مهرنوش   حیدری

 در روزهای اخیر سخنگوی وزارت خارجه چین در بخشی از گزارش انجمن تحقیقات حقوق بشر این کشور اعلام کرد که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا حداقل 200 میلیارد دلار خسارت اقتصادی به ایران زده است.

 «ژائو لیجیان»، در مطلبی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، ضمن انتقاد از سیاست‌های تحریم‌ آمریکا به میزان 200 میلیارد دلار خسارت ناشی از این تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.

همچنین در روزهای اخیر گزارشی در رسانه‌ها دست به دست شد که نویسنده آن مدعی شده در اثر تحریم‌ها، تجارت ایران با کشورهای توسعه یافته 85 درصد کاهش یافته است.

فکر می‌کنم سایر کشورها و شرکت‌های خارجی پس از احیای برجام و با یک تاخیر زمانی؛ نسبت به آغاز همکاری با ما اقدام خواهند کرد

در این گزارش آمده است؛ فشار تحریم‌ها موجب شد که تجارت ایران با کشورهای توسعه یافته، با 85 درصد کاهش از 41 میلیارد دلار در سال‌های 2017 و 2018  میلادی به 6 میلیارد دلار در سال‌های 2020 و 2021 میلادی سقوط کند. در این مدت صادرات ایران به کشورهای توسعه‌یافته با 96 درصد کاهش از 28 به 1.2  و واردات ایران از کشورهای توسعه‌یافته با 62 درصد کاهش از 13 به 5 میلیارد دلار تنزل یافته است.

کاهش تجارت خارجی  تحت‌تاثیر تحریم‌ها

عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران درباره تاثیر تحریم‌ها بر میزان تجارت خارجی ایران با کشورهای توسعه‌یافته به «توسعه ایرانی» گفت: متاسفانه شاهد چنین روندی در تجارت خارجی هستیم زیرا کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته به نوعی خود جزو تحریم‌کنندگان اصلی ایران محسوب می‌شوند و هنگامی که این کشورها طرح و برنامه‌ای را اجرا می‌کنند و یا همراهی‌کننده آمریکا هستند، به حتم در نحوه تجارت بین‌المللی با ایران، محدودیت‌هایی را اعمال می‌کنند.

وی تصریح کرد: به همین دلیل تجارت ایران با این کشورها با توجه به شرایط تحریمی؛ افت قابل‌توجهی یافته و دقیقا مشکل اصلی در زمینه کاهش چشمگیر تجارت خارجی ایران، تحریم‌هاست و این مساله سبب کاهش تجارت خارجی کشورمان با کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته شده است.  وی افزود: کشورهای توسعه‌یافته از جنبه‌های مختلف رصد می‌شوند و به راحتی با کشورهای تحریم شده کار نمی‌کنند.

عدم تمایل شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران

وی در پاسخ به این پرسش که اگر برجام احیا شود، آیا می‌توان انتظار داشت میزان تجارت خارجی ایران با این کشورها به میزان چشمگیری افزایش یابد، گفت: در برخی خبرها میزان تجارت خارجی در سال‌های 2017 و 2018 را برابر با 41 میلیارد دلار اعلام کرده بودند که بنده اصلا چنین استنباطی ندارم و رقم 41 میلیارد دلار بسیار بالاست؛ اما باید توجه داشت برجام یک بحث مهم تلقی می‌شود و در کنار آن موضوع زیرساخت‌های بانکی کشور و ارتباط بانکی با سایر کشورها و همچنین شرکت‌هایی که با ما کار کنند، نیز مطرح است. باید دانست در تجارت جهانی موضوع حاکمیت کشورها و همچنین بحث تمایل شرکت‌های خصوصی برای داشتن ارتباط تجاری بسیار مهم تلقی می‌شود و مهم است بدانیم حاکمیت آن کشورها نمی‌توانند شرکت‌های خصوصی خود را ملزم به داشتن روابط تجاری با ما یا سایر کشورها کنند. در آن سال‌ها نیز بسیار از شرکت‌های خارجی علیرغم برداشته شدن تحریم‌ها تمایلی به تجارت با ایران نداشتند زیرا به سبب ارتباط با ما دچار مشکلاتی می‌شدند؛ حتی بانک‌های بزرگ و معتبر در این کشورها نیز تمایلی برای همکاری با ایران نشان نمی‌دادند.

