قیمت‌گذاری دستوری در بازار اجاره جواب نداد
بار سنگین تورم بر شانه خانه به دوشان
مریم شکرانی
اجاره‌بها در آبان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 55 درصد رشد داشته و در برخی مناطق تهران رشد 70 درصدی کرایه خانه گزارش می‌شود. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که دولت حسن روحانی در رفتاری عجیب قیمت دستوری برای بازار اجاره مسکن تعیین کرده و اعلام کرده بود که صاحبخانه‌ها حق ندارند اجاره‌بهای امسال را بیشتر از 25 درصد افزایش دهند.
افزایش خیره‌کننده اجاره‌بها باعث شد که دولت حسن روحانی به بازار اجاره مسکن ورود کند و با رفتاری عجیب برای این بازار قیمت دستوری تعیین کند. وزارت راه و شهرسازی دولت گذشته در اطلاعیههای مکرری که در رسانه‌های ایران منتشر کرد، توضیح داد که امسال میزان افزایش اجاره‌بها در تهران حداکثر ۲۵ درصد، کلانشهر‌ها ۲۰ درصد و سایر شهرها ۱۵ درصد است و صاحبخانه‌ها اجازه ندارند رقم اجاره خانه خود را بیشتر نرخ‌های مصوب اعمال کنند.
این دستور عجیب دولت برای بازار اجاره‌بها در شرایطی بود که بازار مسکن خصوصی است و مطابق قانون دولت حق ندارد حقوق مالکیت خصوصی را سلب کند اما دولت حسن روحانی دستور عجیب کنترل اجاره‌بها را صادر کرد. همچنان که رفتارهای عجیبی در سایر بازارها نشان داده و به عنوان مثال در بازار مواد غذایی هم اقدام به راه‌اندازی قرارگاه مرغ کرده بود.با این حال سیاست اجاره‌بهای دستوری مسکن همانگونه که پیش‌بینی می‌شد شکست خورد و حالا آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که اجاره بها رشد خیره کننده‌ای داشته است. بر اساس اعلام بانک مرکزی، اجاره بها در آبان امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته (آبان ۱۳۹۹) رشد ۵۱.۶ درصدی در تهران و ۵۴.۹ درصدی در سراسر کشور داشته است.این در حالی است که شاخص مذکور (رشد اجاره بها) در ۸ ماهه ابتدایی امسال همواره صعودی بوده است. در فروردین امسال رشد اجاره بها در فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته در تهران و کل کشور به ترتیب ۳۲.۳ و ۳۶.۱ درصد، در اردیبهشت سال جاری نسبت به اردیبهشت سال گذشته در تهران و کشور به ترتیب ۳۲.۶ و ۳۶.۳ درصد، در خرداد ۱۴۰۰ نسبت به خرداد ۱۳۹۹ در تهران و کشور به ترتیب ۳۳.۹ و ۳۷.۶ درصد، در تیر ماه امسال نسبت به تیر سال قبل در تهران و کشور به ترتیب ۳۴.۹ و ۳۸.۷ درصد، در مرداد ۱۴۰۰ نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن در تهران و کشور به ترتیب ۳۷.۸ و ۴۱.۲ درصد، در شهریور امسال نسبت به شهریور سال گذشته اجاره بها در تهران و کشور رشد به ترتیب ۴۲.۸ و ۴۵.۷ درصدی و در مهر امسال به مهر پارسال اجاره بها در تهران و کشور به ترتیب رشد ۴۸.۴ و ۵۱.۳ درصدی را نشان می‌دهد.
گزارش‌های میدانی از رشد ۵۰ تا ۷۰ درصد اجاره در مناطق پرتقاضا خبر می‌دهد و در مناطق چهار و پنج که معمولا بیشترین تعداد معاملات خرید و فروش را به خود اختصاص می‌دهند، نرخ اجاره بعضا تا ۷۰ درصد و حتی بیشتر رشد کرده است
اجاره بهای سرسام‌آور بی‌کیفیت‌ترین واحدهای مسکونی
رشد حدود 55 درصدی اجاره بها در دومین ماه پاییز امسال در حالی رخ داده که میزان نوشته در برخی مناطق تهران بهای اجاره تا 70 درصد افزایش داشته است. گزارش‌های میدانی از رشد ۵۰ تا ۷۰ درصد در مناطق پرتقاضا خبر می‌دهد و در مناطق چهار و پنج که معمولا بیشترین تعداد معاملات خرید و فروش را به خود اختصاص می‌دهند، نرخ اجاره بعضا تا ۷۰ درصد و حتی بیشتر رشد کرده است.برخی مستاجران در غرب تهران می‌گویند که اجاره‌بها نسبت به تیرماه سال گذشته دو برابر شده است. در شرق تهران نیز مثل تهرانپارس و نارمک شاهد جهش نرخ اجاره هستیم.
اقتصاد آنلاین هم در گزارشی از اجاره گزاف بی‌کیفیت ترین فایل‌های مسکونی بازار تهران روایت کرده و نوشته است در حال حاضر یک واحد زیرزمینی که ۶۵ متر مساحت دارد و نوساز است، در شهر قدس در حومه تهران با رهن ۹۰ میلیون تومان آگهی شده است.
