«قارچ سیاه»، روبه‌فزونیِ تک‌گیر است و «لامبدا» به شدت مسری
«سویه»های جدید نگرانی در کشور!
ریحانه جولایی
این روزها در مورد سویه جدید کرونا و به عبارتی ویروس جدید «لامبدا» خبرهایی به گوش می‌رسد؛ اینکه از نوع دلتا خطرناک‌تر است، به برخی شهرها راه یافته، باید ورودی‌های کشور را کنترل کرد و .... در کنار آن چند روزی است که پای «قارچ سیاه» هم به میان آمده و در خبرها، فضای مجازی و صداوسیما نام این بیماری به دفعات دیده و شنیده می‌شود. نوعی بیماری که تا پیش از کرونا، جز پزشکان شاید کمتر کسی از وجود آن خبر داشت. در گزارش پیش‌رو سعی داریم به قارچ سیاه و سویه لامبدا که جدیدترین نگرانی این روزهای مردم است، بپردازیم.
کووید19 علت ابتلا به قارچ سیاه نیست
بهتر است با صحبت‌های یک اپیدمیولوژیست آغاز کنیم. به گفته دکتر مسعود یونسیان علت بیماری قارچ سیاه، کووید ۱۹ نیست، بلکه علت بروز آن ضعف سیستم ایمنی است و همیشه هم به صورت تک‌گیر وجود داشته است. بیماری قارچ سیاه همان‌طور که از نامش مشخص است، یک بیماری قارچی است و در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند، ایجاد می‌شود؛ به‌عنوان‌مثال افرادی که دیابت یا بیماری‌های سرطانی دارند و داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.
او به این نکته هم اشاره‌کرده است که برخی از بیمارانی که به کرونا مبتلا شده‌اند ممکن است به این بیماری قارچی مبتلا شوند اما در شرایطی خاص. بر اساس گفته‌های یونسیان در مراحل پیشرفته بیماری کرونا دارویی به نام کورتیکو استروئید یا همان کورتون برای بیمار تجویز می‌شود. در مراحل پیشرفته بیماری سیستم ایمنی بدن علیه خود بدن شروع به فعالیت کرده و نقش مخربی پیدا می‌کند. بر همین اساس این مرحله را اصطلاحاً مرحله طوفان سایتوکاین‌ها می‌گویند. سایتوکاین‌ها موادی هستند که از سلول‌های ایمنی ترشح می‌شوند و خاصیت ایمنی دارند، اما زمانی که در درصدی از موارد سیستم ایمنی علیه خود بدن اقدام می‌کند، این سایتوکاین‌ها به شدت ترشح شده و در اینجا سعی می‌کنند با کورتون سیستم ایمنی را موقتاً سرکوب کنند تا بیماری از فاز حاد خارج شود.
بنابراین علت بیماری قارچ سیاه، کووید ۱۹ نیست، بلکه علت بروز آن ضعف سیستم ایمنی است و همیشه هم به صورت تک‌گیر وجود داشته است. باید توجه کرد که قارچ سیاه، بیماری واگیردار نیست، عامل آن در محیط وجود دارد و وارد بدن ما هم می‌شود، منتها کسانی که سیستم ایمنی‌شان مشکلی نداشته باشد، این عامل برایشان بیماری‌زا نیست. بنابراین ربط این بیماری به کرونا به مصرف داروی کورتیکو استروئید بازمی‌گردد.
شیوع قارچ سیاه به دلیل افزایش شمار بیماران است
اما سؤالی که برای بسیاری ایجادشده این است که چرا در گذشته و پیش از کرونا این مقدار بیمار مبتلا به قارچ سیاه نداشتیم؟ دکتر یونسیان به این سؤال هم پاسخ داده است. علت اینکه این بیماری در حال حاضر بیشتر دیده می‌شود، این است که تعداد افرادی که به کووید مبتلا می‌شوند، ده‌ها هزار نفر است و هزاران نفر ممکن است به فرم‌های شدید بیماری مبتلا شوند و در نتیجه میزان تجویز این داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی افزایش یافته و وقتی تعداد افرادی که این دارو را دریافت می‌کنند، افزایش یابد، تعداد افرادی که عوارضش را تجربه می‌کنند هم بیشتر می‌شود. البته نسبت آن خیلی عدد بزرگی نیست.
