زهرا علی اکبری

 تجارت واقعی ایران و عراق رو به افزایش است و ماجرای کمپین علیه کالاهای ایرانی در فضای مجازی اتفاق افتاده نه دنیای واقعی.

 در توضیح بیشتر اما حمید حسینی به نکته‌ای دیگر اشاره دارد. وی می‌گوید پای کمبود انرژی در عراق و تحریم ایران در میان است.  ماجرا از آنجا آغاز شد که ایران طبق قراردادهایی نسبت به صادرات برق به همسایه غربی، عراق اقدام می‌کرد . تشدید تحریم‌های ایران اما سبب شد عراق قادر به پرداخت پول خرید خود به ایران نباشد.

 این چنین شد که بخش مهمی از پول ایران، در قالب مطالبات در عراق انباشته شد و به تدریج حساسیت مقامات ایرانی در دوره سخت اقتصادی افزایش یافت. در این فضا نه تنها مقامات دولت سابق راهی عراق شدند بلکه در دولت فعلی نیز رایزنی‌هایی برای آزادسازی بخشی از پول‌های بلوکه شده اتفاق افتاد و محصول این وضعیت البته نارضایتی ایران به واسطه نبود امکان دریافت پول فروش برق و گاز به عراق بود. از سوی دیگر حالا عراق که با کمبود انرژی روبروست، نارضایتی خود را از کاهش صادرات انرژی اعلام می‌کند .

 سید حمید حسینی، عضو اتاق مشترک ایران و عراق در گفتگو با توسعه ایرانی در پاسخ به این سئوال که چنین کمپین‌هایی چقدر جدی هستند؟ گفت: به هر حال عراق با مساله کمبود انرژی روبروست و برخی از حرف‌های آنها نیز برای راضی کردن افکار عمومی‌شان مصرف داخلی دارد.

 وی با اشاره به اینکه حجم صادرات ایران به عراق کاهش نیافته است،گفت: حتی آمار و ارقام نیز نشان می‌دهد که میزان صادرات ایران به این کشور دستخوش افزایش شده و در بهمن ماه نیز وضعیت از ماه‌های گذشته بهتر است .  وی در جواب این پرسش که آیا تحرکاتی از این دست منجر به اثرگذاری بر میزان تجارت شده است یا خیر گفت: این‌ها کمپین‌هایی است که در فضای مجازی به راه افتاده‌اند و مصرف داخلی دارند، تجارت حقیقی ایران و عراق رو به افزایش است و از این بابت نگرانی چندانی وجود ندارد.

سید حمید حسینی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: آمار و ارقام نشان می‌دهد که میزان صادرات ایران به عراق دستخوش افزایش شده و در بهمن ماه وضعیت از ماه‌های گذشته بهتر است

 به گفته این فعال اقتصادی عراق درگیر کمبود شدید برق است و در بسیاری از شهرها نیروگاه‌ها تنها قادر به تامین برق چهار ساعت از روز هستند و مردمشان برای تامین برق در بیست ساعت دیگر شبانه‌روز باید برق ژنراتوری بخرند که بسیار گران است .

 او افزود: مقامات عراق اما این گونه تحلیل می‌کنند که ایران باعث این کسری برق است و از صادرات برق به عراق خودداری می‌کند. آنها می‌گویند که ما پول ایران را داده‌ایم اما همچنان با مشکل مواجه هستیم .

 او با تاکید بر اینکه آنها قصد دارند فشار مردم را بردارند از این رو این‌طور وانمود می کنند که پول ایران را پرداخت کردند.  وی در پاسخ به سئوالی درباره نتیجه مذاکرات صورت گرفته برای پرداخت پول ایران گفت: آنها پول ایران را در حساب بانکی که در TBI باز شده واریز کرده‌اند اما ایران امکان برداشت از حساب بانکی خود را ندارد و همین مساله،مساله مهمی است. به عبارتی عراق پول را در این حساب واریز کرده اما ایران نمی‌تواند از ان برداشت کند. در چنین شرایطی هم پول پرداخت شده است و هم پول پرداخت نشده است .

 به گفته وی میزان صادرات برق ایران در وضعیت مناسبی است اما مساله تقاضا و فشار عراق برای بازگشت میزان گاز وارداتی از ایران به میزان قبل است.

