شکست رکورد بازارها در سال صفر

مریم شکرانی

 بازارهای ایران روز خبرسازی را پشت سر گذاشتند. از پسِ سه سال تورمی حالا صدای پای ابرتورم به گوش می‌رسد. دلار و طلا رکورد سال ۱۴۰۰ را شکستند و اسکناس امریکایی دوباره به کانال ۲۶ هزار تومان رسید و سکه هم که ماه‌ها در کانال قیمت  ۱۰ میلیون تومان نوسان می‌کرد به کانال ۱۱ میلیون تومان صعود کرد.

در بازار مسکن هم رکورد قیمت یکسال گذشته شکست و از آن سمت گزارش آخرین نرخ تورم اعلامی هم گزارش هشداردهنده‌ای بود و رکورد ۲۶ ساله را شکست.

امروز بورس اوراق بهادار نیز رشد چشمگیری را تجربه کرد. در حالی که اغلب سهامداران انتظار داشتند بازار سرمایه معاملات امروز خود را با رشد همراه کند اما کمتر سهامدارانی انتظار رشد ۳۴ هزار واحدی شاخص بورس را داشتند و از این جهش در پایان معاملات غافلگیر شدند. بسیاری معتقدند حالا صدای پای تورم بار دیگر بازار سهام را به حرکت درآورده است.

اخبار مایوس‌کننده از مذاکرات وین بازارهای ایران را تحت‌تاثیر قرار داد. پس از آنکه رهبری در سخنرانی روز تحلیف ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور دولت سیزدهم مواضع انتقادی نسبت به گفتگو با امریکا در پیش گرفت، حالا خبرگزاری شینهوای چین هم نوشته است که بعید می‌داند ایران دوباره به وین برگردد و سر میز مذاکره بنشیند. این خبرگزاری مواضع سختگیرانه‌تر رئیسی را نسبت به خواسته‌های امریکا دستاویز تحلیل خود قرار داده است.

پیش از این امریکا در مواضعی تهدیدآمیز گفته بود که صبر نامحدود ندارد و ممکن است میز مذاکره را ترک کند. همچنین واشنگتن‌پست نوشته بود که چنانچه ایران حاضر نشود برجام را با شرایط مدنظر امریکا احیا کند، تحریمهای سختی علیه چین اعمال می‌کند تا نتواند نفت ایران را بخرد.

بالا رفتن سطح تنش‌ها در روابط ایران و امریکا در حالی اتفاق می‌افتد که برخی تحلیلگران آن را صرفا چانه‌زنی می‌دانند. عبدالله شهبازی، تحلیلگر سیاسی نزدیک به جناح اصولگرا در کانال تلگرامی خود نوشته است که هم امریکا تجربه ناموفق جنگ ۲۰ ساله در منطقه را داشته و دیگر به دنبال هزینه بیشتر در خاورمیانه نیست و هم ایران با تحریم‌های شدید گرفتار مشکلات بغرنج اقتصادی شده و بیشتر از این قادر نیست ادامه بدهد. بنابراین احیای برجام از نظر دو طرف مهم است اما چانه‌زنی باعث می‌شود که چنین مواضعی اتخاذ شود.

برخی دیگر از تحلیلگران مستقل هم مانند داوود سوری، اقتصاددان پیش از این در صفحه شخصی خود در توییتر نوشته بود که توافق با امریکا احتمالا توافق پایداری نخواهد بود و حتی اگر برجام احیا شود، امریکا خواسته‌های دیگری دارد که پیش از این در قالب برجام پلاس مطرح کرده بود و ایران به راحتی زیر بار این ماجرا نمی‌رود.

اشاره این اقتصاددان به مذاکره سر مسایل موشکی و منطقه‌ای ایران است که بارها مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی گفته‌اند درباره آن مذاکره نخواهند کرد.

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه تیرماه ۱۴۰۰ برای خانوارهای کشور به ۴۴.۲ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ١.٢ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. این عدد بالاترین نرخ تورم در ۲۶ سال اخیر است

بازارها رکورد شکستند

حالا مجموع این تحلیل‌ها و اتفاقات روزهای اخیر از نظر بازارهای ایران برآورد منفی داشته است. روز گذشته دلار رکورد سال ۱۴۰۰ را شکست و با عبور شتابان از کانال قیمت ۲۵ هزار تومان در بازار آزاد تا ۲۶ هزار تومان معامله شد.

در بازار طلا هم گرچه بهای اونس جهانی کاهشی بود اما طلا متاثر از اتفاقات داخلی رکوردشکنی کرد. دیروز برای نخستین بار در سال ۱۴۰۰ بهای هر گرم طلا ۱۸ عیار به بالاتر از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رسید و قیمت سکه از ۱۱ میلیون تومان عبور کرد.

در بازار تهران قیمت طلا ۱۸ عیار با قیمت یک میلیون و ۱۰۵ هزار تومان ثبت شد و قیمت سکه طرح قدیم ۱۰ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان و قیمت سکه طرح جدید ۱۱ میلیون و ۳۳۰ هزار تومان اعلام شد.

این رکوردها در حالی ثبت شد که بهای هر گرم طلا ۱۸ عیار در سال ۱۴۰۰ زیر قیمت یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان نوسان داشت و حتی در مقاطعی به گرمی ۹۷۰ هزار تومان هم رسید. بهای سکه طلا هم امسال از کانال ۱۰ میلیون تومان تجاوز نکرده بود و در اردیبهشت ماه و با شروع مذاکرات وین تا ۹ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان ریزش داشت. همچنین بهای دلار هم بین ۲۱ تا ۲۳ هزار تومان نوسان داشت و با کاهش امیدواری به مذاکرات برجام به کانال ۲۴ هزار تومان صعود کرده بود.

در بازار مسکن هم قیمت ها به بالاترین نرخ یکسال اخیر رسید. در حالی که بالاترین بهای هر مترمربع مسکن تهران در اسفند سال گذشته به ۳۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسیده و در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۰ کاهشی شده بود، حالا مرکز آمار از صعود قیمت مسکن خبر می دهد و بر اساس این گزارش در تیر ماه ۱۴۰۰ متوسط بهای هر مترمربع مسکن تهران به ۳۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است.

نرخ تورم به بالاترین رقم ۲۶ ساله رسید

 بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه تیرماه ۱۴۰۰ برای خانوارهای کشور به ۴۴.۲ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ١.٢ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. این عدد بالاترین نرخ تورم در ۲۶ سال اخیر است. این اتفاق در حالی رخ می دهد که بر اساس اعلام صندوق جهانی پول ایران ششمین کشور جهان با بیشترین نرخ تورم است و حالا جهش بی سابقه حجم نقدینگی و رشد پایه پولی و همچنین کسری شدید بودجه نگرانی ها را برای بروز تورم بالاتر افزایش داده است. به حدی که مسعود نیلی اقتصاددان، در دیدار اقتصاددانان با ابراهیم رئیسی این موضوع را محور سخنرانی خود قرار داده و اعلام کرد که کشور به شرایط تورمی مهارنشدنی نزدیک می شود.

با تمام این شرایط همچنان مشخص نیست که چه سرنوشتی در انتظار مذاکرات احیای برجام است و آیا طرفین مذاکره حاضر می شوند انعطاف نشان داده و وضعیت نگران کننده اقتصاد ایران سامان داده شود یا خیر؟ و البته اگر پاسخ خیر است مقامات عالی رتبه ایران و دولت سیزدهم چه برنامهای برای اداره شرایط نامساعد اقتصادی کشور در شرایط تداوم  تحریم‌ها دارند؟