محمود نوروزیه

تبعات فروپاشی اتحاد اوپک پلاس و آغاز جنگ قیمت میان عربستان سعودی و روسیه، بزرگترین ریزش قیمت نفت را از زمان جنگ خلیج فارس رقم زد تا به واسطه آن سقوط قیمت یک روزه قیمت در ۳۰ سال گذشته دوباره تجربه شود.

با شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف و کاهش تقاضای نفت، قیمت جهانی نفت سیر نزولی به خود گرفت. پس از آنکه عربستان هم با کاهش قیمت نفت خود و وعده افزایش عرضه نفت خام در بازار، به اقدام روسیه در مخالفت با کاهش بیشتر تولید نفت واکنش نشان داد، قیمت نفت سقوط بیشتری را تجربه کرد و نفت برنت چند ثانیه پس از گشایش معاملات آسیا، به محدوده ۳۲ دلاری ریزش کرد.

اقدام شرکت آرامکوی عربستان و متحدانش تنها چند ساعت پس از شکست مذاکرات اوپک، با کاهش قیمت فروش رسمی که در۲۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده و افزایش تولید در مقابل روسیه که اعلام کرد شرکت‌هایش آزاد هستند هر میزان که بخواهند نفت تولیدکنند، بازار را با شوک بزرگی مواجه کرد.

به همین منظور عربستان به دنبال سرکشی روسیه در اجلاس اوپک در تلاش است تا به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت جهان، دومین تولیدکننده بزرگ نفت را که روز جمعه با پیشنهاد اوپک مبنی بر کاهش بیشتر تولید نفت مخالفت کرد؛ تنبیه کند.

پیش از این تولیدکنندگان اوپک به رهبری عربستان سعودی و متحدان غیراوپک به رهبری روسیه از اواخر سال ۲۰۱۶ با توجه به توافق کاهش تولید، به حمایت از بازار در جهت افزایش قیمت‌ها پرداختند.

در این زمینه گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده است که در صورت تداوم جنگ قیمتی در بازار نفت و بازی قدرت عربستان برای ارایه تخفیف بیشتر به خریداران نفت روسیه، قیمت طلای سیاه در روزهای آتی به ۲۰ دلار در هر بشکه برسد!

علی خدری، مشاور سابق امور خاورمیانه شرکت اکسون و مدیرعامل شرکت دراگومان ونچر در پیام توییتری نوشت «نفت ۲۰ دلاری در سال ۲۰۲۰ در راه است.»

این اظهارنظر در شرایطی مطرح شد که قیمت‌های نفت از ابتدای سال جاری تاکنون ۳۰ درصد سقوط داشته و عربستان سعودی در قیمت فروش نفت برای آوریل تخفیف بسیار زیادی به مشتریانش داده است.

در این زمینه سی ان بی سی، نفت ۲۰ دلاری را پیش‌بینی نمی‌کند. امارات ان بی دی نیز می‌گوید قیمت نفت برنت در سه ماهه دوم ۴۵ دلار و قیمت وست تگزاس اینترمدیت ۴۰ دلار خواهد بود.

بلومبرگ در گزارشی اعلام کرد که چشم‌انداز دوباره یک جنگ قیمت، معامله‌گرانی را که ریزش قیمت سال ۲۰۱۴ را به خاطر دارند به وحشت انداخته است. در آن سال سقوط قیمت نفت زمانی آغاز شد که رشد انفجاری تولید نفت شیل آمریکا باعث شد اوپک به منظور بیرون راندن رقیبانش از بازار، شیرهای نفت خود را باز کند، هرچند این استراتژی به شکست انجامید و تولیدکنندگان شیل با وجود سقوط نفت برنت به پایین ۳۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۱۶ دوام آوردند. اما این ریزش قیمت موجب شد اوپک به همراه روسیه و سایر تولیدکنندگان غیراوپک کلوپ اوپک پلاس را تشکیل دهد.

در تازه‌ترین اقدام عربستان با انتشار خبری از افزایش تولید نفت به سطح ۱۰ میلیون بشکه در روز خبر داده که این امر می‌تواند شیب سقوط قیمت‌ها را تندتر کند. به گفته تحلیلگران نفتی این جنگ تاکتیکی تاثیر کوتاه مدت در بازارها دارد زیرا در این مدت بخش عمده‌ای از نفت شیل آمریکا از بازار حذف خواهد شد.

اما در ادامه باید دید بعد از اقدام عربستان و واکنش اوپک پلاس با ورود به جنگ قیمت برای تصرف سهم بیشتر که بازار را غافلگیر کرد، روسیه چه اقدام متقابلی را انجام خواهد داد. در این زمینه کارشناسان معتقدند این جنگ قدرت حاوی پیام‌هایی فراتر از کاهش قیمت نفت است.

سقوط ۱۰ درصدی  ارزش سهام آرامکو

ارزش سهام شرکت نفتی آرامکوی سعودی بعد از اقدام کاهش بی‌سابقه قیمت فروش رسمی و برنامه افزایش تولید، روز گذشته در زمان گشایش معاملات ۱۰ درصد سقوط کرد.

پیش از این شرکت نفتی دولتی آرامکوی سعودی با فروش ۱.۷ درصد سهم خود در زمان عرضه اولیه عمومی ۲۹.۴ میلیارد دلار تهیه کرده بود که بزرگترین عرضه اولیه عمومی جهان بود و ارزش این شرکت را به ۱.۷ تریلیون دلار رسانده بود.

