آرامگاه مشروطه، پارکینگ نمی‌شود

همزمان با انتشار خبری مبنی بر تخریب آرامگاه میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل و ملک‌المتکلمین و تبدیل این مکان به پارکینگ بیمارستان لقمان، برزین ضرغامی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران این خبر را کذب اعلام کرد.

سال گذشته سازمان زیباسازی شهرداری تهران مقبره تخریب شده، سرداب و بخشی از محل‌های درحال ریزش را مرمت کرد. البته بخشی از اقدامات مرمت نیمه کاره باقی مانده است و ابزارآلات پیمانکار پروژه در محوطه آرامگاه وجود دارد.

در همین رابطه؛ برزین ضرغامی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با تاکید بر اینکه تاکنون سه اقدام اساسی درباره بازسازی و مرمت این مقبره انجام شده است، توضیح داد: در این مقبره، یک سرایدار به همراه خانواده اش بیش از پنجاه سال زندگی می‌کردند و حتی ادعای مالکیت بخشی از مقبره را داشتند که در آن ساخت و ساز انجام شده بود. در گام اول برای این خانواده محل مناسبی تهیه شد و سپس فضای اقامت سرایدار تخریب و به فضای مقبره افزوده شد.

او افرود: بخش زیادی از مراحل مرمت و بازسازی قبرهای موجود در مقبره ملک‌المتکلمین به پایان رسیده است و مراحل نهایی در دست اقدام است.

مدیرعامل سازمان زیباسازی در ادامه گفت: علاوه بر اقدامات فوق، شهرداری در راستای ایجاد دسترسی بیشتر و بهتر به مقبره، ساختمانی را همجوار با آن خریداری کرد و آن را به عنوان قلمرو به این مقبره تاریخی افزود.

ضرغامی با بیان اینکه اقدامات عمرانی بیمارستان لقمان هیچ گونه دخالتی در حریم مقبره ندارد، توضیح داد: همکاری و تعامل خوبی با مسئولان بیمارستان وجود دارد و تاکنون چندین جلسه مشترک برگزار شده است. حتی بیمارستان به تازگی اعلام کرده که حاضر است بخشی از فضای پارکینگ موتورسیکلت خود را جهت الحاق به مقبره در اختیار بگذارد.

با این وجود فرزانه ابراهیم‌زاده، مورخ و تهران‌شناس در مشاهداتی که روز 21 آبان ماه از این مکان داشته، اعلام کرد که نشانی از بازسازی دست کم از سه ماه گذشته تا کنون در این محوطه وجود ندارد. همچنین دسترسی به داخل محل فقط از داخل بیمارستان امکان‌پذیر است. همچنین بر اساس مشاهدات سنگ قبرهای خانواده ملک‌زاده نیز تخریب شده است و از پله‌هایی که پیش‌از‌این در این مکان بوده نیز خبری نیست.

مناقشه بر سر مقبره دو چهره مهم مشروطه

ماجرای این مقبره البته مربوط به دیروز و امروز نیست و سال‌هاست محل مناقشه است و گروهی در جهت بهره‌برداری اقتصادی و عده‌ای هم به دنبال احیای آن هستند؛ اما هیچ کدام از طرفین به موفقیتی نایل نشده‌اند. و هنوز  مقبره دو چهره مهم مشروطه‌خواه در تلی از خاک و خاکستر گم شده است. سقف و ستون‌های مقبره ملک‌المتکلمین خم شده و چیزی از سنگ قبر جهانگیرخان صوراسرافیل مشخص نیست.

ملک‌المتکلمین و جهانگیرخان صوراسرافیل را همزمان با به توپ بستن مجلس دستگیر کردند. بعد آنها را به باغ شاه منتقل و پس از شکنجه در برابر محمدعلی شاه، اعدام شدند. می‌گویند بعد از اعدام آن دو، پیکرشان بیرون از باغ شاه دفن شد.

بعدها وارثان ملک‌المتکلمین زمین آن باغ را خریدند و مقبره‌ای برای شهدای مشروطه ساختند؛ مقبره‌ای که تبدیل به مقبره خانوادگی خانواده ملک‌زاده، و نوادگان ملک‌المتکلمین شد. مقبره هرچند مدت‌ها فراموش شد؛ اما سرپا بود تا زمانی که بیمارستان لقمان حکیم اقدام به تصرف بخشی از این زمین و تخریب دیوار آن کرد. به گفته سرایدار این مکان، یکی از ورثه سال ۱۳۸۵ بخشی از زمین را به بیمارستان بخشیده تا آن را مهدکودک کنند و در قبالش مقبره را نیز مرمت و حفظ کنند؛ اما آن بخش زمین تبدیل به پارکینگ شد، اتاقک پشت مقبره ملک‌المتکلمین تخریب و ستون این مقبره نیز زیر بار سقف کمر خم کرد. وضعیت خطرناکی که با کوچک‌ترین لرزش تمام مقبره را از بین می‌برد.