بیتا یاری

اتفاقات بزرگ گاهی به دور از هیاهو می‌افتند، بدون آنکه توجهات زیادی از مردم را جلب کنند، اما در بین خواص حتی اگر شاهد عینی آن اتفاق نباشند همواره موردتوجه بوده و هستند و دورادور رصد می‌شوند. چراکه گستردگی دامنه تأثیری که می‌گذارند در آینده دور یا نزدیک برای همگان قابل‌درک خواهد بود. هنگامی‌که می‌رفت گرفتاری‌های آخر سال گریبان‌گیر توأمان شهر و شهروندان شود تا چهره شهر را به شلوغی و شتاب‌زدگی بکشاند؛ روز پنجم اسفندماه در گوشه‌ای خلوت از شمال شرق تهران رویدادی در سالن خلیج‌فارس فرهنگسرای نیاوران در حال برگزاری بود؛ که آن‌چنان موردتوجه رسانه‌ها و علاقه‌مندان موسیقی کلاسیک خصوصاً نوازندگان پرتعداد پیانو قرار نگرفته بود. دومین دوره مسابقه جایزه پیانوی باربد در مرحله نهایی رقابت‌ها در حال برگزاری در چند گروه سنی بود و شرکت‌کنندگان و داوران در پیش چشم مخاطب به اجرا و ارزیابی می‌پرداختند تا در روز ششم اسفندماه نتیجه رقابت‌های شرکت‌کنندگان این دوره که دو گروه سنی نیز به آن اضافه‌ شده است را برگزیده و اعلام کنند. هرچند تعداد مخاطبان حاضر در سالن کمتر از حد انتظار بود، اما رقابت‌ها به‌شدت هرچه‌تمام‌تر و بیش از انتظار در جریان بود. مهم‌تر از همه هیات داوران گسترده این رویداد بود که امسال برخلاف دوره قبلی این رویداد، در هر دو مرحله اولیه و نهایی به داوران ایرانی سپرده‌شده بود و اغلب اساتید شناخته‌شده نوازندگی پیانو را پوشش می‌داد و سعی شده بود کلیه دیدگاه‌های متفاوت در شیوه ارزیابی را گرد هم آورد. 

ازاین‌رو وقتی شرکت‌کننده‌ای روی سن به مچ‌اندازی با قطعه مورد مسابقه روی کلاویه‌های پیانو می‌پرداخت جز اجرای دقیق به چیز دیگری نمی‌اندیشید و مخاطب حاضر در سالن نیز ناظر و ارزیاب ثالث این مسابقات بود. این موضوع را از همان ابتدایی که در سالن حاضر شدم تا رقابت‌کنندگان گروه سنی جیم و دال را شاهد باشم در فضای سالن حس کردم. رقابتی که برای پیانیست‎های جوان به علت اجرا در مقابل دید عموم اندکی سخت می‌نمود بااین‌حال رقابت‌کنندگان تک‌تک به روی سن حاضر می‌شدند و دو قطعه از پیش تعیین‌شده را می‌نواختند و تنها مهارت خود را در نواختن قطعه و اجرا برای مخاطب و شنونده حاضر در سالن به نمایش می‌گذاشتند. برای رقابت در گروه سنی جیم که تا زیر 22 سال را شامل می‌شد قطعه اول از بتهوون، موومان اول از سونات شماره یک در فا مینور، و سپس قطعه‌ای از راخمانینف، پرلود شماره 5 اپوس 23 در رپرتوار مسابقه گنجانده ‌شده بود که باید ‌می‌نواختند و من شاهد بودم که آغاز نواختن و لحظه شروع اجرا چگونه برای کسانی‌که تمرین و تلاش مستمر داشته‌اند و آنهایی که ممارست کمتری کرده‌اند متفاوت بود و کنترل هیجانات و تشویش‌ها چگونه اجرایشان را متأثر می‌کرد. در گروه سنی دال که شامل شرکت‌کنندگان 22 تا 32 سال می‌شد رپرتوار اجرایی بر قطعه‌ای از بتهوون، موومان اول از سونات شماره 7 در ر ماژور، و قطعه‌ای از شوپن، پولونز اپوس40 شماره 2 در دو مینور، قرار داشت. هیات داوران نیز شامل رافائل میناسکانیان، گاگیک بابایان، آرپینه ایسراییلیان، تامارا دولیدزه، امیر صراف و ربکا آشوقیان در ردیف اول نظاره‌گر اجراها بودند.  هر جوانی که پشت پیانو می‌نشست تماشاگران را نیز به ارزیابی وامی‌داشت و هرچه تعداد نوازندگان بیشتر می‌شد تکه‌های ارزیابی شنونده عام و حرفه‌ای را کامل‌تر می‌ساخت چراکه برخی پارامترهای ارزیابی در اجرای شرکت‌کنندگان پدیدار و کشف می‌شد. پس از پایان نواختن گروه جیم و دال به همراه آزاد حکیم رابط، مدرس پیانو،  که در سالن حضور داشت به گفت‌وگو در خصوص اجراها پرداختیم و ازآنجا‌که تنها یک برنده در هر گروه معرفی می‌شد بر دو نوازنده و اجرای قوی آنها در دو گروه سنی جیم و دال توافق و تأکید کردیم تا پیش از اعلام ارزیابی داوران ما خود نیز نظرمان را ابراز کرده باشیم و البته تا فردا منتظر اعلام نتایج نهایی از سوی هیات داوران باشیم.  روز ششم اسفندماه اسامی نیما شناوری و افشین نصرتی به‌عنوان برندگان جایزه دوسالانه پیانوی باربد در دو گروه جیم و دال اعلام شد؛ دقیقاً همان دو نفری که ما حدس می‌زدیم بهترین اجراهای هر دو گروه سنی جیم و دال را داشته‌اند. بله، اتفاقات بزرگ بدون هیاهو می‌افتند و بی‌حاشیه، و این همان اتفاق بزرگی بود که در حوزه موسیقی کلاسیک و نوازندگی پیانو به‌آرامی افتاد تا سال‌های آینده را متأثر از برگزیدگانش کند اتفاقی که حتی ناظرها (حاضرین در سالن) نیز تأییدکننده عملکرد داورانش بودند. چیزی نادیده انگاشته نشده و اتفاقاً زوایای ریزودرشت هر اجرایی به‌خوبی دیده و ارزیابی‌شده بود. این همان چیزی است که در شیوه برگزاری رقابت‌های هنری باید فراگیر شود، رقابت و داوری در برابر افواه عموم.

اتفاقات بزرگ بدون هیاهو می‌افتند و بی‌حاشیه، و دومین دوره مسابقه جایزه پیانوی باربد در مرحله نهایی رقابت‌ها همان اتفاق بزرگی بود که در حوزه موسیقی کلاسیک و نوازندگی پیانو به‌آرامی افتاد تا سال‌های آینده را متأثر از برگزیدگانش ساخته باشد