دوشنبه گذشته رئیس‌جمهوری با برخی از صاحب‌نظران و دانش‌آموختگان اقتصادی دیدار کرد. نکته پررنگ جلسه دیروز، غیبت چهره‌های برجسته از طیف‌های فکری موجود در اقتصاد ایران بود. در این جلسه مباحثی درخصوص بازار ارز، اصلاح نظام بانکی، تقویت تیم اقتصادی دولت، حمایت از اقشار کم‌درآمد، تقویت تعامل با جهان، بهره‌گیری بیشتر از نظر اقتصاددانان در طرح‌های اقتصادی و موارد دیگر مطرح شد. همچنین رئیس‌جمهوری از اقتصاددانان درخواست کرد که شرایط ویژه کنونی را در تحلیل‌های خود مدنظر قرار دهند.

جزئیات نشست اقتصادی رئیس‌جمهور

اولین جلسه اقتصاددانان با رئیس‌جمهوری در روز دوشنبه، در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد. در این جلسه، اقتصاددانان مباحث مدنظر درباره چالش‌های اقتصاد کشور را مطرح کردند و رئیس‌جمهوری نیز توضیحاتی را ارائه کرد. در این جلسه ۳۰ تن از اقتصاددانان جوان و پیشکسوت از دانشگاه‌های مختلف حاضر بودند؛ اما در صورت لحاظ نکردن برخی چهره‌های برجسته، نمادهای فکری جریان‌های اقتصادی کشور حضور کمرنگی داشتند. ازجمله چهره‌های غایب از طیف‌های مختلف فکری اقتصاد ایران می‌توان به محمد طبیبیان، موسی غنی‌نژاد، محمدمهدی بهکیش، مسعود نیلی، حسن درگاهی، محمد ستاری‌فر، فرشاد مومنی، عباس شاکری و... اشاره کرد. از این رو می‌توان گفت جلسه  رئیس‌جمهوری با اقتصاددانان، پررونق برگزار نشد. رصد عکس‌های منتشرشده از جلسه دیروز نشان می‌دهد که از دانشگاه علامه طباطبایی یا دانشگاه شهید بهشتی، استادان دانشگاه مشارکت نداشتند که به نظر می‌رسد به رغم دعوت، این افراد در جلسه حضور نداشتند. در حالی که این گروه، جزو افرادی بودند که نامه اقتصاددانان به رئیس‌جمهوری را تهیه و تدوین کرده بودند. این جلسه از ابتدا قرار بود در ساعت ۹ تا ۱۱ برگزار شود؛ اما کمی دیرتر شروع شد و بیشتر از زمان مقرر، تا ساعت ۱۲ طول کشید. در این جلسه حدود دو ساعت اقتصاددانان موضوعات و دغدغه‌های خود را مطرح کردند و در مقابل رئیس‌جمهوری نیز در حد نیم ساعت موضوعاتی را درخصوص مباحث مطرح‌شده ارائه و از اقتصاددانان درخواست کرد که شرایط ویژه کشور را در نقدهای خود لحاظ کنند. به نظر می‌رسد ارسال نامه اقتصاددانان به دولت دلیل اصلی برگزاری این جلسه از سوی رئیس‌جمهوری بوده است. از تیم اقتصادی دولت، علاوه بر رئیس‌جمهوری، نوبخت، واعظی، نهاوندیان و تخت روانچی حضور داشتند. نکته قابل توجه در جلسه روز گذشته حضور علی ربیعی در این نشست بود.  گفته می‌شود دلیل حضور ربیعی در راستای مسئولیت جدید وی و برای تعامل با صاحب‌نظران است. البته پیش از این رئیس‌جمهوری در ماه‌ رمضان از اقتصاددانان برای مراسم افطار دعوت‌کرده بود،  اما این نخستین جلسه رسمی او با صاحب‌نظران  اقتصادی بود.

محورهای مورد بحث

موضوعات مطرح ‌شده در این جلسه، درباره راه‌های برون‌رفت از رکود و ایجاد شتاب در رشد اقتصادی، وضع تورم، ضرورت تغییرات سریع و باور پذیر در هدف‌گذاری اهداف مدنظر اقتصادی، تقویت سیستم ارزیابی سیاست‌ها، دخالت دولت در بازار ارز، ضرورت مدیریت و کنترل تبعات شوک‌های اقتصادی برای مصرف‌کننده و تولید‌کننده، تقویت تعامل با جهان، بهره‌گیری بیشتر از نظر اقتصاددانان در طرح‌های اقتصادی پیش از اجرا، ضرورت وجود فرماندهی برای مقابله با تحریم‌ها، ضرورت ارائه بسته‌های مشروط حمایتی از بنگاه‌های بزرگ اقتصادی، ضرورت توجه بیشتر به اقتصاد منطقه‌ای و اقتصاد بنگاه‌ها و تقویت تیم اقتصادی دولت بود. در نهایت به نظر می‌رسد که دو جریان فکری در روز دوشنبه در جلسه حاضر بودند که گروه نخست بر تثبیت قیمت‌ها و گروه دیگری، بر آزاد‌سازی قیمت‌ها تاکید داشت. به‌عنوان مثال، احمدتوکلی درخصوص نرخ ارز، بر تثبیت آن تاکید داشت. رئیس‌جمهوری معتقد بود که من از طرز تفکر هر دو جناح آگاهم؛ اما تا به حال هیچ ‌کدام از این دو جریان نتوانسته‌اند، مرا درخصوص اتخاذ تصمیم حول یک موضوع اقناع کنند. در این خصوص اقتصاددانان معتقدند که نیاز است درخصوص هر موضوع کارگروهی تخصصی از هر دو گروه ایجاد شود تا شاید با جمع‌بندی و خروجی مشخص، دولت بتواند از نظر اقتصاددانان بهره ببرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی در این جلسه نقدهای جدی به عملکرد دولت داشتند و در مقابل پاسخ رئیس‌جمهوری به این نقدها، آگاه بودن رئیس جمهوری و تیم اقتصادی از مسائل مطرح شده در این جلسه بود. به گفته اقتصاددانان، فضای حاکم در این جلسه به شکلی بود که اکثر اقتصاددانان موضوعات و خواسته‌ها را به شکل صریح ارائه کردند.