چرا هنوز در ایران ابرتورم رخ نداده است؟

با تداوم تورم‌های بالا در کشور، هشدار در مورد احتمال وقوع ابر تورم از جمله مواردی است که توسط برخی از کارشناسان اقتصادی گوشزد می‌شود.

به گزارش اقتصاد آنلاین بررسی دلایل وقوع ابر تورم نشان می‌دهد که رشد بالای نقدینگی و افزایش سرعت گردش پول از یک سو و افزایش انتظارات تورمی یا به عبارتی از میان رفتن اعتماد مردم به اقتصاد کشور از جمله موارد مهمی است که موجب بروز ابر تورم خواهد شد. از آنجایی که انتظارات تورمی و رشد نقدینگی در ایران وجود داشته و مورد بحث است، به همین دلیل پرسشی که به وجود می‌آید آن است که چرا تاکنون ابر تورم در ایران رخ نداده؟ از سوی دیگر این پرسش مطرح است که خطر وقوع ابرتورم همچنان اقتصاد ایران را تهدید می‌کند؟

سناریوی وقوع ابر تورم

 تداوم تورم بالا در اقتصاد ایران موجب شد تا در ماه‌های گذشته برخی از اقتصاددانان و کارشناسان اقتصادی هشدارهایی درباره احتمال وقوع ابر تورم در ایران بدهند. تشابه سیاست پولی ایران و ونزوئلا یکی از دلایل نگرانی‌های موجود در این زمینه است. از آنجایی که افزایش نقدینگی یکی از نقاط آغازین تورم و سپس ابر تورم در ونزوئلا بود و این مسئله در ایران نیز وجود دارد، خطر وقوع ابر تورم در ایران همواره گوشزد می‌شود. 

تورم‌های بالا و مزمن در سال‌های گذشته قدرت خانوارهای ایرانی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و وقوع چنین پدیده‌ای می‌تواند آثار مخرب و غیرقابل بازگشتی را به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که اگر شوک مثبتی مانند حل مشکلات مربوط به تحریم رخ ندهد، در آینده‌ای نه‌چندان دور باید در انتظار وقوع یک ابر تورم بود.

علل رخ ندادن ابر تورم

برخی از کارشناسان معتقدند که توجه به ساختار تولید در ایران می‌تواند در پیش‌بینی وقوع ابر تورم در ایران موثر باشد. یکی از مهمترین نشانه‌های وقوع ابرتورم در یک کشور از بین رفتن قابلیت معامله پول ملی توسط مردم است. لایه زیرین این اتفاق، از بین رفتن قابلیت تولید در یک کشور به واسطه آن پول است. این در حالی است که قسمت قابل توجهی از زنجیره تولید در ایران به دولت وابسته است. همین مسئله موجب می‌شود که حتی در زمان شوک‌های اقتصادی نیز استفاده از ریال در جریان تولید تداوم داشته باشد.

 دلیل مهم دیگر آن که تاکنون ابر تورم در ایران رخ نداده صادرات محدود نفت و محصولات پتروشیمی بوده است. این جریان موجب شده تا درآمدها‌ی دولت با وجود کاهش خیلی شدید، متوقف نشود. به عبارت دیگر اگر درآمدهای ارزی ایران به صورت کلی قطع می‌شد، احتمال وقوع ابر تورم در ایران بیشر می‌شد.