ایمان ربیعی

 سبک زندگی ایرانیان در حال تغییر است،این تغییر را می توان از شکل پرداخت تسهیلات بانکی نیز ردگیری کرد  

 به گزارش «توسعه ایرانی»، در حالی که پیش از این تسهیلات خرید مسکن یکی از مهمترین تسهیلات پرداختی شبکه بانکی تلقی می‌شد، رشد قیمت مسکن در سه سال اخیر، پرداخت تسهیلات نه برای خرید مسکن که برای اجاره واحدهای مسکونی را در دستور کار بانک‌ها قرار داده است. هر چند این تسهیلات در راستای حمایت از دهک‌های پایین درآمدی در دوره شیوع کرونا پرداخت می‌شود اما بسیاری از کارشناسان معتقدند با توجه به رشد قیمت‌ها در رسیدن متوسط قیمت مسکن به بیش از 18 میلیون تومان در تهران ضرورت دارد اعتباری با هدف حمایت از ستاجران در دوران پساکرونا نیز از سوی بانک‌ها پرداخت شود.آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد نزدیک به نیمی از خانوارهای تهرانی مستاجر محسوب می‌شود و این رقم در کل کشور به حدود یک سوم حانوارها می‌رسد. این بدان معنی است که جمعیت فاقد مسکن ملکی در ایران رو به افزایش است. بالا رفتن شدید قیمت‌ها در سه سال اخیر تعداد مستاجران را حاقل در سال‌های آتی پیش رو نیز با افزایش روبرو خواهد کرد.

 مسکن یکی از مهمترین یا به عبارت دیگر مهمترین کالای موجود در سبد سرمایه گذاری ایرانیان است. عصاره یک عمر فعالیت اقتصادی را می‌توان در مسکن خانوارهای ایرانی حستجو کرد. با این حال نامتوازن بودن عرضه نسبت به تقاضا همواره سبب شده است بخشی از سرمایه‌های سرگردان نیز وارد بازار مسکن شود و افراد با خرید خانه دوم یا بعضا بیشتر در صدد نگهداری قدرت خرید نقدینگی خود برآیند. افزایش قیمت مسکن در این سه سال اما رشدی بسیار محسوس یا به عبارتی شوک‌آور بوده است.  

 قیمت مسکن از محدوده 5 میلیون تومان به صورت متوسط در تهران به محدوده 18 میلیون تومان پا نهاده است.

 وام مسکن به چه کسانی می‌رسد؟

هر چند شمار مستاجران در سال‌های اخیر رو به افزایش گذاشته است اما تسهیلات ودیعه مسکن به تمامی مستاجران پرداخت نخواهد شد. طبق تصمیمات اتخاذ شده خانوارهای بالای 5نفر و خانه اولی‌ها یا کسانی که ازدواج آنها در سال جاری به ثبت رسیده است، در اولویت دریافت این تسهیلات قرار دارند. در کل اما گروه‌های هدف مشمول دریافت این وام جمعیتی برابر با ۶۰۰ هزار خانوار را شامل می‌شود. در عین حال زنان سرپرست خانوار، حقوق بگیران، کارگران، مستمری بگیران و بازنشستگان جزو گروه‌های هدف این طرح هستند.

مکانیزم پرداخت تسهیلات اما مکانیزمی جدید است. بانک‌ها مبلغ وام را به مالکان پرداخت می‌کنند، مستاجر در یک سال نسبت به پرداخت کارمزد این تسهیلات اقدام می کند و در پایان قرارداد یک ساله کل مبلغ وام بار دیگر به بانک باز می‌گردد .

 به عبارت دیگر بانک بخشی از منابع خود را برای مدت یک سال در اختیار مستاجران قرار می‌دهد .

