به بهانه رونمایی تندیس و شناخت‌نامه حسین محجوبی
شش دهه نقاشی در اعتراض به انسان
روزبه صدر
جمعه گذشته - 12 مهر 1398 - مراسم رونمایی از تندیس حسین محجوبی هنرمند سرشناس به مناسبت چهل و پنجمین سال فعالیت خانه محجوبی برگزار شد. در این رخداد ضمن پرده‌برداری از تندیس حسین محجوبی که توسط هنرمند مجسمه‌ساز علیرضا آسانلو خلق شده، کتاب «روزگار محجوب» نوشته امیر سقراطی که شناخت‌نامه و مقالات این هنرمند را شامل می‌شود نیز رونمایی شد. مکانی که با عنوان خانه حسین محجوبی می‌شناسیم در حقیقت استودیو و محل آفرینش‌های هنری اوست که ضمناً در نزدیک به دو دهه گذشته با عنوان نگارخانه آشیان نقش و مهر فعالیت داشته است. محلی برای نمایش و ارائه آثار هنری از نامداران هنر ایران؛ میعادگاهی برای جمع شدن هنرمندان و شخصیت‌های تراز اول فرهنگی و هنری چون سهراب سپهری، مرتضی ممیز، جواد مجابی و جلال ستاری تا مکانی برای نمایش آثار تازه‌کارها که خواسته‌اند مشق‌هایشان را در معرض محک و ارزیابی قرار دهند؛ همه و همه در ساختمانی در کوچه دوازدهم خیابان بخارست رقم خورده که حالا گنجینه نزدیک به هشتصد اثر نقاشی هنرمندی است که در همه این سال‌ها مدام به آفرینش نقاشی‌های منحصربفرد خودش مشغول بوده؛ شیوه ای در نقاشی که خسرو سینایی فیلمساز سرشناس از آن به عنوان «محجوبیسم» یاد می‌کند و واجد ارزش‌هایی که در هنر معاصر ایران با نام این هنرمند ثبت شده است.
انتظار برای تأسیس خانه موزه حسین محجوبی
حالا محجوبی مدت‌ها است این مکان را در قالب خانه موزه آماده بهره‌برداری عمومی می‌داند و از شهرداری به عنوان متولی خدمات شهری، همچنین مرکز هنرهای تجسمی انتظار دارد در این مسیر او را حمایت کنند. آبان ماه سال 1397 بود که هادی مظفری مدیر کل مرکز هنرهای تجسمی در دیدار با هنرمند وعده حمایت از تأسیس خانه موزه حسین محجوبی را داد؛ امری که تا امروز اما همچنان تحقق نیافته است.
محجوبی در این‌باره می‌گوید: در دنیا رسم است که معمولاً فضاهایی با هویت خانه-موزه‌ها فعالیت می‌کنند و من هم تصمیم دارم تا بخشی از فضای کار و زندگی‌ام را که بیش از ۴۰ سال است در آن ساکن هستم به چنین فعالیتی اختصاص دهم. فعالیت‌های متعددی را برای این مجموعه در نظر گرفته‌ام. یکی از این‌ها امکان بازدید از مجموعه آثاری است که در همه این سال‌ها نقاشی کرده‌ام و تعدادی از آن‌ها را نزد خودم نگهداری می‌کنم. همچنین مجموعه‌ای از آثار تجسمی هنرمندان برجسته کشور از جمله حسین زنده‌رودی و ناصر اویسی را طی دهه‌های گذشته جمع‌آوری کرده‌ام که پس از گشایش خانه-موزه امکان بازدید از آن‌ها نیز برای علاقه‌مندان فراهم خواهد بود.
اما استاد معطل حمایت اینجا و آنجا نمانده و تا حد مقدوراتش فعالیت‌های این مرکز را مدت‌ها پیش راه انداخته است. خودش در این خصوص عنوان می‌کند: با همراهی فرزندم سعید محجوبی تصمیم گرفتیم نمایشگاه‌هایی دوره‌ای که «یادبودها» نام دارد در گالری آشیان نقش و مهر برگزار کنیم. فرزندم تصمیم دارد اینجا را از این پس با عنوان خانه محجوبی معرفی کند و حال و هوای دیگری به این فضا بدهد. او در حقیقت همراه من شده تا یکی از آرزوهایم که به یادگار ماندن میراث 60 ساله‌ام در اینجا است محقق شود.
