WHO از ۲۰۰ مورد ابتلا به آبله میمونی در سراسر جهان خبر داد؛
نوک کوه یخ یک همه‌گیری جدید؟
ریحانه جولایی
کرونا هنوز بساطش را جمع نکرده که بیماری جدیدی بر سر زبان‌ها افتاده است. «آبله میمون» بیماری جدید و در حال شیوعی است که پزشکان را نگران کرده است. هرچند بسیاری معتقدند این بیماری مانند کرونا فراگیر نمی‌شود و خطرناک نیست، اما سازمان جهانی بهداشت نسبت به شیوع این بیماری هشدار داده است.
آبله میمون، هشدار جدید سازمان جهانی بهداشت
آبله میمون، یک بیماری مرتبط با آبله است، بیماری کشنده‌ای که در سال ۱۹۸۰ ریشه‌کن شد؛ اما آبله میمون کشندگی کمتری به نسبت آبله دارد و نرخ مرگ‌ومیر در آن ۳ تا ۶ درصد است و بیشتر افراد ظرف ۳ تا چهار هفته بهبود می‌یابند. تا پیش از این آبله میمون در مناطق دورافتاده مرکز و غرب آفریقا شایع بوده اما حالا این بیماری در تمام دنیا در حال انتشار است. تاکنون نظام سلامت و بهداشت کشورهای بریتانیا، اسپانیا، پرتغال، آلمان، بلژیک، فرانسه، هلند، ایتالیا و سوئد شناسایی مواردی از ابتلا را تایید کرده‌اند.
سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای که 30 اردیبهشت منتشر کرد گفت که شیوع اخیر آبله میمون «غیرمعمول» است چون در کشورهایی اتفاق افتاده که بیماری در آنها بومی نبوده است. بسیاری از پزشکان تا پیش از این بر این باور بودند که آبله میمون، چندان خطرناک نیست و ممکن نیست که هر کسی به آن دچار شود با این حال طبق آنچه پزشکان و سازمان جهانی بهداشت (WHO) می‌گویند آبله میمون یک شیوع غیرمعمول و بی‌سابقه است و دلیل غافلگیری دانشمندان این است که ویروس خود را تغییر داده و هر وقت یک ویروس خود را تغییر دهد، نگران‌کننده میشود. حالا با گذشت چند روز از هشدارهایی که جوامع پزشکی در مورد خطر شیوع آبله میمون داده‌اند سازمان جهانی بهداشت گفته است که ۲۰۰ مورد ابتلا در هفته‌های اخیر در خارج از مکان‌هایی که به طور معمول ویروس این بیماری در گردش است، می‌تواند آغاز ماجرا و نوک کوه یخ باشد.
به گفته مدیر تیم آمادگی و پیشگیری از همه‌گیری سازمان جهانی بهداشت هنوز مشخص نیست که این تعداد ابتلا نوک کوه یخ است و آیا موارد ابتلای فراوانی وجود دارند که در کشور‌ها کشف نشده‌اند؟
به گفته این مقام سازمان جهانی بهداشت، شیوع نامعمول ویروس می‌تواند با اقدامات صحیح مهار شود. این در حالی است که وزارت بهداشت اسپانیا روز جمعه اعلام کرد ۹۸ مورد ابتلا تاکنون در این کشور به تایید رسیده است؛ این در حالی است که در انگلیس شمار موارد تایید شده در حال حاضر ۹۰ مورد گزارش شده‌اند. مقامات بهداشتی کشور پرتغال نیز روز جمعه اعلام کردند ۷۴ مورد تایید شده ابتلا را به ثبت رسانده‌اند. در آرژانتین نیز برای نخستین بار در آمریکای لاتین، دو مورد ابتلا به آبله میمون به تایید رسیده است.
تأمین کیت‌های غربالگری آبله میمونی در ایران
چند روز پیش مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی گفت که با توجه به ارتباطات گسترده جهانی، وقتی یک بیماری ویروسی در کشورهای جهان مشاهده میشود، «خیلی زود باید منتظر مشاهده موارد ابتلای آن در ایران بود.»
