه نرم کردند. مجموع این عوامل موجب ریزش بیش از 20 درصدی شاخص کل شد که عمدتا نیز به کاهش ارزش فولادی‌ها، معدنی‌ها و پتروشیمی‌ها مربوط بود.
کاهش حاشیه سود شرکت‌های صادرات‌محور
در همان نیمه نخست امسال و پیش از افت ارزش سهام شرکت‌های صادراتی، مجتبی معتمدنیا، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار بورس ایلنا، در خصوص دور جدید تحریم‌ها و تاثیر آن بر وضعیت قیمت سهام شرکت‌ها در بورس گفت: «به نظر من در گزارش‌های 9 ماهه خواهیم دید که وضعیت شرکت‌های صادرات‌محور، وضعیت مساعدی نخواهد بود. زیرا به دلیل شرایط تحریم‌ها این قبیل شرکت‌ها مجبور به «زیر فروشی» خواهند بود در نتیجه تاثیر آن را در تعدیل سود در گزارش‌های 9 ماهه خواهیم دید. طبیعتا وقتی هزینه شرکت‌ها برای صادرات افزایش یابد، حاشیه سودشان کاهش پیدا می‌کند.»
اگرچه به دلیل شرایط تورمی و تحریم‌ها، این روزها ایرانیان مجبورند اتومبیل را 2 تا 3 برابر قیمت پارسال بخرند، اما سهام‌داران شرکت‌های خودرویی، این روزها خشنودترین افراد از وضعیت موجود هستند
این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: «در نتیجه از جذابیت شرکت‌های صادرات‌محور کاسته خواهد شد. حتی اگر نرخ واقعی دلار در ماه‌های آینده به دلیل تحریم‌ها افزایش پیدا کند اما چون شرکت‌های صادراتی مجبور می‌شوند با کاهش قیمت، اقدام به صادرات کنند و ارز حاصل از صادرات نیز با دشواری در اختیارشان قرار خواهد گرفت در نتیجه تاثیر منفی این اتفاقات را حوزه شرکت‌های صادرات‌محور بورسی، شاهد خواهیم بود. در واقع افزایش قیمت ارز را نمی‌توان با ریسک سیستماتیک صادرات، پوشش داد.»
رشد شرکت‌هایی که درگیر صادرات نیستند
این کارشناس بورس در همان نمیه نخست سال و در هیاهوی رشد خیره کننده ارزش سهام شرکت‌های صادراتی در گفت‌وگو با خبرنگار بورس ایلنا، تاکید کرده بود: من متعتقدم بر خلاف رویه‌ای که بازار سرمایه در ماه‌های گذشته داشت و از طریق شرکت‌های صادرات‌محور، منتفع شد، در ماه‌های آینده این روند معکوس می‌شود و شرکت‌هایی که درگیر صادرات نیستند، رشد خواهند کرد. به نظر من از این به بعد شرکت‌ها و تولیدکننده‌هایی که از وضعیت تورمی، منتفع می‌شوند، تاثیر بهتر و مثبت‌تری در بورس خواهند دید و بازده سود بیشتری نسبت به شرکت‌های صادرات‌محور خواهند داشت.
وی در تشریح شرکت‌هایی که از وضعیت تورمی، سود می‌برند گفت: «از جمله این صنایع می‌توان به صنایع خودروسازی، غذایی، شرکت‌های دارویی، سیمانی‌ها و ساختمانی‌ها اشاره کرد. در خصوص شرکت‌های صادراتی همچون پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و معدنی‌ها نیز حداقل باید تا زمان ارائه گزارش 9 ماهه و وضعیت فروش‌شان، درنگ کرد.»
پیش‌بینی محقق شد
شاخص بورس تقریبا از مهر ماه روند کاهشی داشت و دلیل آن هم اجرای تحریم‌های جدید آمریکا، کاهش قیمت‌های جهانی به ویژه نفت که محصولات پتروشیمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نیز روند کاهشی نرخ ارز و دشواری ها در انتقال ارز به کشور بود.
