نونوا

موسیقی بلوچستان

موسیقی نواحی ایران ۷۵

از طرب تا خلسه: آهنگ‌های بلوچی

پژوهش، ضبط و نگرش متن: ژان دورینگ

ناشر: ماهور ۱۳۹۸

در فرهنگ بلوچ‌ها، موسیقی مردان و زنان را از تولد تا مرگ همراهی می‌کند. مانند شپتاکی، که زنان شش شب متوالی پس از تولد کودک می‌خوانند تا موتک یا آواز سوگواری که زنان در مراسم تدفین می‌خوانند. موسیقی کودک را می‌خواباند (لیلو)، به مراسم ختنه‌سوران و مراحل گوناگون مراسم عروسی (سالُنک، نازینک، لَهرو، هالو و غیره) رسمیت می‌دهد، در مراسم گوآتی درمان می‌کند، در مراسم دَمال، عبادت را تعالی می‌بخشد، شادی می‌آورد و اندوه را با ساز و آواز به شکل (الحان) در فرم‌های مقامی (زهیریک، زهیروک، به معنی اندوه) بیان می‌کند. در کل، موسیقی وسیله‌ای است برای بیان شعر: شعر بلوچی، غزل‌های صوفیانه‌ فارسی، و حماسه‌های بزرگ (هانی و شی مُرید، دُدا بالاچ، میر کَمبر، لالا و گرانازو غیره). آهنگ‌هایی که اینجا ارائه می‌‌شوند متعلق به ناحیه‌ مکران، در جنوب بلوچستان‌اند (بلوچستان ایران و پاکستان) که با آوازهای شمال شرق بلوچستان فرق دارد. موسیقیدانان مکران به‌راحتی بین ایران و پاکستان. و عمان رفت‌و‌آمد می‌کنند و برخی از آنها برای همیشه در کراچی اقامت کرده‌‌اند، که بیشتر شیارهای این دو سی‌دی در آنجا ضبط شده‌اند.