مبلغ وام ودیعه مسکن برای کلانشهر تهران ۵۰ میلیون، کلانشهرهای دیگر ۳۰ میلیون و برای دیگر شهرستان‌ها ۱۵ میلیون تومان با سود ۱۳ درصد در نظر گرفته شده است و افرادی که بیمه هستند و کدکارگاهی دارند می‌توانند از کدکارگاهی برای ضمانت استفاده کنند.طبق تصمیمات اتخاذ شده اقساط وام ۵۰ میلیون تومانی،ماهی ۵۴۰ هزار تومان، ۳۰ میلیون تومانی ماهی ۳۲۵ هزار و ۱۵ میلیون تومانی ماهی ۱۶۰ هزار تومان است.

محمود محمود زاده معاون وزیر راه و شهرسازی در اینباره می‌گوید:۵۰ میلیون تومان معادل یک و نیم میلیون تومان اجاره ماهانه است،وقتی مستأجر فقط سود این وام را به بانک می‌پردازد، یک میلیون تومان به وی در اجاره بها کمک شده است.

ثبت نام تا چه زمانی ادامه دارد؟

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی درباره مهلت ثبت نام تصریح کرد: ثبت نام امروز کلید می‌خورد و آنچه فعلاً مدنظر داریم این است که تا پایان روز دوشنبه 6 مرداد نام نویسی‌ها نهایی شود. فرایند ثبت‌نام نیاز به هماهنگی با دو سه مرجع دارد که آنها نیز باید برنامه زمان‌بندی خود را اعلام کنند.

وی ادامه داد: تلاش می‌کنیم که از طریق اتصال به سامانه‌های مشترک کارها را پیش ببریم تا نیازی به مراجعه حضوری افراد نباشد؛مثل کاری که در ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن انجام دادیم؛با این تفاوت که آنجا فقط یک بانک کامل داشتیم ولی تسهیلات اجاره با مشارکت چند بانک انجام می‌شود و همین موضوع مقداری کار را پیچیدهتر کرده است. به هر ترتیب امیدواریم در سه روز اول هفته این اتصال بین بخشی برقرار شود.

مستاجران می توانند برای ثبت نام کمک ودیعه اجاره، صفحه ای را در سایت طرح اقدام ملی مسکن به نشانی tem.mrud.ir مراجعه و برای ثبت نام اقدام کنند. کسانی هم که تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند اطلاعات لازم و نحوه ثبت‌نام را از طریق سایت دستگاه‌های مربوطه پیگیری کنند.

کسانی که از طریق سایت مسکن ملی نام نویسی می کنند پالایش و افراد واجد شرایط به سیستم بانکی معرفی می‌شوند.

 وام ودیعه ضامن می‌خواهد؟

طبق پیش بینی ها مستأجران برای دریافت این وام نیازی به ضامن ندارند. محمودزاده می گوید:مستأجران واجد شرایط یا از طریق معرفی‌نامه نهادهای حمایتی یا با گواهی کسر از حقوق یا حتی در رهن گذاشتن سهام عدالت می‌توانند این وام را دریافت کنند و در نهایت ضامن گزینه آخر خواهد بود و اگر هیچیک از این موارد ذکر شده را نداشته باشند، باید برای دریافت وام به بانک ضامن معرفی کنند.

طبق تصمیمات اتخاذ شده اقساط وام ۵۰ میلیون تومانی،ماهی ۵۴۰ هزار تومان، ۳۰ میلیون تومانی ماهی ۳۲۵ هزار و ۱۵ میلیون تومانی ماهی ۱۶۰ هزار تومان است

وام ودیعه باقی می‌ماند؟

حالا اما بسیاری این سئوال را مطرح می‌کنند که با توجه به تغییر سبک زندگی  افزایش شمار مستاجران آیا تسهیلات ودیعه مسکن در سال‌های آتی نیز برقرار خواهد ماند تا مستاجران نیز بتوانند کمک هزینه‌ای را برای تسهیلات شرایط اجاره‌نشینی از بانک‌ها دریافت کنند؟ تجربه نشان داده است بانک‌ها تمایل چندانی به پرداخت تسهیلات خرد ندارند و در نهایت ترجیح می‌دهند منابع خود را به صورت تسهیلات کلان پرداخت کنند.