باران زرین‌قلم

 70 درصد رستوران‌ها در آستانه ورشکستگی قرار دارند. بیش از نیمی از تالارداران تغییر شغل داده‌اند. بخش مهمی از نمایشگاه‌داران یا تعطیل کردند یا تغییر شغل دادند. 80 درصد اصناف از کرونا آسیب دیدند. بیش از 50 درصد از اصناف در بحران آسیب غیرقابل جبران دیده‌اند. این بخشی از مشکلاتی است که متوجه واحدهای صنفی ایران شده است .

 ایران بیش از سه میلیون واحد صنفی خرد دارد . خانواده بزرگ اصناف حالا بیشترین آسیب را از محل شیوع کرونا دیده‌اند چرا که در دوره‎‌های قرمز پوشی شهر و اوج شیوع کرونا در ایران بسیاری از واحدهای صنفی تعطیل می‌شوند و در نتیجه مشکلات متعددی متوجه دارندگان واحدهای صنفی می‌شود .

آنها که مستاجر هستند

 این وضعیت، بحران دارندگان واحدهای صنفی که املاکی از خود ندارند را تشدید کرده است . واحدهای صنفی در حالی اجاره پرداخت می‌کنند که کاسبی آنها مانند گذشته نیست . به عبارت دیگر تمامی هزینه‌های عادی مترتب بر یک واحد صفی اعم از مالیات، عوارض، اجاره و ... وجود دارد اما آنچه در این فضا نایاب شده، مشتری است . مشتری چندانی در بازار نیست. جدا از تغییر شغل بخش مهمی از واحدهای صنفی خدماتی نظیر آرایشگران، فروشندگان خودرو، رستوران‌داران، تالارداران و ...؛ گزارش‌های رسیده نشان می‌دهد فروشندگان لباس و ظروف و لوازم خانگی و ... نیز با آسیب‌هایی بسیار جدی مواجه هستند.

 سال گذشته در زمان شیوع کرونا، برخی از مالکان واحدهای تجاری در اقدامی خودجوش نسبت به بخشودگی یک ماه اجاره یا تعدیل قیمت اقدام کردند اما در سال جاری، پس از طولانی شدن دوره اپیدمی کرونا و تعطیلات مکرر به واسطه قرمز شدن وضعیت شیوع؛ این رفتار نیز تغییر کرد به طوری که مستاجر یک واحد لباس فروشی در حالی که از کاهش 80 درصدی فروش سخن می‌گفت، تاکید کرد در چنین شرایطی اجاره کمرشکن است و به نظر می‌رسد در سال آینده بخش مهمی از مستاجران فعلی دیگر قادر به تمدید اجاره واحدهای صنفی خود نباشند و به جرگه بیکاران بپیوندند.  وی گرانی بیش از پیش کالاها را عامل دیگر کاهش شدید فروش دانست و گفت: متاسفانه قیمت‌ها به شدت افزایش یافته و این روند تداوم دارد و در نتیجه بساری از کسانی که حتی به قصد خرید لباس نیز وارد مغازه می‌شوند از خرید انصراف می‌دهند و عطای خرید را به لقای آن می‌بخشند.  وی معتقد است در این فضا مستاجران واحدهای صفی به دلیل نداشتن هیچ گونه حمایت در معرض آسیب شدید قرار دارند. آمارها نشان می‌دهد بیش از 70 درصد واحدهای تجاری، اجاره‌ای هستند و قیمت بالای املاک تجاری خصوصا در تهران  شهرهای بزرگ خرید این دسته از املاک را برای بسیاری از افراد غیرممکن کرده است.

 اداره مالیات را تعطیل کنید

 در این فضا رئیس اتاق اصناف تهران اعلام کرده است تعطیلی واحدهای صنفی بدون تعطیلی ادارات مالیات و همچنین بانک‌ها فایده ای ندارد .

