ایدز قابل درمان است، نهراسیم!

اچ‌آی‌وی (HIV) یک ویروس نقص ایمنی انسانی است؛ این ویروس به سلول‌های سیستم ایمنی که خود با عفونت مبارزه می‌کنند، حمله کرده و آن‌ها را تخریب می‌کند. از دست‌رفتن سلول‌های سیستم ایمنی موجب ایجاد اختلال در عملکرد بدن ازر‌نظر مقابله با عفونت‌ها و سرطان‌های خاص می‌شود. بدون درمان، HIV می‌تواند به تدریج سیستم ایمنی را تخریب کند و به ایدز منجر شود. بنابراین ایدز (AIDS) معرف نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی در‌واقع پیشرفته‌ترین مرحله عفونت HIV است.

بیماری ناشی از ویروس HIV دارای سه مرحله اصلی است؛ در مرحله اول «عفونت حاد» فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزا را تجربه کند. به‌همین‌دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری، «دوره نهفتگی» گفته می‌شود. هر ‌چقدر که بیماری پیشرفت یابد، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می‌کند و باعث می‌شود که افراد به عفونت‌هایی مانند عفونت «فرصت‌طلب» و «تومور» دچار شوند  البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آن‌ها به خوبی عمل می‌کند تأثیرگذار نیست. درنهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا «ایدز» خواهد شد که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد. 

تاریخچه اچ.‌آی.‌وی و ایدز

پژوهش‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که HIV در اصل در اوایل قرن بیستم میلادی در غرب آفریقا جهش یافته و پدید آمده است. به‌ عقیده‌ اکثر دانشمندان، منشا HIV شهر کینشاسا در جمهوری دموکراتیک کنگو بوده، بطوریکه در‌حدود سال ۱۹۲۰ در این منطقه، ویروس HIV از گونه‌ا‌ی شامپانزه به انسان‌ها منتقل شد. همچنین با‌توجه به تحقیقات و پژوهش‌های ژنتیکی «ایدز» نخستین‌بار  در سال 1981توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) از عامل پدید‌آورنده‌اش(عفونت HIV) شناخته شد. گزارش‌های محققان حاکی از آن است که از زمان کشف ویروس ایدز تا به ‌حال، این ویروس باعث مرگ میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده ‌است. 

در عصر حاضر بیماری «ایدز» به عنوان همه‌گیری جهانی شناخته می‌شود که حوزه شیوع آن وسیع و با سرعت بسیار چشمگیری در‌حال گسترش می‌باشد. 

به‌گزارش ایرنا، قریب به اتفاق پزشکان عنوان کرده‌اند که آزمایش «ایدز» در شرایط فعلی کشور، مهمتر از درمان بوده و تعداد زیادی از افراد مبتلا به این بیماری هنوز از بیماری خود اطلاع ندارند و این مساله به عنوان یک معضل در جامعه به شمار می‌رود.

براساس اظهارات کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی، تمامی مراحل درمان این بیماری در شهرستان جیرفت رایگان انجام می‌شود و فرد آلوده در‌صورت مصرف صحیح داروها می‌تواند به‌راحتی ازدواج کرده و حتی صاحب فرزند شود و کسی را نیز مبتلا نکند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی جیرفت نیز با هدف اطلاع‌رسانی و کمک به مقوله فرهنگ‌سازی در خصوص کنترل این بیماری، میزگردی تخصصی با حضور «نادر پور‌جمالی» معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی جیرفت، «محمد سالاری» پزشک عمومی، «نجمه سالار کریمی» دکتری روانشناسی و «میثم سالاری‌نژاد» کارشناس برنامه مراقبت بیماری HIV دانشگاه علوم پزشکی جیرفت برگزار کرد.

فعالیت 60 مرکز آزمایش HIV در جنوب کرمان 

کارشناس برنامه مراقبت بیماری HIV دانشگاه علوم‌پزشکی جیرفت گفت: «ایدز» یک بیماری عفونی مزمن بوده و راه‌های انتقال این بیماری نیز مشخص شده است. «میثم سالاری» افزود: انتقال این بیماری از سه راه عمده تماس جنسی محافظت نشده، انتقال از راه خون و ترشحات آلوده به خون فرد مبتلا و انتقال از مادر به جنین است.

وی با بیان اینکه خدمات زیادی به بیماران مبتلا به ایدز در جنوب کرمان ارائه می‌شود، اظهار داشت: از ابتدای تاسیس مراکز بهداشتی‌و‌درمانی در این منطقه تا سال 96، تعداد 19مرکز آزمایش، HIV را در سطح منطقه انجام می‌دادند؛ اما امسال این تعداد به 60 مرکز رسانده شده است، تا همه مردم هفت شهرستان جنوبی استان کرمان به‌راحتی به این مراکز دسترسی داشته باشند و بتوانند آزمایش دهند.

