کودکان دنیای امروز دو سال زودتر بلوغ را تجربه می‌کنند؛
بزرگسالی زودرس!
ریحانه جولایی
دنیای مدرن در کنار مزایای زیادی که دارد، معایب بیشماری نیز برای آن متصور است که یکی از این معایب بلوغ زودهنگام کودکان است.
باورش سخت است که کودک هشت تا ۱۰ ساله شما به یک‌باره دوران کودکی را پشت سر بگذارد و بالغ شود، اما نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد سن بلوغ در کشورمان به طرز چشمگیری کاهش یافته است. از این مهم‌تر شیوع ۱۰ برابری بلوغ زودرس در دختران نسبت به پسران است که در برخی موارد سن بلوغ در دختران را تا هشت‌سالگی کاهش داده است. کاهش سن بلوغ جنسی وقتی بحرانی جلوه می‌کند که شاهد فاصله حداقل ۱۰ ساله میان بلوغ جنسی و سن ازدواج در جامعه هستیم و این مسئله می‌تواند به شکل‌گیری بحران در جامعه منجر شود.
بلوغ دو سال جلو افتاده است
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد بالا رفتن شناخت و آگاهی فرزندان از مسائل جنسی به‌خصوص از طریق رسانه‌ها موجب شده است دوران بلوغ در دختران از ۱۲ به ۱۰ و در پسرها از ۱۵ به ۱۲ سالگی کاهش یابد. در دوران بلوغ، دختران و پسران شاهد تغییرات فیزیکی و جسمی در بدن خود هستند، به‌طوری‌که این تغییرات در دختران بین ۱۰ تا ۱۲ سالگی و در پسران در ۱۲ تا ۱۵ سالگی شروع می‌شود.
عموماً بلوغ با رشد جسمی آغاز می‌شود و با توجه به سیر تحولات اجتماعی و فرهنگی که در بسیاری از جوامع صورت گرفته است باید اذعان کرد سن بلوغ حدود دو سال جلو افتاده است. تا پیش‌ازاین دوره بلوغ ۱۴ یا ۱۵ سالگی عنوان می‌شد، اکنون نوجوانان ۱۲ و ۱۳ ساله آمادگی برای ورود به این دوره را دارند و دلیل عمده آن‌هم آشنایی آنان با مسائل جنسی از طریق دوستان و همکلاسی‌ها در مدارس و در بین خانواده است.
بلوغ زودرس معضلی همگانی
کارشناسان معتقدند ظهور دوره بلوغ در بین کودکان متغیر است، وقتی صحبت از بلوغ می‌شود، بیشتر تغییرات جسمی در ذهن تداعی می‌شود، درحالی‌که بلوغ علاوه بر تغییرات و رشد جسمی شامل بلوغ روانی، عاطفی، اجتماعی و بلوغ فکری نیز می‌شود. بلوغ زودرس موجب می‌شود کودک یکی از مراحل رشد را به‌درستی طی نکند و نتواند از نظر فکری و روانی رشد مناسبی داشته باشد، بلوغ زودرس عوارض روانی زیادی برای کودک به وجود می‌آورد و در سنین بالا به‌صورت افسردگی پدیدار می‌شود.
بحران بلوغ زودهنگام البته تنها مختص به ایران نیست. پژوهش‌ها نشان می‌دهد در کشورهای آمریکا و ژاپن نیز در گذشته کودکان در سنین ۱۲ تا ۱۴ سال به بلوغ می‌رسیدند، اما در حال حاضر سن بلوغ در این کشورها به دوران دبستان کاهش یافته است. شروع زودرس سنین بلوغ به‌ویژه در دختران بسیار حائز اهمیت است. اندام پسران هنگام بلوغ زودرس مردانه‌تر شده و به دنبال آن میان دوستان و هم‌کلاسی‌های خود طرفداران بیشتری پیدا می‌کنند، این در حالی است که بلوغ زودرس در دختران موجب افزایش میزان چربی و رشد استخوان‌های آن‌ها می‌شود که تغییرات جسمانی، عوارض روان‌شناختی و اجتماعی زیادی را برای دختران به دنبال دارد و درنهایت منجر به انزوا و گوشه‌گیری آن‌ها می‌شود.