محرز همچنین به مسئولان بهداشتی توصیه کرد که از همین حالا سطح امکانات آزمایشگاهی کشور را برای تشخیص و توالی‌یابی ویروس آبله میمون افزایش دهند و پروتکل‌های لازم برای درمان این بیماری را تهیه کنند.
از سوی دیگر علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران نیز گفته است که به زودی کارگروهی برای بیماریابی و شناسایی موارد احتمالی آبله میمون در وزارت بهداشت تشکیل میشود.
با گذشت چند روز از هشدارهایی که جوامع پزشکی در مورد خطر شیوع آبله میمون داده‌اند، سازمان جهانی بهداشت گفته است که ۲۰۰ مورد ابتلا در هفته‌های اخیر در خارج از مکان‌هایی که به طور معمول ویروس این بیماری در گردش است، می‌تواند آغاز ماجرا و نوک کوه یخ باشد
روز گذشته رئیس انستیتو پاستور ایران هم از تأمین کیت‌های غربالگری آبله میمونی خبر داد و گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی منتخب در صورت تشخیص موارد مشکوک در آزمایش‌های غربالگری، نمونه‌ها را برای بررسی تکمیلی به انستیتو پاستور ارسال خواهند کرد.
رحیم سروری در این باره گفت: با توجه به شیوع بیماری آبله میمونی در کشورهای مختلف و لزوم آمادگی شبکه آزمایشگاهی تشخیص مولکولی کشور جهت تشخیص بهنگام موارد مشکوک احتمالی، انستیتو پاستور ایران کیت غربالگری اولیه اورتوپاکس ویروس را طراحی کرده و آماده توزیع به آزمایشگاه‌های منتخب شبکه آزمایشگاهی کشور است.
پس از اینکه مسئولان بهداشتی کشور در مورد شیوع این بیماری در کشور صحبت کردند شایعاتی مبنی بر ابتلای چند نفر از هم‌وطنانمان به آبله میمون شنیده شد. در همین رابطه روز گذشته کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: ۹ مورد مشکوک آبله میمونی داشتیم که ۵ تا ۶ مورد منفی قطعی شدند و برای بقیه هم منتظر پاسخ آزمایش هستیم.
بر اساس گفته پزشکان با توجه به اینکه این بیماری از انسان به انسان انتقال می‌یابد، علائم این بیماری تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کمردرد، تب و لرز، احساس ضعف و بی‌حالی است. مهم‌ترین علائم این بیماری تورم غدد لنفاوی است. موارد شدیدتر بثورات پوستی نیز اغلب روی صورت و اندام‌های بدن دیده میشود که شبیه بثوراتی است که در آبله‌مرغان مشاهده میشود. ضایعات دردناک و خارش‌دار می‌توانند در سراسر بدن ظاهر شود و درنهایت دلمه ببندند و بیفتند. بثورات پوستی روی صورت ۹۵ درصد، کف دست‌ها ۷۵ درصد، مخاط دهان ۷۰ درصد و در چشم ۲۰ درصد احتمال دارد، وجود داشته باشد. آثار این بثورات روی پوست باقی نمی‌ماند و به‌مرور زمان بعد از بهبودی درمان میشود.
افراد مبتلا به آبله میمونی معمولاً هفت تا ۱۴ روز پس از عفونت علائم را نشان می‌دهند. دوره نهفتگی بین عفونت و علائم طولانی و از پنج تا ۲۱ روز متغیر است. انتقال ویروس از طریق مایعات بدن، ضایعات پوستی و قطرات تنفسی است و استفاده از ماسک برای این بیماران توصیه میشود.
چهار سال هشدار درباره شیوع آبله میمون
آبله میمونی و خطرناک بودن آن اما چیز جدیدی نیست. دانشمندان از سال ۲۰۱۸ خطر احتمال سرایت آبله میمون از آفریقا به قسمت‌های دیگر دنیا را هشدار داده بودند اما مسئولان به این هشدارها اهمیتی ندادند. همان سال بود که یک دانشمند بریتانیایی که در آزمایشگاه امنیت‌زیستی سطح چهار با ویروس‌هایی شبیه ویروس آبله کار می‌کرد، احتمال سرایت‌پذیری این ویروس را مطرح کرده بود. این آزمایشگاه قبلاً برای بررسی سلاح‌های بیولوژیکی احتمالی فعالیت می‌کرد.