این کارشناس بیان کرد: در زمینه درمان نیز یک مرکز مشاوره امور رفتاری در جیرفت فعال شده است که درمان مبتلایان هفت شهرستان در این مرکز توسط پزشکان دوره دیده انجام می‌شود و تمام آزمایش‌ها توسط پروتکل کشوری انجام می‌گیرد. سالاری ادامه داد: مرکز مشاوره رفتاری دانشگاه علوم‌پزشکی جیرفت، خدمات مشاوره‌و‌درمان بیماری ایدز را به شکل محرمانه و رایگان در اختیار بیماران قرار می‌دهد.

وی با یادآوری اینکه درمان ایدز محرمانه و رایگان است، اظهار داشت: با گرفتن آزمایش رایگان به مردم خدمت خواهد شد و همچنین فعالیت‌های آموزشی نیز با همکاری بهزیستی و آموزش‌و‌پرورش انجام می‌شود.

کارشناس مراقبت از «اچ‌آی‌وی» به بیمار‌یاب‌های فعال «ایدز» اشاره کرد و گفت: تیم‌های جستجوگر، گروه‌هایی را که ممکن است مبتلا شده باشند،  شناسایی می‌کنند. در این بین می‌توان به کسانی که سابقه زندان و یا خالکوبی‌های غیربهداشتی دارند اشاره کرد.

 «سالاری‌نژاد» بیان کرد: طبق آمار وزارت بهداشت، هنوز نخستین راه انتقال این بیماری در ایران به‌صورت تجمعی از طریق تزریق‌های مشترک است ولی در سال 96 و در نیمه نخست امسال تماس جنسی، اولین راه انتقال این بیماری شناخته شده و رتبه سوم از طریق انتقال مادر به کودک است. وی تصریح کرد: غربالگری مادران باردار نیز در دستور کار دانشگاه علوم پزشکی جیرفت بوده و از سال 96 همزمان با تمام کشور، ابتدا طرح غربالگری مادران باردار حاشیه شهر شناسایی شده است و همه این مادران از طریق مراکز درمان مورد آزمایش غربالگری قرار داده شده‌اند. اما در سال 97 این طرح را به تمامی مادران باردار تعمیم داده شد و اکنون آزمایش رایگان HIV برای همه مادران باردار تحت پوشش دانشگاه انجام می‌شود. 

داروهایی که در کشور برای HIV وجود دارد می‌تواند به‌راحتی بیماری «اچ‌آی‌وی» را کنترل کند و افراد نباید از ایدز بترسند. این داروها اگر به صورت مستمر و صحیح مصرف شود، بیمار تا آخر عمرش می‌تواند بدون اینکه برای کسی دردسر ایجاد کند براحتی زندگی کند

این کارشناس اظهار داشت: خوشبختانه تاکنون هیچ مادری در جنوب کرمان مبتلا به ویروس HIV  نبوده و اگر کسی هم به این ویروس آلوده باشد، بهترین زمان شناسایی همان سه ماهه نخست است که در‌صورت شناسایی، تمام مراقبت‌ها و درمان را دریافت خواهد کرد و تمامی هماهنگی‌ها انجام خواهد شد تا مادر سزارین شود. زیرا این ویروس می‌تواند در زمان زایمان و شیردهی نیز به جنین منتقل شود.

 ایدز قابل کنترل است 

«نجمه سالار کریمی» دکترای روانشناسی هم گفت: در مراکز مشاوره، روانشناس‌هایی حضور دارند که دوره‌های اصول مشاوره مبتنی بر علوم روانشناسی «ایدز» را در وزارتخانه گذرانده‌اند و افرادی که از نظر روانی نیازمند مشاوره باشند توسط کارشناسان، خدمت دریافت می‌کنند و همچنین کسانیکه نیازمند مشاوره بیشتری باشند به یک پزشک روانشناس ارجاع داده می‌شوند.

 وی بیان کرد: داروهایی که در کشور برای HIV وجود دارد می‌تواند به‌راحتی این بیماری را کنترل کند و افراد نباید از ایدز بترسند، این داروها اگر به صورت مستمر و صحیح مصرف شود بیمار تا آخر عمرش می‌تواند بدون اینکه برای کسی دردسر ایجاد کند، به‌راحتی زندگی کند، حتی به‌راحتی ازدواج کرده و بچه‌دار شود؛ زیرا داروها سطح ویروس خون بیمار را به‌حدی پایین می‌آورد که نه برای خود بیمار عارضه‌ای ایجاد می‌شود و نه می‌تواند به شخصی که با او در تماس‌جنسی است، آسیب برساند و بیماری را منتقل کند. البته بسیاری از جوانان فکر می‌کنند، امکان انتقال ویروس از‌طریق رابطه جنسی نامتعارف وجود ندارد، در‌صورتیکه این نگرش بسیار غلط است و امکان انتقال «ایدز» از طریق همه روش‌های ارتباط جنسی وجود دارد و فقط درجات ریسک در رابطه با هر روش متفاوت است اما در هیچ یک صفر نبوده و تنها راه پیشگیری، استفاده از روش‌های بهداشتی سالم است.

