ریحانه جولایی

یکی از سخت‌ترین و زجرآورترین اتفاقاتی که می‌تواند برای انسان رخ دهد سوختگی است. بیشتر ما سوختگی‌های سطحی را تجربه کرده‌ایم و از درد و رنج آن خبر داریم. حالا فکر کنید سوختگی آن‌قدر عمیق و زیاد باشد که با درمان‌های خانگی یا پمادهای ساده قابل‌بهبود نباشد. در این مواقع بیمار باید روزانه یک یا چند بار پانسمان خود را تعویض کند و اینجا تازه دردی بیشتر از سوختگی به جان بیمار و اطرافیان می‌نشیند. برای پیدا کردن پانسمان مخصوص سوختگی یکی از نزدیکان بیمار باید کفشی آهنین به پا کند و داروخانه‌های شهر را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد تا شاید بتواند چند پانسمان تهیه کند. این پروسه برای افرادی که شرایط مالی خوبی ندارند دردناک‌تر است چراکه به دلیل تحریم‌ها پانسمان‌ها یا نایاب شده یا قیمت‌های آن‌قدر بالا است که هرکسی توان خرید و استفاده از آن را ندارد.

200هزار مورد سوختگی و 3هزار فوت سالانه در کشور

تعداد افرادی که سالانه در کشور دچار سوختگی می‌شوند بالاست. آمار سوانح سوختگی در کشور سالانه بیش از ۲۰۰هزار نفر است. از این آمار ۳۰هزار نفر در بیمارستان‌های سوختگی بستری و ۳ هزار نفر فوت می‌شوند.

همین چند عدد ساده کافی است که لرزه به اندام افراد بیافتد. ترس از این اتفاق تلخ را آن‌هایی می‌دانند که یا سوخته‌اند یا اینکه یکی از نزدیکانشان به این ضایعه دل‌خراش دچار شده‌اند.

آن‌هایی که در ایران دچار سوختگی می‌شوند، شرایط و وضعیت خوبی نخواهند داشت، به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان و مسئولین می‌گویند باید روی بحث پیشگیری سرمایه‌گذاری کرد؛ زیرا شرایط آن‌قدر بد است که بهتر آن است از اتفاق افتادن چنین شرایطی جلوگیری کرد.

کشور ما در بروز سوختگی شرایط بسیار بدی دارد و مردم در ایران ۸ برابر متوسط جهانی می‌سوزند و متأسفانه در حال حاضر در رده‌های بالای شیوع سوختگی در ایران قرار داریم. در کشور ما تعداد زیادی از افراد براثر سوختگی الکتریکی و عوارض ناشی از آن جانشان را از دست می‌دهند. این گروه افراد شرایط بسیار بدی دارند، زیرا جریان برق پوست و گوشت آن‌ها را می‌سوزاند و آن‌هایی هم که دچار برق‌گرفتگی می‌شوند و زنده می‌مانند، در بیشتر مواقع دچار قطع عضو می‌شوند.

تحریم‌ها خرید پانسمان سوختگی را منتفی کرده است

آن دسته از کادر درمان که در بیمارستان‌های سوختگی مشغول به کار هستند، از نزدیک شاهد شرایط سخت بیماران هستند. آن‌ها می‌دانند که نسبت بیماران به تخت‌های بیمارستان بسیار بالاست و مراکز سوختگی به دلیل شرایط اقتصادی که این روزها در کشور ما حاکم است، امکانات کافی ندارند. اتاق‌ها برای بیماران سوختگی مناسب نیست و در بخش‌های آی‎سی‌یو و نگهداری ایزوله بیماران این بخش دچار مشکل هستیم.

در حال حاضر پانسمان یکی از معضلات بزرگ بیمارستان‌های سوختگی است و یکی از دلایل بالای آمار مرگ‌ومیر بیماران سوختگی نبود تجهیزات مناسب برای پانسمان است.

آمار سوانح سوختگی در ایران بالا است. سالانه بیش از ۲۰۰هزار نفر در کشور به سوختگی دچار می‌شوند که از این آمار ۳۰هزار نفر در بیمارستان‌های سوختگی بستری و ۳هزار نفر فوت می‌شوند

محمدجواد فاطمی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن ققنوس در همین رابطه ادعا کرده است که در حال حاضر امکان پانسمان برای بیمارانی که دچار سوختگی شده‌اند، وجود ندارد و درواقع بحث خرید این پانسمان‎ها به دلیل تحریم‌ها منتفی است. به همین دلیل در حال حاضر روش‌های قدیمی درمان برای بیماران سوختگی استفاده می‌شود و از پماد و پانسمان‌های قدیمی برای این بیماران استفاده می‌شود. به گفته او قیمت پانسمان این بیماران بسیار افزایش‌یافته است و اگر تا پیش‌ازاین قیمت یک‌بار پانسمان برای یک بیمار حدود یک‌میلیون تومان تمام می‌شد، در حال حاضر ۷ میلیون تومان نیز برای پانسمان کم است و درواقع بیشتر بیماران توان پرداخت ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه درمان سوختگی را نخواهند داشت و بیمار با مرگ خود هزینه آن را پرداخت خواهد کرد.

هزینه‌های بالای درمان سوختگی در ایران

اما در دسترس نبودن پانسمان‌های سوختگی موضوع تازه‌ای نیست. بیش از یک سال است که این بیماران با سختی و هزینه‌های بالا اقدام به خرید پانسمان‌های سوختگی می‌کنند. دقیقا سال پیش بود که فاطمی گفت: تحریم‌ها باعث شده پانسمان‌های سوختگی دچار مشکل شود؛ چراکه پانسمان سوختگی پانسمان ویژه‌ای است که می‌تواند رطوبت را از خود عبور داده و جلو میکروارگانیسم را بگیرد، درنتیجه بهترین درمان در بیماران سوختگی، پانسمان‌هایی هستند که جلو عفونت را گرفته و باعث می‌شوند زخم ترمیم شود.

