والدین در برابر «بد دهنی» نوجوانان چه کنند؟

عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان در انجمن ازدواج و خانواده کشور با اشاره به استفاده از الفاظ زشت توسط نوجوانان ۱۳ تا ۱۶ ساله، درباره چگونگی واکنش والدین در برابر نوجوانان بددهن، گفت: والدین باید قاطعانه به نوجوان بگویند که حق به کار بردن الفاظ زشت در جمع خانواده و محیط خانوادگی را ندارد اما نسبت به استفاده نوجوان از الفاظ و کلمات بد در محیط دوستانه و با دوستان خود خیلی کنکاش نکنند و اجازه دهند این رفتار خودبه‌خود از بین برود چراکه به‌طورکلی هرچه واکنش والدین نسبت به رفتارهای ناپسند نوجوان غیرمستقیم بوده و از برخوردهای تند خودداری کنند، نتیجه بهتری می‌گیرند.

تصور محبوب بودن در جمع دوستان با بددهنی

به گزارش ایسنا، دکتر آسیه اناری با بیان اینکه اغلب در اوایل و اواسط نوجوانی یعنی از ۱۳ تا ۱۶ سالگی، نوجوانان در معرض به کار بردن الفاظ بد و «بددهنی» قرار دارند، اظهار کرد: نوجوان‌ها تصور می‌کنند هرچه از الفاظ بدتری استفاده کنند در بین هم‌سالان خود محبوب‌تر هستند و درواقع استفاده از الفاظ بد و زشت را نشان‌دهنده بزرگ شدن و قدرت خود می‌دانند که هرچه نوجوان بزرگ‌تر شود متوجه می‌شود که باید از ادبیات بهتری استفاده کند و این امر به‌مرورزمان از بین می‌رود.

الگوبرداری از فضای مجازی و گروه‌های همسالان

به گفته این روانشناس کودک و نوجوان، ازجمله علل دیگر به کار بردن الفاظ زشت توسط نوجوانان به فیلم، انیمیشن، بازی‌های رایانه‌ای آنلاین و سریالی‌هایی بازمی‌گردد که آن‌ها می‌بینند. درواقع نوجوانان الفاظ رکیک را از این فضاها می‌آموزند در گروه هم‌سالان به کار می‌برند، مورد تائید هم‌سالان قرار می‌گیرند و همین امر به‌مرورزمان منجر به عادت نوجوان و رفتار او می‌شود.

او درعین‌حال یادآور شد که امروزه به دلیل پاندمی کووید ۱۹ و حضور بیشتر نوجوانان در منزل با خطر بزرگ‌تری مواجهیم و آن دور شدن بچه‌ها از «محیط اجتماعی» و افزایش فعالیت و حضور آن‌ها در «محیط اجتماعی مجازی» است که اغلب نوجوانانی که از الفاظ بد استفاده می‌کنند این الفاظ را از فضای مجازی آموخته‌اند.

عضو هیئت‌رئیسه انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، تصریح کرد: درواقع خطر آموختن الفاظ زشت در نوجوانی بیشتر از طریق فیلم، سریال، فضای مجازی و گروه هم‌سالان است اما در کودکی بچه‌ها کاملاً از والدین الگو گرفته و ازاین‌رو والدین باید مراقب الفاظی که به‌ویژه در هنگام رانندگی و عصبانیت به کار می‌برند باشند. بچه‌ها آینه آنچه هستند که ما هستیم پس اگر ما از الفاظ زشت استفاده می‌کنیم فرزندانمان چندین برابر آن را استفاده خواهند کرد و از بدو تولد نسبت به این مسئله باید هوشیار باشیم چراکه آموزش از بدو تولد آغاز می‌شود.

لزوم حریم‌گذاری در خانواده و آموزش آن به کودکان

این عضو کمیته تخصصی روانشناسی بالینی کودک و نوجوان سازمان نظام روانشناسی بابیان اینکه اگر والدین در بدو تولد از کلمات نادرست استفاده و حریم گذاری را به بچه یاد ندهند، درواقع به فرزند این مجوز را می‌دهند که چندین برابر آن‌ها از الفاظ رکیک استفاده کند، ادامه داد: بسیاری از والدین مطرح می‌کنند که علیرغم عدم به کاربردن آن‌ها از الفاظ زشت در محیط خانه اما فرزندان از الفاظ رکیک استفاده می‌کنند. در این شرایط والدین باید توجه کنند که برخورد تند آن‌ها با هر موضوعی ازجمله همین مسئله در دوران نوجوانی منجر به تشدید آن مسئله و پنهان‌کاری بیشتر نوجوان می‌شود و برخورد فیزیکی و تند و ناگهانی می‌تواند رفتار نوجوان را شدیدتر کند چراکه رگه‌های لجبازی در نوجوانی بسیار شدید است. بنابراین هرچه به‌صورت غیرمستقیم عواقب رفتار نوجوان را گوشزد کنند بهتر است.

داشتن برنامه برای ساعات خالی نوجوانان

اناری در پایان سخنان خود با اشاره به پاندمی کووید ۱۹، تأکید کرد: مشغول کردن نوجوان در این ایام که اغلب ساعات در منزل حضور دارد، بسیار سخت شده است.  باید توجه کنیم در همین شرایط هم می‌توان با حفظ دستورالعمل‌های بهداشتی برای فعالیت‌های ساده‌ای نظیر پیاده‌روی برنامه‌ریزی کرد و نوجوان را از خانه بیرون برد. متأسفانه والدین اغلب فراموش می‌کنند وقت نوجوان را باید پر کنند و اگر نوجوان وقت خالی زیادی داشته باشد با رفتارهای منفی آن را پر خواهد کرد. والدین باید بدون امرونهی با نوجوان رابطه مثبت داشته باشند و قوانین مهمی نظیر ساعت خواب و ساعت استفاده از گوشی همراه را برای نوجوان مشخص کنند. فراموش نکنیم هرچقدر نوجوان کمتر در فضای مجازی بگردد و ما وقتش را با فعالیت‌های مناسب پرکنیم برای او بهتر است.