ایمان ربیعی

 یک کارشناس اقتصادی می‌گوید: مدیران ما به جای عمل؛ اهل نمایش هستند و بهبود کیفیت خودروسازان در روند تغییر ریل اقتصاد ایران و خروج از چرخه‎ای است که در آن خام‌فروشی سودآور است.

انتقاد مقام رهبری از کیفیت خودروهای داخلی و لوازم خانگی سبب شد نه فقط خودروسازان که حتی سازندگان لوازم خانگی اعلام کنند که تلاش خود را برای بهبود وضعیت به کار خواهند بست. حالا مدیران عامل دو کارخانه بزرگ خودروسازی ایران یعنی ایران خودرو و سایپا تغییر کرده و هر دو خودروساز بزرگ که عمده‌ترین سهم از بازار خودروی ایران را در اختیار دارند، با صدور بیانیه‎‌هایی از برنامه خود برای تغییر روند حاکم بر صنعت خودروسازی رونمایی کرده‌اند. در اولین بیانیه صادره در دوران فعالیت مدیرعامل جدید ایران خودرو آمده است: «پیرو فرمایشات امروز مقام معظم رهبری در نشست با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی و رهنمودهایی که در خصوص لزوم توجه به کیفیت و جلب رضایت مشتریان ایراد فرمودند، گروه صنعتی ایران خودرو، ضمن اظهار تاثر و تاسف از این‌که باوجود همه تلاش‌ها، توفیق کافی در جلب رضایت مردم به‌وجود نیامده و موجب تکدر خاطر رهبر فرزانه انقلاب شده است، متعهد می‌شود با بازنگری در راهبردها و رویکردهای اجرایی در جهت تحقق منویات معظم‌له و رضایت خاطر مردم از محصولات خود، تلاشی جهادی را بیش از پیش سرلوحه اقدامات خود قرار دهد.»

سایپا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «برنامه‌های راهبردی جهت افزایش کیفیت و اصلاح قیمت محصولات این گروه خودروسازی آغاز شده است.»

هر چند انتقاد مقام رهبری نقطه عطفی در وضعیت صنعت خودروسازی ایران محسوب می‌شود، اما پیش از این تصادف زنجیره‌ای در بهبهان و باز نشدن ایربگ خودروهای داخلی سبب شد پلیس انتقاداتی تند را به کیفیت خودروهای داخلی وارد کند و پای سازمان استاندارد نیز به میان آید.

پیش از این نیز افکار عمومی منتقد جدی خودروسازان محسوب می‎‌شد تا جایی که وقتی برجام به امضا رسید، کمپینی با موضوع «نه به خرید خودروی صفر کیلومتر» راه‌اندازی شد و در نهایت افزایش وام خرید خودرو به 25 میلیون تومان سبب شد این کمپین شکسته و خرید خودروهای صفر کیلومتر از سر گرفته شود.

 داستان خودروسازی در ایران حکایت پرفراز و فرود این صنعت است که در سایه تحریم و حمایت شدید تعرفه‌ای و ممنوعیت ورود خودرو به کشور، در بازاری انحصاری تاخت و تاز را در دستور کار قرار داده‌اند و در نهایت این مصرف‌کننده ایرانی است که با پرداخت قیمتی بالاتر از قیمت اصلی، مجبور است خودرویی بی‌کیفیت‌تر از خودروی استاندارد در جهان را خریداری کند .

 لاتاری خودروسازان نیز البته در سال‌های اخیر سبب شده است که این صنعت با افزایش زیان انباشته روبرو شود و در نهایت صنعتی که بیش از نیم قرن از عمرش سپری شده است، با بحران زیان انباشته از یک سو و عدم اقناع افکار عمومی برای کیفیت و قیمت از سوی دیگر روبرو باشد.

بیانیه‌ها قابل اتکاست؟

امیرحسن کاکایی؛ کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در پاسخ به این پرسش که آیا بیانیه‌های صادره از سوی خودروسازان قابل استناد است و اگر مشکل قابل حل شدن بود، چرا زودتر از این‌ها اقدامی در این زمینه صورت نگرفت؟ گفت: سئوال بسیار بجایی در این حوزه پرسیده شد، اینکه اگر مشکل قابل حل بود چرا وضعیت به جایی رسید تا مقام معظم رهبری به این وضعیت معترض باشد.