هزینه درمان در سوختگی‌هایی با درصد پایین، خیلی نیست؛ یعنی بیمارانی که زیر 10 درصد می‌سوزند و سوختگی در نقاط حساس بدن آن‌ها نبوده و سن خاصی ندارند، هزینه‌های زیادی را متحمل نمی‌شوند، اما وقتی میزان سوختگی از 10 درصد بالاتر می‌رود، هزینه‌ها زیادتر می‌شود؛ چراکه سوختگی روی کل بدن تأثیر می‌گذارد.

سوختگی یک بیماری سیستمیک است که تمام بدن را گرفتار می‌کند، در اثر سوختگی، متابولیسم بدن بالا رفته و ایجاد عفونت می‌کند و هورمون‌های بدن افزایش و کاهش پیدا می‌کند، طبق مطالعه‌ای که سال گذشته و بر اساس هزینه‌های سال پیش انجام‌شده، هر یک درصد سوختگی، اگر فرد بیمار بخواهد خوب درمان شود، 5 میلیون تومان هزینه دارد؛ درنتیجه اگر فردی 20 درصد سوختگی داشته باشد، 100 میلیون تومان هزینه دارد و به عبارتی، حداقل هزینه‌ای که برای درمان یک بیمار سوختگی درصورتی‌که در بیمارستان بستری شود باید در نظر گرفته شود، 50 میلیون تومان است که با یک حساب سرانگشتی این هزینه از سال پیش تا حال حاضر حدوداً دو برابر می‌شود.

پانسمان‌های ایرانی کارآیی چندانی ندارند

در این میان ایران هم اقدام به تولید پانسمان‌های سوختگی کرده است. که به گفته برخی پزشکان چندان کارآیی ندارد. هرچند که اغلب تجهیزات آن نیز از خارج تأمین می‌شود. پزشکان معتقدند پانسمان‌هایی در داخل تولید می‌شوند، در مقابل پانسمان با تکنولوژی جدید اثرگذاری کمتری دارند و ایران نتوانسته است این تکنولوژی را وارد کند و شرکت‌های خارجی نیز این تکنولوژی را در اختیار ایران ‌نگذاشته‌اند؛ چراکه میلیاردها تومان برای آن‌ها درآمد دارد. این تکنولوژی در کشورهای اروپایی و آمریکاست و ما به مشکل برخورده‌ایم.

لزوم آموزش‌های پیشگیرانه در مورد سوختگی

یکی از موضوعاتی که جای خالی آموزش آن حس می‌شود همین سوختگی و راه‌های پیشگیری از آن است. پیشگیری بحث بسیار مهمی است که باید به مردم و کودکان آموزش داده شود که اگر در خانه بوی گاز احساس شد کلید برق را نزنند و یا اینکه از ورود کودکان به آشپزخانه هنگام طبخ غذا جلوگیری به عمل آورند و یا مسائل ایمنی و غیره را رعایت کنند.

رئیس هیأت‌مدیره انجمن ققنوس: در حال حاضر امکان پانسمان برای بیمارانی که دچار سوختگی شده‌اند، وجود ندارد و درواقع بحث خرید این پانسمان‎ها به دلیل تحریم‌ها منتفی است

بر اساس گزارش‌های منتشرشده شایع‌ترین علت سوختگی در کودکان سهل‌انگاری والدین است آموزش به سمت پیشگیری از سوختگی باید افزایش یابد و استانداردسازی شود. اگر آموزش‌های لازم و راه‌های پیشگیری به افراد آموزش داده شود قطعاً هزینه‌های کمتری در آینده بر دوش دولت و خانواده‌ها قرار می‌گیرد.

برای مثال سالانه ۲ هزار سوختگی الکتریکی در ایران داریم که ۶۵ درصد این افراد یک عضو از بدن آن‌ها قطع می‌شود که اگر پیشگیری کنیم سالانه هزار میلیارد تومان به بودجه کشور کمک می‌شود. بسیاری عقیده دارند مشکلات در حوزه درمان سوختگی زیاد است و مشکل از مسئولان ناکارآمد، آتش‌نشانی و سازمان استانداردسازی است که قدرت اجرایی ندارد.

تفریحات خانواده مانند آتش روشن کردن، کودکان را در معرض آتش‌سوزی قرار می‌دهد و به همین سبب مراجعه کودکان به دلیل سوختگی به بیمارستان‌های سوانح سوختگی بسیار زیاد است و افراد مسنی که قادر به مراقبت از خود نیستند نیز به‌راحتی در معرض سوختگی قرار می‌گیرند.

 بر اساس گفته‌های پزشکان اگر قوانین پیشگیری رعایت می‌شد، 90 تا 95 درصد سوختگی‌ها اتفاق نمی‌افتاد. در کشور ما سهل‌انگاری، سوختگی در اثر آب جوش، سوختگی با سرب مذاب، سوختگی با اسید و وسایل الکتریکی بسیار شایع است و به لحاظ ایمنی و پیشگیری از سوختگی فقیر هستیم. رسانه‌ها وظیفه ‌دارند در این زمینه اطلاع‌رسانی کنند، سوختگی درد هر روز کشور است و افزایش نرخ ارز تجهیزات درمان سوختگی را با مشکل مواجه کرده است.