یادبودهایی برای هنر نوگرای ایران
به این ترتیب تا امروز تعدادی از برنامه‌های نمایشگاهی «یادبودها» برگزار شده و استاد به وعده‌اش وفا کرده است. یکی از این‌ها نمایشگاه در یادبود محمود جوادی‌پور، یکی از پیشگامان نوگرایی در هنرهای تجسمی ایران بود که آبان 93 در «آشیان نقش و مهر» برگزار شد که افتتاح غیررسمی خانه موزه استاد هم محسوب می‌شد. محجوبی درباره این نمایشگاه می‌گوید: به ذهنم رسید اولین نمایشگاه یادبودها را به محمود جوادی‌پور اختصاص بدهیم چرا که در این مدت که این بزرگوار از دنیا رفته است، هیچ اسمی از ایشان برده نشده؛ از آنجایی که استاد جوادی‌پور استاد مستقیم من در دانشکده بودند و البته بسیار به اینجا رفت و آمد داشتند، تصمیم گرفتم این نمایشگاه را به یاد استاد برگزار کنم. دلم می‌خواهد خانه زنده یاد محمود جوادی‌پور را هم تبدیل به نمایشگاهی کنیم. مردم دوست دارند ببینند که یک هنرمند معروف کجا و با چه وسایلی کارهایش را خلق کرده است. هشتم اسفند 1393 بود که برگی دیگر از یادبودها به یاد زنده‌یاد احمد اسفندیاری برپا شد. نمایش کلکسیونی از آثار بزرگان هنر نفاشی ایرانی با ارائه آثاری از علی آذرگین، احمد اسفندیاری، ناصر اویسی، فرامرز پیلارام، صادق تبریزی، محمود جوادی‌پور، ایران درودی، جعفر روحبخش، محمود زنگنه، بهجت صدر، علی‌اکبر صنعتی، ژازه تباتبایی، منصور قندریز، پرویز کلانتری، حسین محجوبی و مهدی ویشکایی بود. در نمایشگاه بعدی از مجموعه یادبودها که اردیبهشت 1394 برگزار شد هم آثار خوشنویسی هنرمندان صاحب نامی و در بخشی دیگر آثار نقاشیخط پیشگامان این شاخه ارائه شده بود.
تمام نقاشی‌هایی که در این 60 سال فعالیتم کشیده‌ام، اعتراض به انسان بوده است. نقاشی من اعتراض است. من در طبیعتی که می‌سازم اعتراضم را به ماشین نشان می‌دهم و به انسان می‌گویم اگر می‌خواهی در این طبیعت زندگی کنی، این همه ویرانگری برای چیست؟
گنجینه نقاشی‌های حسین محجوبی
گنجینه آثار حسین محجوبی میراث 60 ساله هنرمندی را تشکیل می‌دهد که تاکنون در ۵۶ نمایشگاه انفرادی و بیش از ۶۰ نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از کشور شرکت داشته و موفق به دریافت جوایز متعددی از مقامات کشورهای مختلف از جمله پادشاه نپال، شهردار مسکو و موزه ژرژ پمپیدو شده است. میراثی که استاد خود چنین توصیفش می‌کند: «کل نقاشی‌هایی که در این 60 سال کشیده‌ام، اعتراض به انسان بوده است. نقاشی من اعتراض است. من در طبیعتی که می‌سازم اعتراضم را به ماشین نشان می‌دهم و به انسان می‌گویم اگر می‌خواهی در این طبیعت زندگی کنی، این همه ویرانگری برای چیست؟ می گویند در عرض این سه دهه 250 نوع موجود را انسان از گردونه حیات خارج کرده است. تابلویی هم دارم که 36 سال پیش کشیده‌ام و پر است از برج‌های سر به فلک کشیده، همه جا را دود گرفته و انسان دارد خودش با دست خودش همه چیز را نابود می‌کند. جز برخی پرتره‌ها، در نقاشی‌های من ردی از انسان نیست.
در دنیا رسم است که فضاهایی با هویت خانه-موزه‌ها فعالیت می‌کنند و تصمیم دارم تا بخشی از فضای کار و زندگی‌ام را که بیش از ۴۰ سال است در آن ساکن هستم به نمایش آثارم، همچنین آثاری از هنرمندان شاخص ایران که در این سال‌ها جمع‌آوری کرده‌ام، اختصاص دهم
طبیعت است و درخت و اسب و دشت و مه. اعتراض من به انسان این گونه است، چون معتقدم تمام طبیعت عشق و زیبایی است. پرنده، چرنده، گل و درخت و... خداوند همه این‌ها را آفریده تا ما زندگی کنیم، اما ما هر کاری انجام می‌دهیم، هر کاری می‌کنیم، جز زندگی! این‌ها چیزهایی است که من به صراحت در نقاشی‌هایم بیان کرده‌ام. از همان جوانی تا امروز.»
دیدگاه تان را بنویسید