 او تاکید کرد: به نظر می‌رسد مساله مطالبات ما از عراق به مذاکرات و روشن شدن تکلیف توافق گره خورده است و پس از آن که این موضوع تعیین تکلیف شود، موضوعات دیگر هم حل می‌شود .

وی سطح عملکرد در این حوزه را در سطح فضای مجازی دانست و تاکید کرد باید واقعیات در این حوزه تشریح شود .

 آمار چه می گوید؟

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در ۱۰ ماهه ۱۴۰۰ میزان واردات ایران از عراق ۲ هزار و ۴۱۴ درصد در وزن و ۷۹۳ درصد در ارزش رشد داشته است.

طبق اعلام رسمی گمرک در ۱۰ ماهه ۱۴۰۰ میزان واردات ایران از عراق به یک میلیون و ۹۹۴ هزار و ۸۴۶ تن کالا به ارزش ۹۲۰ میلیون و ۴۸۲ هزار و ۲۵۸ دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲ هزار و ۴۱۴ درصد در وزن و ۷۹۳ درصد در ارزش رشد داشته است.

تحریم میان ایران و همسایه غربی ایستاده است و آنچه نارضایتی افکار عمومی عراق از ایران را در پی دارد به تحریم ایران توسط امریکا و غرب بازمی‌گردد

سخنگوی گمرک در خصوص واردات از عراق گفت: رتبه سال گذشته عراق در تأمین کالاهای مورد نیاز ایران ۲۶ بود که با توافقات صورت گرفته بین تهران و بغداد، با افزایش فروش کالا به ایران به همراه بوده و در حال حاضر بعد از امارات، چین، ترکیه، آلمان، سوئیس، روسیه، هند و انگلستان، با رشد ۱۷ پله‌ای در رتبه نهم قرار گرفته است.

عراق مبدأ نهم کالاهای وارداتی و مقصد دوم کالاهای صادراتی ایران شد

لطیفی عمده واردات ایران از عراق را کالاهای اساسی اعلام کرد و گفت: بیش از یک میلیون و ۸۶۷ هزار تن از کالاهای وارده به ارزش ۷۳۴ میلیون و هشت هزار و ۳۹۷ دلار، کالای اساسی یا مواد غذایی هستند که به ترتیب گندم معمولی با ۳۲۹ میلیون دلار، ذرت دامی با ۱۵۹ میلیون دلار، کنجاله سویا با ۱۰۱ میلیون دلار، جو با ۵۵ میلیون دلار، روغن خام با ۴۴ میلیون دلار، شکر با ۳۶ میلیون دلار و… رار دارند که ۹۳ درصد وزن و ۸۰ درصد ارزش واردات از عراق به این نوع کالاها مرتبط است.

وی در خصوص صادرات به عراق توضیح داد: عراق دومین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی بعد از چین است و در ده ماهه ۱۴۰۰ حدود ۲۵ میلیون و ۴۰ هزار تن کالا به ارزش هفت میلیارد و ۲۹۵ میلیون دلار از ایران خریداری کرده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲ درصد در وزن و ۱۴ درصد در ارزش رشد داشته است.

سخنگوی گمرک افزود: نزدیک به ۲ میلیون و ۶۶۰ هزار و ۶۶۲ تن کالای صادر شده به عراق به ارزش یک میلیارد و ۲۲۷ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۱۹۹ دلار محصولات شیلاتی، دامی، لبنی، کشاورزی و غذایی بوده است و مابقی ماشین آلات، مواد معدنی، مصالح ساختمانی و...  را شامل می شده است.

چه خواهد شد؟

نه فقط سید حمید حسینی بلکه دیگر فعالان اقتصادی نیز بازار عراق را برای ایران بازاری مهم و پراهمیت می‌دانند و معتقدند نزدیکی راه و همچنین نیاز عراق به محصولاتی که تولیدکننده در ایران دارد نشان می‌دهد که می توان از فرصت بازار عراق بهره برد.

 تدابیری برای افزایش سهم تجارت ایران و عراق اندیشیده شده است و یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق ایران و عراق معتقد است که در آینده می‌توان حتی بر رسیدن میزان مبادلات دو کشور به محدوده بیست میلیارد دلار برنامه‌ریزی کرد .

آنچه مسلم است اینکه تحریم میان ایران و همسایه غربی ایستاده است و آنچه نارضایتی افکار عمومی عراق از ایران را در پی دارد به تحریم ایران توسط امریکا و غرب باز می‌گردد.