وی گفت: من صریحا می‎‌گویم مدیران ما تنها به نمایش بسنده می‌کنند و در عمل به جای اقدام عملی برای برون‌رفت از مشکلات به اقدامات نمایشی و پاسکاری رو می‌آورند.

 وی در توضیح این مطلب ادامه داد: به عبارت دیگر می‌توان به مساله نامگذاری سال‌ها از سوی مقام معظم رهبری اشاره کرد. ایشان امسال را سال پشتیبانی از تولید و مانع‌زدایی نام دادند اما همین حالا اگر بعد از گذشت 10 ماه از سال از وکلای مجلس بپرسید که چه قانون مشخصی برای حمایت بیشتر از تولید تصویب و کدام مانع را برطرف کرده‌اند، بی‌تردید پاسخشان هیچ است و من نیز به صراحت اعلام می‌کنم هیچ کاری در این زمینه انجام نداده‌اند و تنها به چاپ سربرگ و بروشور و ... بسنده کرده‌اند.

امیرحسن کاکایی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: مدیران ما به جای عمل، اهل نمایش هستند و بهبود کیفیت خودروسازان در روند تغییر ریل اقتصاد ایران و خروج از چرخه‎ای است که در آن خام‌فروشی سودآور است

وی با تاکید بر اینکه در بخش دانشگاه و صنعت حضور دارد، گفت: به عنوان محقق عرض می‌کنم که نهادهای بالادستی صنعت خودرو و همه صنایع به وظایفشان عمل نکرده‌اند، وقتی درباره کیفیت از سازمان استاندارد سئوال کنید، موضوع را به پیشینیان ارجاع می‌دهد و وزیر صمت نیز تنها از برنامه‌هایی برای آینده رونمایی می‌کند در حالی که ما بین گذشته و آینده گیر افتاده‌ایم و معلوم نیست چه کسی و چه نهادی باید مشکل را برطرف کند.

 او با اشاره به اینکه حل مشکل صنعت خودرو و در کل حل مشکلات اقتصادی کشور نیازمند تغییر ریل اقتصاد است، گفت: به هر حال ما در تحریم هستیم و در این شرایط خودروساز مجبور است مایحتاج خود را بر مبنای شرایط تحریمی تامین کند، پلیمر مورد نیازش جنس نه چندان با کیفیت چینی و ایرانی می‌شود و فولاد را باید از کسی خریداری کند که امکانش را دارد اما باید توجه داشت که کیفیت فولاد و مواد پلیمری و قطعات الکترونیکی و ... اصلا ربطی به خودروساز ندارد و باید زنجیره صنعت به درستی با نظارت نهاد بالادستی و حل مشکلات فعالیت کند.

 کاکایی افزود: حالا بحث تحریم را کنار بگذاریم، چرا که مساله سیاسی است، می‌رسیم به صنعت خودروسازی در کشور، این صنعت برای بهبود وضعیت خود نیازمند ارتباط با شرکت‌های خارجی است، حالا این اقدام امکان‌پذیر است یا خیر؟ مجلس شورای چه اقدامی را برای حل مشکلات در این عرصه و همچنین توسعه متوازن کشور در دستور کار قرار داده است؟ این‌ها اقداماتی است که باید صورت گیرد .

 وی با اشاره به اینکه سخنان مقام معظم رهبری البته جهت‌گیری کلی اقتصاد را نشان می‌دهد، اینکه باید کیفیت کالای داخلی افزایش یابد و این برای همه صنعتگران باید فصل‌الخطاب باشد، ادامه داد: با قاطعیت می‌گویم که متاسفانه نظام اقتصادی ما به نفع خام‌فروشی است و هر چه به سمت تکنولوژی بالاتر می‌رویم و ارزش افزوده بالاتر ایجاد می‌کنیم، صرفه اقتصادی کمتر می‌شود پس برای حل این بحران ضرورت دارد نظام اقتصادی ایران بازتعریف شود تا خام‌فروشی بر تولید کالا ارجحیت نداشته باشد .

وی با تاکید بر اینکه برای بالا رفتن کیفیت تغییر نگاه ضرورت دارد، گفت: اگر مدیرخودروسازی به بهانه نبودن قطعه باکیفیت از عرضه خودرو به بازار خودداری کند، آیا متهم به گران فروشی نمی‌شود ؟ لازم است حالا که با سخنان مقام معظم رهبری این فرصت ایجاد شده است، تنها به ارائه بیانیه و شعار بسنده نشود و اقدامات لازم برای تغییر ریل اقتصاد در دستور کار قرار گیرد.