تزریق مالی 15 هزار میلیاردی دولت به دو شرکت اصلی خودروساز و موافقت دولت با افزایش رسمی قیمت خودرو، موجب افزایش قیمت سهام خودروسازان شده است
از سوی دیگر در هفته‌های اخیر و به خصوص در روزهای گذشته، شاهد رشد ارزش سهام شرکت‌هایی هستیم که از شرایط تورمی سود می‌برند. شرکت‌هایی که درگیر صادرات نیستند و پیش‌بینی سودشان ارتباطی با میزان فروش‌شان در خارج کشور و انتقال ارز به داخل ندارد. از آنجا که بازار هدف این شرکت‌ها، درون کشور است، متاثر از شرایط تورمی کشور، پیش‌بینی سودشان افزایش می‌یابد.
رشد قیمت خودرویی‌ها
از همین منظر علت استقبال فعالان بازار سرمایه به سهام شرکت‌های خودرویی، شکل‌گیری صف خرید برای این شرکت‌ها و رشد ارزش سهام‌شان قابل فهم است. در روزهای گذشته خبر موافقت دولت برای قیمت‌گذاری مجدد قیمت خودروها که به معنی پذریش افزایش قیمت رسمی خودروها است، پیش‌بینی افزایش درآمد برای خودروسازان را به دنبال داشت. در حال حاضر وضعیت خودرویی‌ها در بورس، دقیقا به این افزایش قیمت وابسته است. چرا که بازار سرمایه، دیگر تحت تاثیر خبرهای هیجانی رشد نمیکند و باید اتفاقات واقعی و بنیادی در سهمها رخ بدهند تا آنها با افزایش قیمت روبه‌رو شوند. اینک با انتشار خبر موافقت دولت با قیمت‌گذاری مجدد خودروها، سهام این گروه تقویت شده است چرا که این خبر به معنی یک تغییر واقعی و بنیادی در پیش‌بینی سود این شرکت‌ها است. البته این رشد قیمت، زمانی می‌تواند ادامه‌دار باشد که حجم قابل توجهی از نقدینگی در یک بازه زمانی مناسب به این گروه وارد شود. از سوی دیگر خبری دیگر نیز به یاری قیمت سهام خودروسازان آمد و آن اعلام پرداخت تسهیلات 15 هزار میلیارد تومانی نظام بانکی به سایپا و ایران‌خودرو بود. این خبر به آن معناست که بخشی از مشکلات تامین مالی این صنعت لااقل تا یکسال آینده بر طرف شده است.
مرتفع شدن مشکل تامین مالی خودروسازان می‌تواند، بهبود نسبی وضعیت قطعه‌سازان را نیز به دنبال داشته باشد. البته تاثیر وضعیت کنونی بر وضعیت سهام شرکت‌های قطعه‌ساز حاضر در بورس محدود‌تر است و به دلیل مشکلات بنیادی‌تری که صنعت قطعه‌سازی دارد به نظر می‌رسد اگر این شرکت‌ها نیز با رشد قیمت سهام همراه شوند این رشد، موقتی باشد. از این رو باید کماکان به قطعه‌سازان در بورس به دیده شرکت‌های پرریسک نگریست.
در مجموع، تزریق مالی 15 هزار میلیاردی دولت به دو شرکت اصلی خودروساز، موافقت دولت با افزایش رسمی قیمت خودرو، ممنوعیت گسترده واردات خودروهای خارجی وشرایط تورمی، موجب رشد درآمد، رشد پیش بینی سود و افزایش قیمت سهام خودروسازان شده است. در واقع اگرچه به دلیل شرایط تورمی و تحریم‌ها، این روزها ایرانیان مجبورند اتومبیل را 2 الی 3 برابر قیمت پارسال بخرند اما سهام‌داران شرکت‌های خودرویی، این روزها خشنودترین افراد از وضعیت موجود هستند.
دیدگاه تان را بنویسید