رئیس انستیتو پاستور ایران: با توجه به شیوع بیماری آبله میمونی در کشورهای مختلف و لزوم آمادگی شبکه آزمایشگاهی تشخیص مولکولی کشور جهت تشخیص بهنگام موارد مشکوک احتمالی، انستیتو پاستور ایران کیت غربالگری اولیه اورتوپاکس ویروس را طراحی کرده و آماده توزیع به آزمایشگاه‌های منتخب شبکه آزمایشگاهی کشور است
سال ۲۰۱۹، گروهی از متخصصان بریتانیایی و بین‌المللی تخمین زدند که حدود ۷۰درصد از مردم جهان به دلیل اینکه واکسن آبله نزده‌اند، در برابر آبله میمون آسیب‌پذیر هستند. در واقع در بریتانیا بعد از اینکه آبله حدود ۴۰ سال پیش ریشه‌کن شد، واکسیناسیون آن هم مدتی بعد متوقف شد. آخرین واکسن‌های آبله در سال ۱۹۷۱ به مردم بریتانیا ارائه شده است و این وضعیت جمعیت این کشور و هر کس دیگر را که واکسن آبله دریافت نکرده، در برابر آبله میمون بدون ایمنی و شکننده کرده است.
با این حال کارشناسان سازمان جهانی بهداشت دو سال پیش در سال 2020، از احتمال عالم‌گیری آبله میمون خبر داده بودند. بنا به گفته آنها به دلیل فناوری‌های مدرن کشاورزی و افزایش جمعیت، احتمال انتقال ویروس آبله حیوانی به انسان به‌مراتب بیش از گذشته است. بنا به گفته این کارشناسان، در جمعیتی که ایمنی جمعی آنها در برابر گونه‌های ارتوپوکس‌ویروس (که پستانداران، انسان‌ها و بندپایان میزبان این ویروس هستند) در حال کاهش است، امکان ابتلا به آبله میمون در آنها افزایش می‌یابد.
محققان سازمان جهانی بهداشت پس از انجام مدل‌سازی ریاضی دریافتند، مصونیت مردم جمهوری دموکراتیک کنگو که منطقه بومی بیماری آبله میمون است، در برابر این بیماری از ۸۵ درصد در اوایل دهه ۸۰ به ۶۰ درصد در سال ۲۰۱۲ کاهش نشان داده است. در واقع از وقتی که واکسیناسیون آبله در سال ۱۹۸۰ در کنگو به پایان رسید و متوقف شد، موارد ابتلا به آبله میمون افزایش یافت.
امسال هم تیمی از محققان اروپایی و آمریکایی ۶۶ تحقیق در مورد آبله میمون غرب آفریقا، که مسئول شیوع فعلی در کشورهای دیگر است، و همین‌طور نوع کشنده‌تر آن که در آفریقای مرکزی وجود دارد را بررسی کردند. این محققان دریافتند موارد ابتلا به این نوع آبله از دهه ۱۹۷۰ تاکنون ۱۰برابر شده است. این محققان به این نتیجه رسیده بودند که باید نگران گسترش آبله میمون از آفریقا به کشورهای دیگر باشند.
تجربه کرونا تکرار نشود
همه‌گیری کرونا باعث شد تا تمام دنیا بیماری‌های ویروسی را جدی بگیرند و بر اهمیت واکسیناسیون عمومی افزوده شود. با توجه به شیوع این بیماری جدید و ارتباطات گسترده‌ای که در دنیا وجود دارد بعید نیست ویروس آبله میمون به ایران هم راه پیدا کند. باشد که تجربه اطلاع‌رسانی دیرهنگام و واکسیناسیون عمومی با تأخیرکرونا در مورد این بیماری تکرار نشود و از هم‌اکنون همان‌گونه که رئیس انستیتو پاستور ایران اشاره کرده است، تمهیدات لازم برای مقابله ضربتی با این بیماری اندیشیده شود.
دیدگاه تان را بنویسید