جنگ نفت بازارهای سهام را فروریخت

بعد از ریزش شدید بازارها از شیوع ویروس کرونا، روز گذشته شاخص‌های بورسی آمریکا و آسیا سقوط تاریخی را تجربه کردند.

افت بورس‌های جهانی در شرایطی اتفاق افتاد که قیمت نفت در یک شبانه‌روز بیش از ۳۰ درصد سقوط کرد و به کانال ۳۰ دلاری رسید. سی‌ان‌ان بیزینس در این زمینه عنوان کرد: «در این وضعیت، شیوع گسترده ویروس کرونا نیز همه چیز را بدتر کرده است. این مسئله روی سرمایه‌گذاران اثر مستقیم داشته، چراکه اقتصاد درگیر شوک غیرمنتظره شده است.»

به گزارش سی ان بی سی سهام اروپا به دنبال سقوط سهمگین قیمت نفت، حدود ۷ درصد سقوط کرد و به محدوده مقاومت فنی یعنی۲۰ درصد پایین‌تر از رکوردهای اخیر وارد شد. در این میان سهام شرکت‌های نفت و گاز اروپا با بیشترین ضرر مواجه شده و ۱۴ درصد سقوط کردند.

بر اساس گزارش سی‌ان‌ان‌بیزینس، شاخص صنعتی داوجونز در بورس آمریکا بیش از ۱۲۰۰ واحد یا چیزی حدود۴.۷ درصد در معاملات روز دوشنبه فروریخت. شاخص آتی نزدک نیز ۴.۸ درصد از ارزش خود را از دست داد.

در ژاپن شاخص نیکی ۶.۱۵ درصد و شاخص گسترده‌تر تاپیکس ۶.۰۷ درصد سقوط کردند. در بازار چین شاخص کامپوزیت شانگهای ۲.۲ درصد، کوسپی کره‌جنوبی ۴.۲۸ درصد و ای‌اس‌اکس استرالیا ۵.۷۶ درصد سقوط کردند، در حالی که شاخص استریت تایمز سنگاپور هم بیش از ۴ درصد از ارزش خود را از دست داد.

بورس تهران نیز پس از ۸ صعود هفتگی متوالی، این هفته به دنبال تصمیمات یک شبه مقام ناظر بر کنترل بازار معاملات خود را کاهشی آغاز کرد. اما به دنبال آن با افت شدید قیمت نفت روز گذشته و در فضای تردید با عقبگرد دوباره سقوط ۱۵ هزار واحدی شاخص را تجربه کرد.

گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده است که در صورت تداوم جنگ قیمتی در بازار نفت و بازی قدرت عربستان برای ارائه تخفیف بیشتر به خریداران نفت روسیه، قیمت طلای سیاه در روزهای آتی به ۲۰ دلار در هر بشکه برسد!

تاثیر سقوط نفت در معاملات سهام روز گذشته به حدی زیاد بود که حدود ۹۰ درصد از کل نمادهای بورسی در محدوده منفی معامله شدند.

سقوط بیت کوین و ارزهای دیجیتال در جنگ قدرت‌های نفتی

ارزش ارزهای دیجیتال که به دنبال شیوع ویروس کرونا، روندی کاهشی به خود گرفته بود؛ با افت قیمت نفت پس از چند ساعت سقوط پیاپی، وارد کانال ۷ هزار دلار شد.

بازار ارز مجازی به دنبال سقوط قیمت نفت و سقوط سهام فرو ریخت و باعث شد ۲۱.۵۸ میلیارد دلار از ارزش ارزهای مجازی تنها ظرف چند ساعت از بین برود.

گزارش‌ها از روند بازار ارزهای دیجیتال حاکی از آن است که چنین سقوطی در این زمان کم در ماه‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.

التهاب بازارهای مالی و سقوط ارزش دلار

رویترز در گزارشی اعلام کرد روز دوشنبه در حالی که سقوط سنگین قیمت نفت باعث شد بازارهای سهام به شدت سقوط کنند، براین اساس سرمایه‌گذاران به سمت سرمایه‌های امن پناه آوردند و ارزش ین ژاپن جهش کرد. اما سود اوراق قرضه آمریکا به سقوط تاریخی خود ادامه داد.

روز گذشته ارزش دلار بیش از ۳ درصد در برابر ین ژاپن سقوط کرد و به ۱۰۱.۶۹ واحد رسید. این بالاترین ارزش ین در برابر دلار در ۳ سال اخیر است.

باید دید بعد از اقدام عربستان و واکنش اوپک پلاس با ورود به جنگ قیمت برای تصرف سهم بیشتر که بازار را غافلگیر کرد، روسیه چه اقدام متقابلی را انجام خواهد داد. در این زمینه کارشناسان معتقدند این جنگ قدرت حاوی پیام‌هایی فراتر از کاهش قیمت نفت است

یورو هم ۱.۴ درصد در برابر دلار جهش کرد و نرخ برابری آن به رکورد دو ساله ۱.۱۴۵۲ واحد رسید.

از سوی دیگر هجوم به سوی سرمایه‌های امن موجب شد تا قیمت اوراق قرضه آمریکا بالا برود و سود اوراق قرضه ۱۰ ساله خزانه‌داری، بنچ‌مارک سود اوراق، ۰.۱۸ درصد پایین آمد و به رکورد پایین تاریخی جدید ۰.۵۲۱ درصد برسد.

نرخ سود اوراق ۳۰ ساله آمریکا برای اولین بار از ۱ درصد پایین‌تر آمد و به ۰.۹۷۴ درصد رسید.