کودکان مناطق دورافتاده بلوغ را زودتر تجربه می‌کنند
روانشناسان معتقدند ممکن است که بلوغ زودرس در دنیا ناشی از تغییر همگانی درروند رشد نسل بشر باشد، بنابراین اگر این تغییر همگانی شیوع یابد تفاوت میان کودکان کاهش می‌یابد و مسائل روان‌شناختی و اجتماعی کمتری پدیدار می‌شود. آن‌ها به این نکته اشاره می‌کنند که هنوز علت بلوغ زودرس مشخص نشده است. افزایش آگاهی کودکان یکی از مسائلی است که در این زمینه مطرح می‌شود، اما هنوز این موضوع به‌صورت علمی ثابت نشده و شاید در حد یک فرضیه باقی باشد. بااین‌وجود تغییرات هورمونی ناشی از رژیم‌های غذایی و چاقی موجب شروع بلوغ زودرس می‌شود، این موضوع در شرایطی مطرح می‌شود که کودکان ساکن در مناطق دورافتاده نسبت به کودکان شهری آگاهی کمتری بدارند، اما زودتر به بلوغ می‌رسند.
بالا رفتن آگاهی کودکان عاملی برای بلوغ زودرس
از دیگر مواردی که در بلوغ زودرس کودکان دست دارند پیشرفت تکنولوژی، فناوری و اطلاعات است. ازنظر روانی و اجتماعی پیشرفت تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل بلوغ زودرس به شمار می‌رود. با توجه به اینکه دریافت اطلاعات و افزایش آگاهی باید متناسب با مقطع سنی کودکان اتفاق بیافتد، رشد تکنولوژی و اطلاعات، افزایش آگاهی و تغییر سبک الگوهای زندگی در خانواده‌ها موجب شده تا فرآیند بلوغ زودرس به‌سرعت فراگیر شود.
امروزه دیگر افراد جامعه متناسب با سن و مقطع زندگی خود اطلاعات دریافت نمی‌کنند و از طرفی دیگر تغییر الگوهای سبک زندگی سبب شده کودکان عمدتاً با بزرگسالان رشد کنند و بزرگ شوند و تعامل با همسالان خود را کمتر تجربه کنند.
بلوغ اجتماعی مسئله‌ای که شکل نمی‌گیرد
بلوغ زودرس باعث می‌شود تا کودک بدون طی کردن بلوغ اجتماعی وارد دنیای بزرگسالی شود. این مشکل برای دختران بیش از پسران قابل‌توجه است چراکه دختران باید در آینده نقش مادری را هم بازی کنند و به بلوغ اجتماعی رسیدن برایشان حائز اهمیت است. همچنین مسائل روحی و روانی بلوغ زودرس باعث می‌شود تا کودکان با مشکلات عصبی مواجه شوند و همین امر دلیلی است تا کودکانی که تمام ابعاد بلوغ را به‌صورت هم‌زمان تجربه نمی‌کنند را آسیب‌پذیرتر سازد.
بلوغ زودرس می‌توانند منجر به مرگ شود
قسمت ترسناک این بحران این است که بلوغ زودرس در برخی موارد می‌تواند منجر به مرگ کودک شود. درست است که بلوغ زودرس در دختران شایع‌تر از پسران است، اما این مسئله در دختران معمولاً علت پاتولوژیک ندارد. این در حالی است که در پسران وقتی علائم بلوغ زودرس مشاهده می‌شود، این نگرانی وجود دارد که اتفاق بیمارگونه‌ای در حال وقوع باشد. به بیان ساده‌تر، گاهی بلوغ در شرایطی آغاز می‌شود که فرد دچار تومور مغزی است یا آنسفالی مغزی دارد. این آسیب‌های مغزی باعث می‌شوند تغییرات هورمونی که آغازکننده بلوغ هستند زودتر ایجاد شوند که در این حالت به آن بلوغ ثانویه یا مرضی می‌گویند. عفونت‌های مغزی، ضربه‌های مغزی، تومور مغزی و مصرف داروهای استروژن و آندروژن قبل از بلوغ، از مهم‌ترین عوامل بلوغ زودرس بیمارگونه در پسران است. به همین دلیل هم بروز بلوغ زودرس در پسران باید جدی گرفته شود و در صورت مشکوک شدن به چنین مسئله‌ای، هرچه زودتر باید بررسی‌های لازم انجام شوند.