نکته این است که نمی‌توان گفت که خود ابتلا به کووید، راسا منجر به این بیماری می‌شود، بلکه تجویز داروهایی که برای درمان کووید پیشرفته می‌دهیم و سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند، منجر به این موضوع می‌شوند. بر اساس صحبت‌های یونسیان اگر دارویی داشته باشیم که بسیار بر روی کووید مؤثر باشد و عارضه‌ای هم نداشته باشد، باید آن را تجویز کنیم، اما اکثریت داروهایی که تاکنون بر روی آن‌ها کار آزمایی بالینی انجام شده، یا بی اثر بودند یا اثرات جزئی داشتند. در عین حال به‌طورکلی اگر قرار باشد دارویی تأثیر داشته باشد، حتماً در برخی افراد عارضه هم خواهد داشت.
قارچ سیاه را جدی بگیریم
همان‌طور که خواندید به دلیل بالا بودن تعداد بیمارانی که ضعف سیستم ایمنی دارند، قارچ سیاه هم بیشتر در کشور دیده‌شده است. دو روز قبل سرپرست معاونت بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران از شناسایی ۲۰ مورد ابتلا به قارچ سیاه در استان خبر داد. پیش از آن‌هم مسئولان بیمارستان امام خمینی تهران از ابتلای 10 نفر به این بیماری تنها در این بیمارستان خبر داده بودند و حالا در بیمارستان مسیح دانشوری هم مواردی از ابتلا به قارچ سیاه دیده‌شده است. این خبرها در حالی منتشرشده است که پیش‌تر بهروز کلیدری، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، نیز از شیوع این بیماری در اصفهان خبر داده بود. این پزشک متخصص درباره شیوع قارچ سیاه در میان کودکان اصفهانی نیز هشدار داده و گفته بود که پزشکان مجبور شدند قسمت‌هایی از گونه و چشم یک کودک هشت‌ساله را تخلیه کنند تا بتوانند جانش را حفظ کنند. بااینکه پزشکان تأکید می‌کنند نباید از این بیماری ترسید اما تأخیر در تشخیص و درمان قارچ سیاه ممکن است به از دست رفتن بینایی، نقص عضو یا حتی مرگ بیمار منجر شود. تب، سرفه، تنگی نفس، حالت تهوع و استفراغ، خونریزی گوارشی، اسهال، تورم صورت و شکم‌درد برخی از علائم ابتلا به قارچ سیاه‌اند که باید به آن توجه کرد. مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی هم از مردم خواست تا در صورت ابتلا به ویروس کرونا از مصرف خودسرانه دگزامتازون و کورتون خودداری کنند. پیشنهاد مردانی به پزشکان نیز این است که اگر برای بیمار خود مصرف طولانی‌مدت کورتون یا دگزامتازون را تجویز می‌کنند، حتماً او را زیر نظر داشته باشند تا به‌محض مشاهده نشانه‌های ابتلا به عفونت قارچی، درمان مناسب ضد قارچی را آغاز کنند.
دکتر مهدی تقدسی: مقالات علمی حقایق تلخی درباره سویه لامبدا بیان می‌کند که نگرانی‌های بسیاری در جهان ایجاد کرده است. این سویه جدید جهش‌های مختلفی پیداکرده که هم قدرت سرایت و هم قدرت کشندگی آن را به میزان چشمگیری افزایش داده است
داروی 300 هزارتومانی قارچ سیاه 4 میلیون فروخته می‌شود
این خبرها در حالی منتشر می‌شود که به گفته پزشکان بیمارستان امام خمینی، داروی مخصوص این بیماری در کشور نایاب شده است. قبل‌تر هم گفته‌شده بود داروی این بیماری در آسیا کمیاب و در برخی مناطق نایاب شده است. اما آخرین خبرها حاکی از آن است که داروی قارچ سیاه در تهران وجود دارد اما در بازار سیاه و باقیمت‌های عجیب‌وغریب به فروش می‌رسد.
به گزارش تجارت نیوز، سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت می‌گوید: داروی قارچ سیاه(آمفوتریسین) را نداریم مگر اینکه قاچاقی پیدا کنید! دارویی که قیمت آن ۳۰۰ هزار تومان است اما حالا در بازار آزاد تا چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هم فروخته می‌شود.
یکی از فروشندگان غیررسمی دارو در این گزارش گفته است که هر یک آمفوتریسین بی، چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان. یعنی برای ۱۰ عدد ۴۲ میلیون تومان باید پول بدهید. اما قیمت دارو گویا مانند نرخ دلار روزانه شده. دلال دیگری گفته است دیروز می‌فروختم ۳ میلیون امروز اما ۴ میلیون. اگر می‌خواهید امروز بخرید. فردا گران‌تر می‌شود.