بیماری «ایدز» به «سندرم نقص ایمنی» اکتسابی معروف است و اولین کار این ویروس به‌محض ورود به بدن، حمله به لنفوسیت‌ها (نوعی از گلبول‌های سفید خون) و به‌تبع آن کاهش ایمنی بدن است

«محمد سالاری» به استفاده از سرنگ مشترک در میان معتادان تزریقی و فرآورده‌های خونی اشاره کرد و گفت: در این زمینه آمارهای وحشتناکی بدست آمده است و هم‌‌اکنون کاهش سن ارتباط جنسی به 14 ـ 12 سالگی برابر با سن اعتیاد عامل اول ابتلا است.

وی تصریح کرد: خویشتن‌داری در میان مجردها، پرهیز از روابط جنسی پرخطر (بدون کاندوم)، پایبندی اخلاقی در میان متأهلان و ممانعت در مصرف سرنگ مشترک حرف اول را در پیشگیری می‌زند؛ و درباره راه سوم انتقال که تزریق فرآورده‌های خونی است، با تلاش سازمان انتقال خون با اطمینان می‌توان گفت که محصولات این سازمان، کاملا سالم و امن است و بیماری‌های هپاتیت و ایدز از این طریق قابل انتقال نیست.

«محمد سالاری» پزشک عمومی به راه انتقال ویروس از مادر به جنین هم اشاره و تصریح کرد: بسیاری از خانم‌ها ممکن است از ابتلای خود به ویروس HIV مطلع نباشند، به آنها توصیه می‌شود، قبل از اقدام به بارداری تست تشخیصی بدهند. فایده این روش آن است که اگر خانمی به‌صورت اتفاقی مبتلا به این ویروس بود، با مصرف داروی ضد HIV، مانع از انتقال بیماری به فرزندش می‌شود.

بیماری «ایدز» به «سندرم نقص ایمنی» اکتسابی معروف است و اولین کار این ویروس به‌محض ورود به بدن، حمله به لنفوسیت‌ها (نوعی از گلبول‌های سفید خون) و به‌تبع آن کاهش ایمنی بدن است.

انجام هشت هزار تست اچ‌آی‌وی در جنوب کرمان 

معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی جیرفت هم در این میزگرد گفت: از ابتدای سال جاری تا‌کنون هشت‌هزار تست اچ‌آی‌وی در هفت شهرستان جنوبی استان کرمان انجام شده است.

طبق آمار وزارتخانه بهداشت، نخستین راه انتقال بیماری «ایدز» در ایران به‌صورت تجمعی از طریق تزریق‌های مشترک است. ولی در سال 96 و در نیمه نخست امسال تماس جنسی، اولین راه انتقال این بیماری شناخته شده و رتبه سوم از طریق انتقال مادر به کودک شناخته شده است

«نادر پورجمالی» افزود: این آزمایش‌ها با هدف شناسایی بیماران مبتلا به ایدز در حوزه دانشگاه علوم‌پزشکی انجام شده که از این تعداد سه هزار و 500 زن باردار تست گرفته شده است. وی ادامه داد: تنها در هفته ایدز یک هزار و 330 تست اچ‌آی‌وی در جنوب کرمان انجام شد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی همچنین گفت: آموزش و اطلاع‌رسانی در زمینه ویروس «اچ‌‌آی‌‌وی» یکی از استراتژی‌های برنامه کشوری پیشگیری از این بیماری در کشور بوده و تعیین یک مقطع زمانی خاص در سال برای برجسته‌سازی و حساس‌کردن سیاستگزاران و افراد جامعه به موضوع ایدز و همراه کردن همه ضروری است. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ادامه داد: در کشور ایران نیز این مقطع زمانی خاص همزمان با سایر کشورهای جهان در‌نظر گرفته شده و به‌عنوان «روز جهانی ایدز» در تقویم رسمی کشور گنجانده شده است.

 شیوع ایدز بر اثر سکوت و عدم اطلاع‌رسانی

هم‌اینک مشخص شد که سکوت چند ساله برای اطلاع‌رسانی در این زمینه به بهانه‌های مختلف، موجب افزایش شمار مبتلایان به ویروس «اچ.آی.وی» شده و به‌صدا‌درآمدن دیر‌هنگام زنگ خطر این بیماری سال‌ها انجام آزمایش «اچ.آ.وی» برای پایان دادن به اپیدمی ایدز را به تاخیر انداخته است.

از‌ طرفی با‌ توجه به کاهش سن اعتیاد و شروع رابطه جنسی در میان برخی جوانان باید راهکارهای کنترل و پیشگیری از آلوده‌شدن به این ویروس به‌صورت فرهنگ در مردم نهادینه شود. بسیاری بر‌این باورند که اگر با یک فرد مبتلا به «ایدز» روبوسی کنند، کنار او بنشینند و یا از وسایل مشترکی همچون حوله، رختخواب، ظرف یا استخر به‌صورت همزمان استفاده کنند، در‌معرض ریسک قرار می‌گیرند؛ در‌صورتیکه متخصصان تأکید کرده‌اند، این باورها غلط است و نه ‌تنها راه‌های انتقال ایدز مشخص شده، بلکه راهکارهای پیشگیری از آن نیز معلوم است و تنها باید به آن راهکارها توجه شود.