استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: فاجعه‌آمیزترین و البته گویاترین داده مطرح شده در گزارش مجمع جهانی اقتصاد مربوط به رتبه ایران در تنظیم‌گری مالی و کنترل رفتارهای پرفساد و نابرابرساز بانک‌ها و بویژه بانک‌های خصوصی است که رتبه آخر جهان را در میان کل کشورهای مورد بررسی دارد، این مسئله کوچکی نیست و نیازمند گفت‌وگوی ملی است.

فرشاد مومنی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد شرایط کنونی اقتصاد کشور افزود: در شرایطی که نیازمند برانگیختن یک اراده نیرومند برای مواجهه با طیف متنوعی از گرفتاری‌ها، مشکلات و بحران‌ها هستیم و در شرایطی که دشمنان بیرونی عریان‌تر و با صراحت بیشتری نسبت به گذشته اهتمام برای براندازی حکومت ایران را دارند، ما بنوعی شاهد سردرگمی و آشفتگی در فرایندهای تصمیم‌گیری و تخصیص منابع هستیم. از همین روی، همه کسانی که دل در گرو این مردم و کشور دارند باید تا سر حد توان کمک کنند تا تسخیر شدگی‌ها، آسیب‌پذیری‌ها و کاستی‌های بزرگی که نظام تصمیم گیری‌های اساسی کشور از خود نشان داده به حداقل برسد و یک چشم انداز امیدوارکننده‌تری برای کشور به وجود بیاید.

وی ادامه داد: ما شاهد طیف قابل اعتنایی از گروه‌های پرنفوذ، ذی نفع و البته مسئولیت‌گریز هستیم که گویی قادر هستند از بحران‌ها و آب گل آلوده ماهی‌های درشت‌تر بگیرند و به صورت سازمان یافته‌تر به جریان‌سازی و طرح مطالبات خودشان اهتمام می‌ورزند و در این میان کلاه تولیدکنندگان و عموم مردم با تاکید بر فرودستان، به طرز غیرمتعارفی برداشته می‌شود. جالب آنکه در این شرایط نهادهای نظارتی اساسی که باید دقت خود را افزایش دهند و سخت گیری‌های خود را در زمینه ارزیابی دقیق منطق‌ها و نحوه اتخاذ تصمیم‌ها و تخصیص منابع ارتقاء دهند تا حدود زیادی در اثر این جریان ‌سازی‌ها دچار نوعی انفعال شده‌اند.

مومنی تصریح کرد: از این زاویه شاید مهمترین هشداری که بتوان به نظام و تصمیم‌گیری‌های اساسی داد، هوشیار سازی آنها نسبت به پدیده موسوم به «سیکل سیاسی» است. در تمام دنیا و در ابعاد غیرمتعارف‌تری در ایران حتی در شرایط عادی و در آستانه سیکل‌های سیاسی ما شاهد یک سلسله خطاهای کوته نگرانه هستیم که گرچه منافع کوتاه‌مدت بخش‌هایی از اصحاب قدرت و ثروت را تامین می‌کند اما فشارهای طاقت فرسای آن در بلندمدت بر دوش مردم و تولیدکنندگان سنگینی می‌کند.

فراخوان نخبگان کشور برای ایجاد گفت‌وگوی ملی

این استاد دانشگاه بر ضرورت فراخوان نخبگان کشور برای ایجاد گفت‌وگوی ملی اظهار داشت: در شرایطی که آسیب‌پذیری‌ها ابعاد شکنندگی‌آور و بی‌سابقه‌ای پیدا کرده باید از آفات این سیکل سیاسی مصون بمانیم که یک وجه نمایان آن در شرایط کنونی، منفعل شدن و بی عمل شدن بخش های قابل اعتنایی از مجریان کشور است. معمولا قاعده بر این بوده که در سال پایانی دولت همه فکرها هر جایی کشیده می‌شود غیر از ایفای مسئولیت. البته این موضوع شامل همه مسئولان نیست بلکه کسانی که به هر قیمتی بدنبال باقی ماندن در قدرت هستند را شامل می‌شود.

وی ادامه داد: بر این باور هستم که به ویژه درباره رفتار کاندیداهای ریاست جمهوری آینده نظام تصمیم گیری‌های اساسی کشور باید به صورت اضطراری و با ارائه طرح سه فوریتی به مجلس در مورد مهار انگیزه‌های فریبکارانه، خرید محبوبیت از جیب مردم، تحریک انگیزه‌های‌ تصمیم گیری‌های کوته نگرانه، دادن وعده‌های ناشدنی و اغلب ضد توسعه از طریق مجلس اقدام کند. چون بنا بر ویژگی‌های خاص اقتصاد سیاسی ایران؛ افرادی که طمع کسب قدرت و ثروت را دارند معمولا در بخش اعظمی از زمان به صورت چراغ خاموش حرکت کرده و در فرصت‌هایی که به نام انتخابات برایشان فراهم می‌شود آتش به پا می‌کنند.

مومنی افزود: بنابراین نظام قاعده‌گذاری کشور تنبیه‌های بسیار سنگینی را می‌بایست در این زمینه در نظر بگیرد در غیر این صورت ما شاهد این خواهیم بود که با وجود بی‌سابقه‌ترین کسری‌های مالی و بروز بیماری کرونا، سقوط قیمت نفت و بازگشت تحریم‌های ظالمانه این خطر وجود دارد آنهایی که به صورت چراغ خاموش و اعلام نشده انگیزه کاندیدا شدن دارند؛ از جیب جامعه، گروگانگیری و به اسارت کشیدن آینده کشور هزینه‌هایی کنند که احتمالا برای آنها خرید محبوبیت دارد اما خسارت‌هایی که به کشور وارد می‌شود قطعاً آثار ماندگار بر جای خواهد گذاشت. با تاسف بسیار باید گفت نمونه‌های روبه افزایش از این گونه پول پاشی‌ها قابل مشاهده است و آن می‌تواند فاجعه سازی کند.

بیکاری حیرت‌انگیر در اثر کرونا

این اقتصاددان یادآور شد: سکوت مرگبار در زمینه آثار اشتغال‌زدای شوک‌های سه‌گانه؛ سقوط قیمت نفت، بازگشت تحریم‌ها و بروز کرونا جای تأسف دارد. بجای برانگیختن حساسیت بیشتر، شاهد برخی گزارش‌های مشکوک از دستگاه‌های رسمی هستیم که با ارائه داده‌های اغواگر نظام تصمیم‌گیری را از اشتغال مولد حساسیت‌زدایی و نسبت به آزمندی بی پایان و منافع شوم غیر مولدها حساسیت پرفساد ایجاد می‌کند.