بلوغ زودرس باعث می‌شود تا کودک بدون طی کردن بلوغ اجتماعی وارد دنیای بزرگسالی شود. این مشکل برای دختران بیش از پسران قابل‌توجه است چراکه دختران باید در آینده نقش مادری را هم بازی کنند
آمارها نشان می‌دهند که بلوغ زودرس با علت نامعلوم، در دختران 80 درصد و در پسربچه‌ها 40 درصد است. به همین دلیل در دختران زیر 6 سال، معمولاً از مغز ام، آر آی گرفته می‌شود. ولی در پسرها در هر سنی باید این عکس‌برداری صورت بگیرد تا مشخص شود علت بلوغ زودرس آسیب عصبی نیست، به همین دلیل در پسران بخصوص وقتی بلوغ زیر 9 سال اتفاق می‌افتد باید سی‌تی‌اسکن مغزی صورت بگیرد.
نشانه‌های بلوغ پیش از موعد را جدی بگیریم!
اما نشانه‌های بلوغ چیست؟ بلوغ مراحلی مختلف دارد و هر مرحله شامل یک سری از نشانه‌هاست، برای مثال در دخترها جوانه زدن پستان و در پسرها بزرگ شدن بیضه اولین نشانه‌های شروع بلوغ است، با افزایش سن کم‌کم نشانه‌های بعدی ظاهر می‌شود، در همین شرایط اگر فردی پیش از سن تعیین‌شده هر یک از نشانه‌های نام‌برده را مشاهده کند، مبتلابه بلوغ زودرس شده است.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد بالا رفتن شناخت و آگاهی فرزندان از مسائل جنسی به‌خصوص از طریق رسانه‌ها موجب شده است دوران بلوغ در دختران از ۱۲ به ۱۰ و در پسرها از ۱۵ به ۱۲ سالگی کاهش یابد
بلوغ زودرس دو نوع دارد، در بعضی از افراد بلوغ به‌طورکامل ظاهرشده و در برخی دیگر تنها یکی از نشانه‌های بلوغ مشاهده می‌شود. در نوع اول بلوغ زودرس که نشانه‌ها به‌طور کامل ظاهر شود حتی ممکن است فرد قدرت باروری زودتر از موعد پیدا کند که این موضوع نگران‌کننده است، اما اگر فقط یکی از نشانه‌ها را مشاهده کردیم خیلی نگران‌کننده نیست و ممکن است سایر نشانه‌ها درست در وقت اصلی ظاهر شود.
مهم‌ترین مشکل و نگرانی که وضعیت بلوغ زودرس برای خانواده‌ها ایجاد می‌کند این است که مبادا این وضعیت باعث تسریع رشد قدی و بسته شدن زودهنگام صفحه‌های رشد شده و درنهایت کوتاه‌قدی را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد، همچنین مشکلات روحی پیش بیاید، چراکه وقتی نشانه‌ها زودهنگام ظاهر شوند و فرد آمادگی روحی پذیرش این تغییرات را نداشته باشد، این قدرت باروری ممکن است از نظر اجتماعی و روحی به بیمار آسیب برساند.
از منظر علمی این نشانه‌ها معمولاً زمانی ظاهر می‌شوند که غدد هیپوتالاموس، غدد هیپوفیز و جنسی فعالیت خود را به‌طور کامل شروع کرده باشد و افزایش این هورمون‌ها سبب ایجاد تغییرات سن بلوغ می‌شود، در کسانی که بلوغ زودرس پیدا می‌کنند این قدرت و هورمون‌ها زودتر از موعد فعال می‌شوند پس باید علت رشد بی‌موقع هورمون‌ها را مهار کرد. درمان این مشکل معمولاً به‌صورت دارویی است و خوشبختانه عوارض خارجی زیادی به همراه ندارد، دراین‌بین باید توجه داشته باشید که مصرف این داروها برای طولانی‌مدت نخواهد بود و درنهایت 2 تا سه سال طول می‌کشد.
دیدگاه تان را بنویسید