«لامبدا» سویه جدیدی که دنیا را نگران کرد
یکی دیگر از مشکلاتی که این روزها زیاد به آن پرداخته می‌شود سویه جدید کرونا یا همان «لامبدا» است.
ویروس کرونا، این هیولای کوچک حالا هرچند وقت یک‌بار جهش پیداکرده و با ظاهری جدید به قتل‌عام مردم دنیا مشغول می‌شود. در جهش اخیر، سویه لامبدا از دل ویروس کرونا بیرون آمده، سویه‌ای که به اعتقاد متخصصان خطرات آن قابل‌تصور نیست و اگر در جهان شیوع یابد احتمالاً باید منتظر یک قتل‌عام گسترده باشیم.
دکتر مهدی تقدسی، متخصص ایمنولوژی با هشدار نسبت به خطرات بسیار این سویه جدید، گفت: مقالات علمی حقایق تلخی درباره این سویه بیان می‌کند که نگرانی‌های بسیاری در جهان ایجاد کرده است. این سویه جدید جهش‌های مختلفی پیداکرده که هم قدرت سرایت و هم قدرت کشندگی آن را به میزان چشمگیری افزایش داده است. در این سویه جدید دو جهش رخ‌داده موجب شده که قدرت سرایت ویروس تا حد زیادی افزایش یابد. همچنین سه جهش دیگر موجب شده که لامبدا، توان فرار از سیستم ایمنی بدن را پیدا کند.
«لامبدا» به ایران رسیده است؟
بسیاری از پزشکان معتقدند برای اینکه ایران وارد مرحله جدیدی از شیوع ویروس نشود باید مرزهای کشور بسته شود و قرنطینه سخت‌تر از گذشته برقرار باشد. برخی دیگر معتقدند که اگر قرنطینه شدن واقعاً تأثیر داشت ویروس به اروپا و استرالیا راه پیدا نمی‌کرد. از سوی دیگر برخی ادعا کرده‌اند ویروس لامبدا در آستانه ورود به کشور است و برخی نیز گفته‌اند این ویروس وارد کشور شده است و در مازندران چند مورد از این ویروس دیده‌شده است.
پس از رسانه‌ای شدن شایعاتی در مورد شیوع این سویه در مازندران، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران خبر را تکذیب کرد و گفت روند ابتلا به بیماری کرونا در مازندران کاهشی است و گزارشی از ویروس لامبدا در مازندران نداشته‌ایم. سیدعباس موسوی گفت: هنوز آزمایش سیتولوژی در مورد ویروس لامبدا در مازندران نداشته‌ایم. باید در این مورد آزمایش‌های پی سی آر سیکوئنسینگ شود و براساس آن تشخیص داده شود که موردی دراین‌ارتباط به ما گزارش نشده است.
دکتر مسعود یونسیان: علت بروز بیماری قارچ سیاه، کووید ۱۹ نیست، بلکه علت بروز آن ضعف سیستم ایمنی است و همیشه هم به صورت تک‌گیر وجود داشته است
تنها راه گریز، تسریع واکسیناسیون سراسری
لامبدا، دلتا و یا هر نوع دیگر از کرونا مهم نیست. مهم این است که واکسیناسیون سراسری با سرعت بالایی انجام شود. بسیاری از کشورهای دنیا وارد فاز سوم واکسن که اثربخشی را بیشتر می‌کند، شده‌اند این در حالی است که در ایران حتی نیمی از جمعیت همان واکسن اول را هم دریافت نکرده‌اند. تسریع در واکسیناسیون عمومی می‌تواند تا حدی جلوی بیماری شدید را بگیرد. وقتی بیماری شدید نباشد تخت‌های بیمارستان خالی می‌شود، پزشکان، پرستاران و کادر درمان پس از 17 ماه کار سخت و طاقت‌فرسا اندکی مجال نفس کشیدن و استراحت کردن دارند، آمار کشته‌ها به 700 نفر در روز نمی‌رسد و به دلیل سبک بودن بیماری و ضعف کمتر سیستم ایمنی شاهد کم شدن قارچ سیاه هستیم و موارد بسیار زیادی که خوب می‌دانیم و در اینجا مجالی برای بازگو کردن دوباره‌شان نیست.
دیدگاه تان را بنویسید