بحران بورس به سایر بخش‌های اقتصاد تسری می‌یابد

باران زرین‌قلم

دومین ریزش بزرگ بورس در سال جاری با اعتراض سهامداران روبرو شد به طوری که معامله‌گران در تهران، اصفهان و تبریز دست از کار کشیدند. همزمان یک کارشناس بازار سرمایه هشدار داد بحران بازار سرمایه قابل تسری به سایر بخش‌های اقتصادی نظیر بانک‌ها، بیمه‌ها  صندوق‌های بازنشستگی است.

تصاویری که دیروز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد نشان می‌دهد معامله‌گران حاضر در تالار بورس تهران، به نشانه اعتراض به وضعیت این روزهای بازار سرمایه دست از کار کشیدند. تالار معاملات اصفهان نیز با چنین شرایطی روبرو بود. بورس تهران در دومین ریزش سنگین سال 1401 بیش از دو درصد سقوط کرد و بیش از 90 درصد سهام در محدوده منفی به کار خود پایان داد.

طی معاملات دیروز در بازار سرمایه، کاهش بیش از ۲۶ هزار واحدی شاخص کل بورس باعث شد این شاخص به زیر یک میلیون و ۲۵۰ هزار واحد برسد.

در معاملات روز چهارشنبه چهارم آبان ماه، شاخص کل بورس پایتخت نسبت به روز کاری قبل 26 هزار و 22 واحد ریزش کرد و به رقم یک میلیون و 241 هزار و 38 واحد رسید. بدین ترتیب از نیمه کانال 1.2 میلیونی نیز پایین‌‌ترآمد.

در مجموع معاملات چهارشنبه، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای نوزدهمین روز متوالی منفی شد و 700 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.

آنچه در بازار سرمایه گذشت، در حقیقت اتفاق تکان‌دهنده‌ای بود که از مدت‌ها قبل، کارشناسان و سهامداران در خصوص آن هشدار داده‌اند. عمران بصیری، تحلیلگر بازار سرمایه نیز در صفحه شخصی خود نوشته است: ارزش ‎بورس روزی که کابینه آقای رئیسی از مجلس رای اعتماد گرفت۶۲۰۰ همت(هزار میلیارد تومان)  یا به عبارتی۲۲۴میلیارد دلار بوده است. بعد از۱۴ماه ارزش ‎بورس به ۴۶۴۲همت یعنی۱۴۱میلیارد دلار رسیده است.  یعنی سهامداران بورسی بعد از۱۴ماه از روزی که بازارشان قرار بود اولویت اول باشد!،۲۵درصد ریالی و 37 درصد دلاری زیان داشته‌اند!

چرا معامله‌گران معترض هستند؟

حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با «توسعه ایرانی»، با اشاره به اینکه اقتصاد ایران در همه ابعاد درگیر بحران است، گفت: انتظار تمامی فعالان اقتصادی این است که سیاستگذاران عملکرد بهتری را در این حوزه داشته باشند اما متاسفانه تحت‌تاثیر سیاست‌های غلط زندگی سهامداران در وهله اول و در مرحله بعد زندگی همه مردم تحت تاثیر قرار گرفته است.

 وی با تاکید بر اینکه اعتراض حق قانونی تمامی سهامداران است، گفت: ما بارها هشدار داده‌ایم که ابعاد ریزش بورس و بحران بازار سرمایه در حال تسری به زندگی همه مردم است. جدا از کسانی که سهامدار هستند، بقیه مردم هم به نوعی زندگی‌شان با بازار سرمایه تماس پیدا می‌کند.

وی در توضیح این مطلب افزود: ادامه این روند می‌تواند سبب شود صندوق‌های بازنشستگی، بیمه‌ها و بانک‌ها نیز درگیر بحران شوند و در این صورت زندگی بسیاری از مردم دچار چالش‌های غیرقابل‌حل می‌شود اما در شرایطی که دولت وعده‌های بی‌شمار برای بهبود وضعیت بازار سرمایه داده بود، می‌بینیم که چالش در حل تسری به زندگی مردم است.

 وی در توضیح این مطلب ادامه داد: به عبارت دیگر دولت اصلا هشدارها را نمی‌شنود و در این صورت همه از این بحران متضرر می‌شویم.