یک واحد ۸۰ متری زیر همکف هم در ورامین که تقریبا نوساز است و دو اتاق خواب دارد با ۵۰ میلیون تومان ودیعه و ۱.۵ میلیون تومان در ماه اجاره، آگهی شده است.همچنین یک آپارتمان ۱۱۰ متری زیر همکف، ساخت سال ۹۰ در منطقه اندیشه ۲۳۰ میلیون تومان رهن و یک میلیون تومان در ماه اجاره داده می‌شود.
یک آپارتمان ۶۱ متری زیر همکف در منطقه کن که در سال ۹۰ ساخته شده است با ۵۰ میلیون تومان رهن و ۳ میلیون تومان در ماه اجاره داده می‌شود.
در محدوده شهر تهران هم واحدهای زیر همکف و حتی خانه‌های قدیمی اجاره‌بهای گزافی دارند.
واحدی ۵۰ متری در زیرزمین یک خانه ۳۰ سال ساخت در تهران‌نو و بدون اتاق ۸۵ میلیون تومان رهن داده می‌شود.زیرزمین یک خانه قدیمی ۲۶ ساله به متراژ ۱۰۰ متر و یک اتاق در جنت آباد با ۱۰۰ میلیون تومان ودیعه و ماهانه ۶ میلیون تومان، اجاره داده می‌شود.یک آپارتمان ۹۵ متری دو خوابه در زیرزمین یک ساختمان ساخت سال ۸۱ در سه راه آذری هم با رهن ۶۰ میلیون تومان و اجاره ماهانه ۳ میلیون و ۲۰۰ تومان آگهی شده است.
رشد حدود 55 درصدی اجاره بها در دومین ماه پاییز امسال در حالی رخ داده که میزان نوشته در برخی مناطق تهران بهای اجاره تا 70 درصد افزایش داشته است
یک زیرزمین ۱۰۰ متری یک اتاقه و ساخت سال ۹۰ در مولوی ۱۰۰ میلیون تومان رهن داده می‌شود.
همچنین سوئیت ۴۰ متری زیر همکف که ساخت سال ۸۰ و در منطقه جیحون واقع شده است، ۳۵ میلیون تومان رهن و ۲ میلیون تومان در ماه اجاره داده می‌شود.
تهرانی‌ها مستاجرترین شهروندان ایران
در این شرایط محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی آمارهای بانک مرکزی از سیر افزایش اجاره بها را ندانسته و به ایسنا گفته است: مصوبه ستاد ملی کرونا در حکم قانون بوده و لازم اجرا است. بر اساس مصوبه این ستاد در راستای حمایت از مستأجران، تمامی اجاره نامه‌ها مصوب و تمدید شده تلقی می‌شوند مگر آن استثناهای ۸ گانه ذکر شده در مصوبه ستاد ملی؛ از طرفی اگر مستأجر و موجر با هم توافق کنند، کسی مانع آن نخواهد شد، اما هیچ مالکی نمی‌تواند مستأجر خود را ملزم به افزایش اجاره‌بها بیش از ۲۵ درصد کند.
هرچند که قابل پیش‌بینی بود که دولت‌ها زیر بار سیاست‌های اشتباه خود نروند و موضوع تعیین اجاره بهای دستوری شکست بخورد اما افزایش افسارگسیخته اجاره مسکن به حدی مستاجران را زیر فشار گذاشته است که مصطفی‌قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک کشور از مهاجرت مستاجران تهرانی خبر داده و گفته است: با صعود قابل توجه اجاره‌بها، موج مهاجرت مستاجران از تهران ادامه دارد و بسیاری از اجاره‌نشین‌های تهرانی ناگریز از مهاجرت به کرج، اشتهارد، ورامین و سایر مناطق حومه پایتخت شده‌اند و مستاجران کم توان حومه شهر به جمعیت حاشیه‌نشین‌ها پیوسته‌اند.
این در شرایطی است که تهران مستاجرنشین‌ترین استان ایران به شمار می‌آید و بر اساس اعلام مرکز آمار ایران حدود 51 درصد تهرانی‌ها مستاجر هستند. همچنین مسعود شفیعی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران در مهر امسال و در یک نشست خبری گفته است که حدود 30 درصد مردم استان تهران حاشیه‌نشین هستند. او در این زمینه توضیح داد: بیش از ۴ میلیون نفر از جمعیت این استان در سکونتگاه‌های غیررسمی، مناطق حاشیه‌ای شهرها و بافت‌های ناکارآمد زندگی می‌کنند.در همین زمینه مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران از رشد خیره کننده سهم مسکن در سبد هزینه خانوار خبر داده گفته است در حال حاضر سهم مسکن در سبد خانوار به ۶۵ تا ۷۰ درصد رسیده است و نمی‌توانیم این نکته را نادیده بگیریم. حالا به نظر می‌رسد با ادامه این روند بر شمار مستاجران پایتخت و سایر نقاط کشور افزوده شود و به تبع آن حاشیه‌نشینی رشد داشته باشد.
دیدگاه تان را بنویسید