آیا اگر خوره کتاب باشیم، فرزندان‌مان کتابخوان می‌شوند؟
نگار فیض‌آبادی
درحالی‌که روی مبل لم داده است در کتاب جدید غرق می‌شود. آنقدر متمرکز که حتی صداهای محیط را نمی‌شنود. هنوز قبلی تمام نشده، یکی از آن چند جلد را برمی‌دارد و دوباره می‌خواند.
دو سه کتاب یدک هم در آشپزخانه گذاشته است تا لحظه‌ای از مطالعه غافل نشود. اگر این توصیف را ادامه بدهم بی‌شک از خواندن ادامه این متن صرف‌نظر می‌کنید. بس که تصور چنین وضعیتی کلافه‌کننده و عجیب است.
علاقه بدون تعصب
راست می‌گویند اگر می‌خواهی چیزی را از چشم بیندازی، از آن بد دفاع کن. یعنی اگر می‌خواهید کسی کتاب نخواند کافی است شورش را دربیاورید و مدام، مستمر و متعصبانه مطالعه کنید! آن هم نه از روی علاقه، که از روی تعصب و دیدگاه تک بعدی؛ طوری که انگار فقط مطالعه بهترین کار جهان است. دقیقا اسم این شیوه را باید گذاشت «بد دفاع کردن».
از اشتیاق تا انزجار
بچه‌ها از طریق یادگیری مشاهده‌ای، بسیاری از رفتارهای والدین‌شان راتقلید میکنند. تا اینجا می‌شود گفت اگر می‌خواهید کودک‌تان به کتاب علاقه‌مند شود همراه او بخوانید تا بذر اشتیاق از همان کودکی در وجودش کاشته شود. خاطره ساختن به واسطه مطالعه مشارکتی با کودکان است که آن‌ها را مشتاق می‌کند. اما اینکه همواره کتاب بخوانید و توجه‌تان را از کودک دریغ کنید احتمالا باید منتظر انزجار او از مطالعه باشید. بچه‌ها در هر سنی که باشند به طیفی از تفریحات نیاز دارند. کتاب هم یکی از ابزارهای یادگیری و تفریح است و هرگز نمی‌تواند جایگزین چیزهای دیگر شود.
شورش علیه کتاب
بعضی از والدین گله میکنند که پدر و مادرهای خودمان کتابخوان نبودند و ما هم یاد نگرفتیم که بخوانیم. سال‌ها طول کشید تا با این ورق‌های اعجاب‌انگیز آشتی کنیم. حالا بهترین وقت است تا نگذاریم بچه‌های‌مان با کتاب قهر باشند. می‌خواهیم مسیر را برای‌شان کوتاه کنیم تا از همین حالا علاقه‌مند شوند و بیشتر بخوانند. اما راستش هیچ الزام و تضمینی نیست که اگر شما خوره کتاب باشید فردا کودک‌تان هم از مطالعه خاطره خوبی داشته باشد.
چون فقط خواندن مهم نیست، فضا و خاطره لذت‌بخشی که خلق می‌کنید هم اهمیت دارد. اگر کودک یا نوجوانی فکر کند کتاب‌ها ششدانگ حواس پدر و مادرشان را به نام خودشان زده‌اند و یک جورهایی رقیب‌شان هستند، آیا باید باز هم از مطالعه خوش‌شان بیاید؟
خودتان را بگذارید جای بچه‌ها. اگر توجه و محبتی که حق‌شان است را به‌خاطر مطالعه از آن‌ها دریغ می‌کنید دیر یا زود آن‌ها علیه کتاب‌ها شورش میکنند. اگر دل تان همین را می‌خواهد خوره کتاب باشید!
دیدگاه تان را بنویسید