وی گفت: متاسفانه تمامی وعده‌های دولت برای دفاع از بازار سرمایه و بهبود مشکلات، پوچ بود و در عمل هیچ اتفاقی نیفتاد. در عمل شاهد هستیم همه سیاست‌ها در راستای دفاع از اقتصاد و در عین حال دفاع از بازار سرمایه نبوده و دولت تنها منافع خود را مدنظر قرار داده و جهت حفظ منافع خود و تامین کسری بودجه وارد میدان شده است.

 وی گفت: نه سازمان بورس و نه تصمیم‌گیران خارج از سازمان بورس هیچ کدام منافع سهامداران را مدنظر قرار ندادند و همه سیاست‌ها از اقتصاد دستوری تا افزایش مالیات و تعرفه و نرخ بهره و نحوه تامین کسری بودجه به ضرر سهامدار بوده است البته در عمل مردم نیز متضرر می‌شوند چرا که همان‌گونه که گفتم دامنه این بحران در حال تسری به بخش بانکی و بیمه‌ای و صندوق‌های بازنشستگی است.

وقتی سیاست‌ها تورم‌زاست

 میرمعینی با اشاره به اینکه سیاست‌های جاری همگی تورم‌زاست، ادامه داد: هزینه این سیاست‌ها از جیب مردم و بنگاه‌های اقتصادی خارج می‌شود . وقتی همه سهامداران درگیر هستند و می‌بینند دولت نیز عزمی برای حل مشکلات آنها ندارد، طبیعی است که اعتراض کنند .

 او ادامه داد: کارشناسان هشدارهایی داده‌اند اما هیچ توجهی به این وضعیت نمی‌شود. متاسفانه روند حاکم بر بورس روندی نادرست است و این وضعیت فرسایشی نشانه تصمیم‌گیری‌های نادرست اقتصادی در ایران است.

وی با اشاره به اینکه در برخی دوره‌ها بازار سرمایه دستخوش رشد شتاب‌زده شده است، گفت: متاسفانه در این دوره‌ها نیز کاری محتوایی به سود اقتصادی صورت نمی‌گیرد و مشغله تنها عددسازی و عددبازی است در حالی که در همه جهان تمامی سیاست‌ها در خدمت سرمایه‌گذاری است اما در ایران سیاست‌ها اعم ازسیاست مالی و پولی و بانکی تا مالیاتی و گمرکی و ... نه تنها مشوق سرمایه‌گذاری نیستند بلکه ضد تولید عمل می‌کنند و نتیجه این سیاست نیز امروز در بورس قابل رصد و ارزیابی است.

 وی گفت: تصور من این است دامنه این بحران به زودی جمع شدنی نیست و باید دید هفته آینده وضعیت به کدام سو خواهد رفت.

بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار سرمایه در حالی با دومین ریزش بزرگ تاریخی خود در سال 1401 مواجه شده است که پیش از این دو سال پیاپی عقب‌نشینی اعتماد سرمایه‌داران و سهامداران به بازار سرمایه را کاهش داده بود .

با آنچه در آخرین روز هفته و چهارشنبه سیاه بورس گذشت و به قرمزپوشی یکپارچه شاخص انجامید، نگاه سهامداران به بازار سرمایه منفی‌تر از سابق شده و هین امر صف‌های فروش را طویل‌تر خواهد کرد. باید دید آیا بازار سرمایه قادر است از این وضعیت نابسامان بیرون بیاید یا سیمای اقتصاد ایران، با چهره‌ای زرد و رنجور، دست‌ها را به علامت تسلیم بالا برده و حاضر به عقب‌نشینی از کف مقاومتی یک میلیون و 200 هزار واحدی می‌شود. روزهای سختی پیش روی بازار سرمایه است. 

کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با «توسعه ایرانی»: در حالی که در همه جهان تمامی سیاست‌ها در خدمت سرمایه‌گذاری است؛ در ایران سیاست‌ها اعم از سیاست‌های مالی و پولی و بانکی تا مالیاتی و گمرکی و ... نه تنها مشوق سرمایه‌گذاری نیستند، بلکه ضد تولید عمل می‌کنند