عباس آرگون در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: هرچه بیشتر بتوانیم اقتصاد کشور خود را به اقتصاد جهانی گره بزنیم،‌ به همان میزان از انتفاع بیشتری برخوردار می‌شویم، سرمایه‌های بیشتری را از کشورهای متعدد جذب خواهیم کرد و به راحتی مورد تحریم قرار نخواهیم گرفت

وی خاطرنشان کرد: بنده فکر می‌کنم سایر کشورها و شرکت‌های خارجی پس از احیای برجام و با یک تاخیر زمانی؛ نسبت به آغاز همکاری با ما اقدام خواهند کرد.

مزیت‌های ایران برای پذیرش سرمایه‌گذاری سایر کشورها

وی تاکید کرد: ایران دارای مزیت‌های بسیار خوبی برای سایر کشورها بوده و همچنین از مزیت‌های سرمایه‌‌گذاری برخوردار است.  باید توجه کرد اگر تجارت در کشور ما پیش‌بینی‌پذیر و شرایط و فضای کسب و کار مناسب باشد، حتم بدانید ایران بستر خوبی برای سرمایه‌گذاری کشورهای پیشرفته محسوب می‌شود. ما دارای پتانسیل‌های خوبی در زمینه نفت و گاز، پتروشیمی، خودرو و گردشگری هستیم که شرکت‌های خارجی می‌توانند در این عرصه‌ها با ما همکاری داشته باشند.

آرگون گفت: ما نیز می‌توانیم در برخی حوزه‌ها نسبت به توسعه تجارت خارجی با سایر کشورها اقدام کنیم زیرا با توجه به جنگ میان روسیه و اوکراین، دارای پتانسیل خوبی در حوزه نفت و انرژی و گاز هستیم و در شرایطی که اروپا در بخش انرژی در مضیقه قرار گرفته با احیای برجام می‌توانیم جایگاه خود را در این عرصه تثبیت و نسبت به صادرات گاز و انرژی و ... اقدام کنیم.  وی ادامه داد: با توجه به تحریم‌های روسیه و مضیقه اروپا در حوزه انرژی، برداشته شدن و لغو تحریم‌ها می‌تواند سبب توسعه تجارت ایران با کشورها پیشرفته شود.

تبعات نپیوستن به FATF

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران درباره تبعات منفی نپیوستن به FATF در زمینه مبادلات بانکی ایران با سایر کشورهای جهان توضیح داد: اگر قرار است به اقتصاد جهانی بازگردیم باید سازوکارهای تجارت جهانی را بپذیریم، بحث FATF بسیار مهم است و اگر اتفاقی در این زمینه رخ ندهد، حتم بدانید اگر تحریم‌ها برداشته شود، بانک‌های اروپایی و کشورهای پیشرفته حاضر به همکاری با نظام بانکی ما نخواهند شد؛ بنابراین این موضوع نیز باید حل شود.

باید تابع استانداردهای اقتصاد جهانی باشیم

وی تاکید کرد: امروز اقتصاد، جهانی شده و اگر بخواهیم در این عرصه حاضر شویم باید تابعی از استانداردهای اقتصاد جهانی باشیم؛ زمانی کشوری دارای نفوذ قابل‌توجهی در اقتصاد جهانی است و در صورت تحریم آن به سایر کشورها فشار و ضرر وارد می‌شود که تحریم‌های روسیه را می‌توان در این راستا مثال زد؛ اما باید پرسید میزان تاثیر‌گذاری ایران در اقتصاد جهانی چقدر است و آیا سایر کشورها از تحریم‌های ایران ضرر می‌بینند یا خیر؟  

این فعال بخش خصوصی توصیه کرد: هرچه بیشتر بتوانیم اقتصاد کشور خود را به اقتصاد جهانی گره بزنیم، ‌به همان میزان از انتفاع بیشتری برخوردار می‌شویم و سرمایه‌های بیشتری را از کشورهای متعدد جذب خواهیم کرد و به راحتی مورد تحریم قرار نخواهیم گرفت. سرمایه‌گذاری سایر کشورها می‌تواند موجب امنیت اقتصادی برای ما شود.

وی تاکید کرد: چشم و گوش بسته نباید وارد این عرصه شد بلکه باید با حفظ چارچوب‌ها و قوانین خود به سمت ارتباط و تعامل بیشتر با اقتصاد جهانی حرکت کنیم.