ابتلای یک میلیون سالمند ایرانی به آلزایمر

بیش از ۵۵ میلیون انسان در جهان با زوال عقل زندگی می‌کنند، این رقم به گفته بهرام عبدالهی وزیر بهداشت کشور، در ایران حدود ۸.۵ تا ۱۰ درصد جمعیت سالمندان یعنی چیزی حدود یک میلیون نفر برآورد می‌شود. بیماری به نام دمانس که آلزایمر شایع‌ترین نوع آن است.

امروز -21 سپتامبر-روز جهانی زوال عقل یا دمانس  است، روزی برای آگاه‌سازی مردم برای آشنایی با روش‌‌های پیشگیری و علایم این بیماری برای کنترل هر چه بیشتر آن. بیماری که بر اساس تحقیقات، هر چند امکان درمان و پیشگیری کامل آن وجود ندارد اما با تغییر در سبک زندگی می‌توان تا حد زیادی وقوع آن را به تاخیر انداخت یا از بروز آن جلوگیری کرد. به همین مناسبت، دکتر محسن شتی، رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت گفت: اگرچه دمانس (زوال عقل) عمدتا افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما نتیجه اجتناب‌ناپذیر افزایش سن نیست. سالانه نزدیک به ۱۰ میلیون مورد جدید از این بیماری گزارش می‌شود که ۶۰ درصد آنها در کشورهای با درآمد کم تا متوسط زندگی می‌کنند.

این اپیدمیولوژیست بیان کرد: دمانس یک سندرم است که در آن افت عملکرد شناختی ورای آن چیزی است که از عواقب معمول سالمندی بیولوژیک انتظار می‌رود. به گفته او شایعترین نوع دمانس (زوال عقل)، آلزایمر نام دارد.

رییس اداره سلامت سالمندان گفت: این اختلال ماهیتی پیشرونده و مزمن دارد و بر عملکرد حافظه، تفکر، جهت گیری، درک، محاسبه، ظرفیت یادگیری، زبان و قضاوت تأثیر می‌گذارد. اختلال در عملکرد شناختی معمولاً با تغییر خلق‌و‌خو، کنترل عاطفی، رفتار یا انگیزه همراه است و گاهی این علائم پیش از سایر علائم بروز می‌یابد.

وی ادامه داد: زوال عقل ناشی از انواع بیماری‌ها و صدمات است که به صورت اولیه یا ثانویه بر مغز تأثیر می‌گذارد. بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است و در ۶۰-۷۰ درصد موارد دمانس را شامل می‌شود.

دکتر شتی گفت: اگرچه سن قوی‌ترین عامل خطر شناخته شده برای زوال عقل است، اما همانگونه که ذکر شد نتیجه اجتناب‌ناپذیر سالمندی بیولوژیک نیست. علاوه‌بر این دمانس به طور انحصاری بر افراد مسن تأثیر نمی‌گذارد زوال عقل جوان (که به عنوان شروع علائم قبل از سن ۶۵ سالگی تعریف می‌شود) تا ۹ درصد موارد را شامل می‌شود.

وی تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که افراد می‌توانند با فعالیت بدنی، اجتناب از سیگار کشیدن، اجتناب از مصرف الکل، کنترل وزن خود، رژیم غذایی سالم و حفظ فشار خون، کلسترول و سطح قند خون، خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهند. عوامل خطرساز دیگر شامل افسردگی، انزوای اجتماعی، تحصیلات پایین، عدم فعالیت شناختی و آلودگی هوا است.

رییس اداره سلامت سالمندان بیان داشت: زوال عقل در حال حاضر هفتمین علت اصلی مرگ و میر در بین همه بیماری‌ها و یکی از علل عمده ناتوانی و وابستگی سالمندان در سطح جهان است.

وی افزود: زوال عقل دارای آثار جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی است، نه تنها برای افراد مبتلا، بلکه برای مراقبت کنندگان، خانواده‌ها و جامعه به طور کلی بار فراوانی ایجاد می‌کند.

این اپیدمیولوژیست خاطرنشان کرد: در حال حاضر درمان قطعی برای دمانس وجود ندارد. داروهای ضد زوال عقل و درمان‌های تعدیل‌کننده بیماری که تا به امروز ساخته شده‌اند دارای اثربخشی محدودی هستند و در درجه اول برای بیماری آلزایمر توصیه شده‌‌اند، اگرچه درمان‌های جدید متعددی در مراحل مختلف آزمایشات بالینی در حال بررسی است.

شتی گفت: علاوه‌بر این، می‌توان خدماتی برای حمایت و بهبود زندگی افراد مبتلا به زوال عقل و مراقبین و خانواده‌های آنها ارائه داد. اهداف اصلی مراقبت از زوال عقل عبارتند از تشخیص زودهنگام به منظور ارتقاء مدیریت به موقع و بهینه، بهینه‌سازی سلامت جسمانی، شناخت، فعالیت و رفاه، شناسایی و درمان بیماری‌های جسمی همراه، مدیریت تغییرات رفتاری، ارائه اطلاعات و حمایت بلند مدت از مراقبین.