دلایل فاصله تورمی ۶.۵ درصدی دهک‌ها؛ از جهش نرخ ارز تا افزایش قیمت بنزین

رییس مرکز آمار ایران به اشاره به افزایش شکاف تورمی دهک‌ها گفت: همانطور که گفته شد کالاهای با دوام در سبد مصرفی دهک‌های بالا سهم بالاتری دارند به همین دلیل است که این یکی از دلایل شکاف تورمی بین دهک‌هاست و هر چه این اعداد بیشتر می‌شود شکاف تورم دهک اول تا دهم افزایش می‌یابد.

جواد حسین‌زاده در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به معیارهای تعیین نرخ تورم اظهار داشت: نرخ تورم از 475 قلم کالا استخراج و این نرخ به تفکیک گروه‌های دوازده‌گانه براساس طبقات بین المللی تهیه و  منتشر می‌شود و این تقسیم بندی کالا و خدمات و هزینه‌های آنها طبق تقسیم‌بندی جهانی و بین المللی است که از منظر جامع و مانع بودن بسیار اهمیت دارد.

وی تاکید کرد: مرکز آمار ایران نه تنها تورم ماهانه بلکه تورم کل، نقطه‌ای، برای گروهای کل کشور، شهری و روستایی را در تمام گروه‌های دوازده گانه منتشر میکند. همچنین تورم دهک‌های درآمدی را هم منتشر می‌کنیم.

رییس مرکز آمار ادامه داد: هر ماه برای اعلام تورم، 500 هزار مضنه قیمت می‌گیریم و با اصول علمی که مورد وفاق دنیا است شاخص قیمت با جزییات کامل تهیه و به تفکیک‌های مختلف اعلام می‌شود.

حسین‌زاده افزود: طبق آخرین گزارشات نرخ تورمی، آخرین عدد شاخص قیمت مصرف کننده برای شهریورماه در کل کشور 244.3 برای نقاط شهری 243.1 و در مناطق روستایی 251 است. رییس مرکز آمار با اشاره به تورم‌های ماهانه، کل و نقطه‌ای گفت: تورم ماهانه در شهریور برای کل کشور 3.6 برای شهر 3.6 و برای روستا 3.5 درصد است. همچنین تورم نقطه‌ای برای کل کشور 34.4 درصد، در شهر 34.5 درصد و در روستا 34.1 درصد است. همچنین تورم 12 ماهه در کل کشور 26 درصد در شهر 26.1 درصد و در روستا 25.4 درصد است.

وی با بیان اینکه جمع تمام گزارشات و تقسیم بندی تورم اقلام خوراکی و غیر خوراکی به تفکیک گروه‌های درآمدی منتشر می‌شود، گفت: در شهریورماه نرخ تورم کل 12 ماهه برای دهک اول 23.4 و برای دهک دهم 29.9 دهم درصد بوده است بنابراین شکاف تورمی بین دهک دهم و اول 6.5 درصد رقم خورده است. این شکاف از آذرماه سال 98 به مرور افزایش پیدا کرده است. حسین زاده با بیان اینکه در فروردین 99 شکاف بین تورم 12 ماهه دهک اول تا دهم 3.4 درصد بوده است، ادامه داد: یعنی دهک دهم تورم 34.2 درصدی و دهک اول تورم 30.8 درصدی داشتند که این اختلاف 3.4 درصدی بین دهک ها را نشان می دهد . وی افزود: برای مفهوم این شکاف مباحث گسترده‌ای مطرح است اما به صورت کلی این شکاف به این معناست که دهک‌ها دارای سبدهای متفاوتی هستند اگر درباره وزن این سبدها صحبت کنیم تفاوت این دو مقوله روشن می‌شود. رییس مرکز آمار ایران اظهار داشت: در سبد مصرفی دهک اول خوراکی‌ها و آشامیدنی و دخانیات سهم 43.3 درصدی و غیر خوراکی‌ها و خدمات سهم 56.7 درصدی دارند اما در دهک دهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها سهم 17 درصدی و غیر خوراکی، خدمات سهم 83 درصدی دارند.

وی با اشاره به تفاوت‌های سهم خوراکی در دهک اول و دهم گفت: همانطور که گفته شد در دهک اول سهم خوراکی‌ها 43 درصد بوده اما این عدد در دهک هفتم به 17 درصد رسیده است. همچنین سهم غیر خوراکی‌ها و خدمات در دهک اول بیش از 56 درصد و در دهک دهم 83 درصد بوده است. وی تاکید کرد: شاخص قیمت مصرف کننده میانگین موزون است یعنی میانگین موزون از تغییرات قیمتی کالا و خدماتی که در سبد مصرف خانوار قرار دارند، بنابراین وزن‌ها و قیمت‌ها بسیار مهم هستند. اگر تغییرات قیمتی در حوزه‌های غیر خوراکی و خدمات رخ می‌دهد نسبت به خوراکی‌ها بیشتر باشد، مسلما تورم دهک دهم با تورم بیشتری از نرخ تورم متوسط مواجه می‌شوند چراکه عمده سبد مصرفی آنها را غیر خوراکی‌ها و خدمات شامل می‌شود. رییس مرکز آمار تاکید کرد: بنابراین عامل اصلی در این شکاف تورمی بین دهک‌ها می‌تواند تفاوت بین سبد مصرفی دهک‌های مختلف باشد و این که تورم اقلام غیر خوراکی در قیاس با اقلام غیر خوراکی در این ماه‌های اخیر بزرگتر بوده است.

حسین زاده ادامه داد: از دیگر دلایل افزایش، نرخ ارز است که این افزایش نرخ ارز بر روی کالاهای با دوام که اغلب از جنس کالاهای وارداتی هستند اثر بیشتری نسبت به کالاهای مصرفی یا تولید داخل گذاشته است. وی با اشاره به تورم نقطه‌ای کالاهای با دوام گفت: کالاهای با دوام کالاهایی مانند یخچال و لوازم خانگی هستند که تورم نقطه‌ای آنها 92.2 بوده است حال اینکه تورم نقطه‌ای کالای بی‌دوام 309 و تورم نقطه‌ای کالاهای کم دوام 39.3، تورم نقطه‌ای خدمات 27.4 بوده است که تورم کل این کالا‌ها در مجموع 39.5 درصد اعلام شده است.