 وی در نامه ای به استاندار تهران تاکید کرده است: طبق گزارشات واصله نارضایتی از ادامه تعطیلی صنوف بسیار بالاست و صاحبان صنوف و بازاریان تاکید دارند «همراه اصناف، سازمان‌ها و ارگان‌هایی که با حوزه اصناف از جمله بانک‌ها، سازمان‌های امور مالیاتی و... نیز همگام با اصناف باید تعطیل گردند» و نباید بار همه مشکلات و آسیب‌های ویروس کرونا به دوش اصناف قرار گیرد. آنها تاکید دارند اگر قرار باشد تعطیلی طبق روال گذشته صرفاً برای حوزه اصناف اعمال شود، امکان نافرمانی صنوف از رعایت و پذیرش دستورهای صادرشده بسیار بالاست و ممکن است همراه چالش‌های خیابانی و اعتراضات صنفی همراه شود. لذا از محضر جنابعالی درخواست در این خصوص ارائه طریق گردد»

محاسبات نشان می‌دهد طی محدودیت‌های فروردین ماه سال جاری نیز اصناف روزانه ۵ هزار میلیارد تومان کاهش فروش داشتند. این در حالی است که شاغلان در بخش مشاغل کوچک و متوسط با خانواده‌هایشان حدود ۳۵ میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل می‌شوند

زیان تعطیلی‌ها چقدر است؟

در حالی تعطیلی واحدهای صنفی در پیک پنجم کرونا جریان دارد که فروردین ماه امسال نیز با هدف مهار اپیدمی کرونا، اصناف تن به تعطیلی ناخواسته دادند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد صنفی در گروه ۱، یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد در گروه ۲ و حدود ۳۰ هزار واحد در گروه ۳ و ۴ هستند. در دوره‌های بحرانی ناشی از پیک کرونا تنها مشاغل گروه یک امکان فعالیت دارند و سایر واحدهای صفی که در دیگر گروه‌ها قرار دارند مجاز به فعالیت نیستند.

دبیرکل اتاق اصناف در این خصوص گفته است که در نیمه دوم سال گذشته، تعطیلات کرونایی، فروش واحدهای صنفی را بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومانی در دو هفته کاهش داد. آمارها نشان از آن دارد که در مدت یاد شده ۸۹۳ هزار فقره چک اصناف به ارزش ۲۳ هزار میلیارد تومان برگشت خورد. به این ترتیب اگر بعد خانوار را ۳.۸ در نظر بگیریم بیش از سه میلیون نفر از این وضعیت اسیب دیدند.  بسیاری از این خسارت‌ها از سود نیست بلکه از هزینه‌های جاری مثل اجاره است. از طرف دیگر خیلی از واحدهای صنفی نوپا هستند و پس‌اندازی ندارند، بنابراین در شرایط فعلی تحت فشار هستند.

محاسبات نشان می‌دهد طی محدودیت‌های فروردین ماه سال جاری نیز اصناف روزانه ۵ هزار میلیارد تومان کاهش فروش داشتند. این در حالی است که شاغلان در بخش مشاغل کوچک و متوسط با خانواده‌هایشان حدود ۳۵ میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل می‌شوند .

 و اما مالیات

 بسیاری از فعالان صنف معتقدند حمایت‌های تسهیلاتی دولت از اصناف چندان کافی نیست و در این دوره آسیب‌دیدگان حتی امکان پرداخت قسط را نیز ندارند. آنچه برای آنها واجد اهمیت است، رسیدگی به مساله مالیات است. هر چند رئیس سازمان امور مالیاتی در بخشنامه‌ای، تسهیلات سه‌گانه مالیاتی برای اصناف را اعلام کرده است اما با این حال هنوز واحدهای صنفی متعددی هستند که معتقدند مالیات همچنان مهمترین بحران آنها در سال عجیب کروناست .   طبق ابلاغ رئیس سازمان امور مالیاتی صدور، تجدید و یا تمدید پروانه کسب و کار اشخاص حقیقی و حقوقی، موضوع ماده (۱۸۶) قانون مالیات‌های مستقیم تا تاریخ 1400/06/31 نیاز به استعلام و ارایه گواهی پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده، نخواهد داشت.   همچنین صنوف به شدت آسیب‌دیده از ویروس کرونا که فهرست آنها به تصویب کارگروه مقابله با پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا می‌رسد، از بخشودگی کامل جرایم مربوط به عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده اشخاص حقیقی در موعد مقرر قانونی برای دوره‌های دوم و سوم سال ۱۳۹۹ برخوردار می‌شوند.

در عین حال برای صنوف یاد شده، اقساط معوق و سررسید شده مالیات بر عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده طی سال ۱۳۹۹ آنان حداکثر تا تاریخ سی و یک خرداد 1400 امهال می‌گردد.

 همه این‌ها اما از نگرانی واحدهای صنفی از بحران موجود نکاسته است و افزایش شمار چک‎های برگشتی گواه آن است که باید تدابیری برای بازگشت زندگی به حالت عادی و مهار کرونا از طریق تزریق واکسن یا تعطیلی همگانی مدنظر قرار گیرد.