گزارش میدانی «توسعه ایرانی» از رونق یک بازار غیرعادی
چند می‌گیری کارت ملی بدی؟
ایمان ربیعی
در حالی که انتظار می‌رفت بازار ارز با کاهش قیمتی، پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم روبرو شود اما چسبندگی بالای قیمت‌ها از یک سو و همچنین بالا رفتن تقاضا در کنار عدم تغییر در وضعیت تحریم مانع از تحقق این هدف شد.
این روزها اما با توجه به افزایش فاصله قیمتی ارز در صرافیهای بانکی و قیمت ارز در بازار آزاد، تقاضا برای خرید ارز افزایش یافته و همین امر نیز فشاری بر بازار ارز تلقی می‌شود.
در این شرایط است که بازار اجاره کارت ملی برای دریافت سهمیه داغ شد است. اغلب قربانیان در این بازار اتفاقا همان کسانی هستند که پولی در بساط ندارند و با اجاره کارت ملی درصدد هستند درآمدی هر چند اندک را دریافت کنند بدون آنکه به تبعات این اتفاق آگاه باشند.
گزارش میدانی توسعه ایرانی از فردوسی و سبزه‌میدان نشان می‌دهد که این روزها پای دلالان و معامله‌گران غیرقانونی از فضای مجازی به حاشیه خیابان نیز کشیده شده است. بسیاری از فعالان خیابانی بازار ارز دعوت می‌کنند که به ازای دریافت 300 تا 500 هزار تومان، کارت ملی را برای خرید سهمیه ارزی در اختیارشان قرار دهید .
قیمت دلار در بازار آزاد، دیروز در محدوده 28 هزار و 300 تومان بود .این در حالی است که هر دلار در صرافیهای بانکی به قیمت 26 هزار و 795 تومان فروخته شد. این فاصله قابل توجه 1500 تومانی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد رقمی قابل توجه محسوب می‌شود اما نکته اینجاست که برخی نقدینگی لازم برای استفاده از این سهمیه را در اختیار ندارند در نتیجه تن به اجاره کارت ملی خود می‌دهند.
نه تنها بانک مرکزی که حتی کانون صرافان نیز درباره پدیده اجاره کارت ملی برای دریافت مبلغی به ازای استفاده از سهمیه ارزی هشدار داده است
سهمیه ارزی 2 هزار یورویی که با هدف تأمین نیازهای خرد بازار ارز مثل سفرهای خارجی، درمانی و تحصیلی به هر کد ملی اختصاص می‌یابد، در روزهایی که شکاف قیمتی میان نرخ ارز در بازار آزاد و بازار رسمی افزایش پیدا می‌کند، به ابزاری برای سوءاستفاده و سودجویی دلالان تبدیل شده است.
قیمت هر یورو در صرافیهای بانکی 30 هزار و 553 تومان و در بازار آزاد برابر با 31 هزار و 920 تومان است. به این ترتیب در اینجا نیز همین فاصله قیمتی وجود دارد و افراد با خرید دلار در صرافی بانکی و فروش آن در بازار آزاد درآمدی در حدود سه میلیون تومان به دست می‌آورند اما نکته اینجاست که برای کسب این درآمد سه میلیون تومانی وجود سرمایه‌ای نزدیک به 60 میلیون تومان ضروری است. سرمایه ای که بسیاری از مردم آن را در اختیار ندارند.
به این ترتیب نزدیک به 2.5 میلیون تومان از این درآمد سیاه نصیب دلالان و تنها 500 هزار تومان نصیب دارنده کارت ملی می‌شود .
یکی از فعالان بازار ارز در پاسخ به این سئوال که آیا با قیمت بالاتر می‌شود کارت ملی را اجاره کرد؟ گفت: برخی از کسانی که دسترسی خوبی به صرافی‌ها دارند حتی حاضرند تا ششصد هزار تومان نیز بابت اجاره کارت ملی پول بپردازند اما نکته مهم این است که افرادی که کارت ملی‌شان را اجاره می‌دهند خبر ندارند خرید ارز به نامشان ثبت می‌شود و در نتیجه ممکن است این موضوع تبعات مالی مانند قطع یارانه و ... برایشان به همراه داشته باشد .
او در جواب این پرسش که آیا کسی را دیده‌اید که به واسطه خرید دلار یارانه‌اش قطع شده باشد؟ گفت: من ندیدم اما این موضوع در بازار پیچیده است که اگر کسی سهمیه دلار بگیرد، یعنی حداقل 60 میلیون تومان پول راکد دارد و چنین فردی نیازی به یارانه ندارد.
به گفته وی این موضوع را اما از مسئولی تا کنون نشنیده است.
آگهی‌های مشکوک در فضای مجازی
یک فعال بازار ارز در گفتگو با خبرنگار «توسعه ایرانی» درباره نحوه فعالیت افرادی که به صورت غیراقانونی ارت ملی اجاره می‌کنند، گفت: این افرد هم در فضای مجازی آگهی می‌دهند و هم کنار خیابان می‌ایستند و از افراد می‌خواهند کارشان را به ازای مبلغی ناچیز به آنها بدهند.
یک جست‌و‌جوی ساده در سایتهای معروف آگهی کافی است تا انبوهی تبلیغات با عنوان «استخدام کارگر 1 روزه در صرافی‌ها» یا «کسب درآمد بدون سرمایه در صرافی» بالا بیاید. این افراد متخلف در پوشش این نوع از آگهی‌ها، اقدام به جذب افراد بی‌بضاعت و ناآگاه کرده و سپس در ازای پرداخت مبالغ ناچیز 200 و 300 هزارتومانی، اقدام به اخذ کد ملی آنان می‌کنند.
پیش از این نه تنها بانک مرکزی که حتی کانون صرافان نیز درباره پدیده اجاره کارت ملی برای دریافت مبلغی به ازای استفاده از سهمیه ارزی هشدار داده است.
کانون صرافان با انتشار اطلاعیه‌ای، لزوم احراز هویت افراد متقاضی دریافت ارز را به صرافی‌ها اعلام کرده است. در این اطلاعیه آمده است: «برخی سودجویان در فضای مجازی و پلتفرم‌های تبلیغاتی تحت عناوینی همچون استخدام کارگر یک روزه صرافی‌ها یا کسب درآمد بدون سرمایه در صرافی، از عدم آگاهی اشخاص و در قبال پرداخت مبلغ ناچیز از اطلاعات هویتی و مشخصاً کارت ملی مشارالیه اقدام به سوء استفاده می‌نمایند.»
این کانون در ادامه به صرافان هشدار داده است: «هرگونه سوءاستفاده از اطلاعات هویتی اشخاص تحت هر عنوانی و همکاری صرافان به‌نحو آگاهانه و یا عدم رعایت دستورالعمل‌های صادره در خصوص خرید و فروش ارز، بدون احراز هویت اشخاص از مصادیق تخلف بوده و براساس اختیارات و وظایف ذاتی نسبت به معرفی صرافیهای متخلف به مراجع ذیصلاح اقدام خواهد نمود.»
هر چند برخی با تخصیص سهمیه ارز در صرافیهای بانکی مخالفت می‌کنند اما در عمل این ارز در صورتی که تنها به خریدار واقعی پرداخت شود، می‌تواند از بار مشکلات متعدد در فضا متورم کنونی بکاهد، اما مساله اینجاست که اقتصاد ایران مدت‌های طولانی است درگیر بحران‌هایی کشدار و دامنه‌دار است و این بحران‌ها سبب شده است هر روزنه‌ای به شکلی نادرست مورد استفاده قرار گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید