گزارش «توسعه ایرانی» از وضعیت بازار لوازم‌التحریر در آستانه شروع سال تحصیلی
خانواده‌ها کمربندها را محکم‌تر کنند!
آسو محمدی
یک دفتر 16 هزار تومان، یک بسته مداد رنگی 22 هزار تومان، یک لاک غلط‌گیر 12 هزار تومان، یک اتود 8 هزار تومان، کوله‌پشتی معمولی 175 هزار تومان، مدادتراش و پاکن 20 هزار تومان و.... اواخر شهریور همیشه برای دانش‌آموزان روزهای پر از هیجان است؛ اما این روزها افزایش بی‌رویه قیمت لوازم‌التحریر همزمان با به هم ریختگی اقتصاد خانواده‌ها به دلیل چندبرابرشدن هزینه‌های زندگی، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده است که تهیه اقلام موردنیاز فرزندان در بسیاری از خانواده‌ها با دشواری همراه است و تنها عرق شرم بر چهره والدین می‌نشاند. این وضعیت در حالی است که تنها یک هفته تا آغاز سال تحصیلی باقی مانده است و به گفته محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش‌وپرورش امسال 14 میلیون دانش‌آموز از ابتدای مهر به مدرسه می‌روند.
برای دانش‌آموزان خرید لوازم‌التحریر همیشه انگیزه‌ای برای شروع سال تحصیلی بوده و همانطور که می‌دانیم هر چه سن دانش‌آموز پایین‌تر باشد، علاقه بیشتری به وسایل پر زرق و برق دارد. اما این روزها نه‌تنها با افزایش قیمت لوازم‌التحریر معمولی در بازار مواجه هستیم؛ بلکه وجود لوازم‌التحریر لاکچری و وارداتی در بازار، خانواده‌ها را در مقابل خواست فرزندانشان دچار نوعی فشار مضاعف کرده است. پیش از این به دلیل افزایش قیمت کاغذ دولت از کاغذهای دولتی و توزیع دفتر مشق به قیمت‌های تعیین شده خبر داده بود، اما بررسی‌ها حاکی از این است که هنوز از این دفاتر در بازار خبری نیست.
نوسانات نرخ ارز و بار سنگین لوازم‌التحریر
در این میان نوسانات نرخ ارز خود عاملی پررنگ برای افزایش بی‌رویه قیمت لوازم‌التحریر در آستانه بازگشایی مدارس شده است. باید به خاطر داشت که بالا رفتن قیمت لوازم‌التحریر در کنار افزایش بی‌رویه قیمت‌های لوازم و خدمات دیگر بار مالی سنگینی را بر دوش خانواده‌ها می‌گذارد که به‌طور حتم ادامه این روند برای برخی خانواده‌ها سخت یا غیرممکن خواهد بود و شرایط موجود می‌تواند درس خواندن و ادامه تحصیل را برای بسیاری از دانش‌آموزان سخت یا غیرممکن کند.
خانم جوانی که با سه فرزند خود برای خرید لوازم‌التحریر به بازار مراجعه کرده است، می‌گوید: سال گذشته برای خرید هر کوله‌پشتی مدرسه مبلغ 80 هزار تومان پرداخت کردیم، اما امسال قیمت همان کوله‌پشتی به 175 هزار تومان رسیده است که واقعا از خرید آن عاجز هستیم.
او با اشاره به اینکه با این اوضاع بازار و گرانی بی‌حد دفتر، مداد، خودکار و... نمی‌دانم برای سه فرزندم چگونه همه اینها را تامین کنم تا در روز اول مدرسه شرمنده آنها نباشم، گفت: قیمت مداد و خودکار که تولید کشور خودمان است بیشتر از سه برابر شده و با یک حساب سرانگشتی باید تمام حقوق ماه جاری را برای خرید این اقلام برای بچه‌هایم کنار بگذاریم.
دور از انصاف است
همچنین بهنام، پدر کودک دبستانی که برای خرید لوازم‌التحریر به بازار مراجعه کرده است، می‌گوید: غلبه برندهای خارجی به ویژه «بن‌تن و مرد عنکبوتی» برای پسران و «کیتی و السا و آنا» برای دختران سبب شده در کنار بالا بودن قیمت این محصولات کودکان به سمت خرید این نوع وسایل کشیده شوند. او ادامه داد: تنوع محصولات در بازار بسیار زیاد است و با ارائه طرح‌های فانتزی چندین برابر قیمت را به مردم ارائه می‌کنند که این امر دور از انصاف است و بازاریان نیز در آستانه ماه بازگشایی مدارس که هزینه‌های بی‌شماری از جمله ثبت نام، سرویس و... به سبد خانوار اضافه شده است، باید مراعات حال خانواده‌ها را بکنند. افزایش قیمت‌های نجومی لوازم‌التحریر از سال قبل تاکنون سبب شده تا بسیاری از خانواده‌ها شرمنده فرزندان خود شوند.
خانواده‌ها شرمنده فرزندان خود شده‌اند
به دنبال نابسامانی‌های یک‌سال گذشته در بازار کاغذ و همزمان با نزدیک شدن به فصل بازگشایی مدارس، یکی از دغدغه‌های دانش‌آموزان، تامین دفاتر مشق است؛ موضوعی که حداقل در یک برهه زمانی باعث شد تا قیمت دفترهای مورد نیاز دانش‌آموزان به‌شدت افزایش یابد و انتقادهای بسیاری را به دنبال داشته باشد. تا جایی‌که بسیاری از فعالان این حوزه، افزایش قیمت در بازار دفاتر مشق را ناشی از عدم همکاری مسوولان وزارت صمت و وزارت ارشاد برای حل مشکل کاغذ اعلام کردند. رئیس اتحادیه صحافان و لیتوگرافان 10 روز پیش در این باره به ایسنا گفت: با مدیریت ضعیفی که وجود داشت، سال گذشته هر بند کاغذ دولتی که حداکثر 140 هزار تومان قیمت داشت، در بازار آزاد به 500 هزار تومان رسید و همکاران ما برای تولید دفاتر مشق، مجبور شدند کاغذ مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند.
با توجه به14 میلیون دانش‌آموز کشور و سرانه مصرف 10 دفترچه برای هر دانش‌آموز، نیاز کشور حدود 140 میلیون دفترچه دانش‌آموزی است؛ با این حال نه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از عرضه دفاتر دولتی خبری هست نه در لوازم‌التحریرفروشی‌های سطح شهر
دفترهای دولتی چه شد؟ کجاست؟
جلیل غفاری با اشاره به افزایش قیمت دفاتر دانش‌آموزی عنوان می‌کند: متاسفانه قیمت نهایی یک دفتر مشق 40 برگ ساده که سال گذشته بین 1700 تا 1800 تومان بود، امسال با مدیریت آقایان به 4000 تا 5000 تومان رسیده است. با افزایش انتقادات نسبت به گران شدن قیمت دفاتر مشق دانش‌آموزی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت در خبری اعلام کرد که حدود 15 میلیون دفترچه دانش‌آموزی با ارز 4200 تومانی تولید شده و آماده عرضه در شبکه‌های منتخب است. موضوعی که البته هیچ‌وقت زمان عرضه و شبکه توزیع آن و حتی قیمت عرضه برای مصرف‌کنندگان آن اعلام نشد.
با بیشتر شدن انتقادها و نزدیک‌تر شدن به آغاز فصل بازگشایی مدارس، آمار دفاتر تهیه شده با ارز دولتی 2 تا 2.5 برابر رشد کرد و حسین مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی از برنامه‌ریزی این وزارتخانه برای توزیع 30 تا 40 میلیون دفترچه‌های دانش‌آموزی با ارز 4200 تومانی بین اقشار هدف از جمله دانش‌آموزان خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی در شبکه‌های توزیع خاص و منتخب خبر داد.
نیاز کشور حدود 140 میلیون دفترچه دانش‌آموزی است
او گفت: «با توجه به14 میلیون دانش‌آموز فعلی کشور و سرانه مصرف 10 دفترچه برای هر دانش‌آموز، نیاز کشور حدود140 میلیون دفترچه دانش‌آموزی است؛ اما واقعیت آن است که قرار نیست تمام این نیاز، با دفاتر دولتی تامین شود، بلکه ما به دنبال آن هستیم که دفاتر دانش‌آموزی اقشار هدف که تمامی آنها مشخص شده‌اند و دانش‌آموزان خانواده‌های تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد نیز جزو آنها هستند، با ارز دولتی تامین شود.» حالا در شرایطی که تنها 20 روز به بازگشایی مدارس مانده، نه از اعلام شبکه توزیع دفاتر مشق دولتی خبری است نه از قیمت توزیع آن؛ این در حالی است که از سوی دیگر سامانه 124، در بخش لوازم‌التحریر خود، تنها قیمت دفتر 40 برگ را اعلام کرده و جالب اینجاست که قیمت دفتر 40 برگی اعلامی از سوی این سامانه، 2100 تا 2200 تومان اعلام شده است. اما نه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای از عرضه دفاتر 40 برگ با این قیمت خبری هست نه در لوازم‌التحریر فروشی‌های سطح شهر.
در بازار امسال لوازم‌التحریر شاید بیشترین افزایش قیمت مربوط به دفتر باشد، چراکه کاغذ در بازار به‌شدت گران شد و قیمت هر بند کاغذ از 80 هزار تومان به بیش از 500 هزار تومان رسید
بازار محصولات لاکچری داغ‌تر می‌شود
از آن‌سو، با نگاهی گذرا به مغازه‌های فروش لوازم‌التحریر به راحتی می‌توان به این مهم دست یافت که امروزه با وجود تحریم‌ها شاهد حضور گسترده لوازم‌التحریر خارجی در کشور هستیم که قیمت آنها به یقین با جیب بسیاری از افراد جامعه همخوانی ندارد.
فروش لوازم‌التحریر با قیمت‌های غیرمعمول ممنوع است
در این راستا، رئیس اتحادیه صنف لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار تهران در واکنش به فروش لوازم‌التحریر لاکچری و دفترهای گران‌قیمت در ایران می‌گوید: «فروش لوازم‌التحریر خارج از عرف و اقلام فانتری با قیمت‌های غیرمعمول ممنوع است.»
موسی فرزانیان همچنین با اشاره به افزایش قیمت لوازم‌التحریر می‌افزاید: «طی یک سال گذشته که قیمت ارز بین 4 تا 5 برابر افزایش یافت، طبیعتا قیمت لوازم‌التحریر نیز بالا رفت و بطور میانگین، قیمت لوازم‌التحریر حدود 3 برابر سال قبل شده است. در این بین شاید بیشترین افزایش قیمت مربوط به دفتر باشد چراکه کاغذ در بازار به‌شدت گران شد و قیمت هر بند کاغذ از 80 هزار تومان به بیش از 500 هزار تومان رسید.» او در واکنش به فروش لوازم‌التحریر لاکچری از جمله دفترهای چند میلیونی در بازار لوازم‌التحریر خاطرنشان کرد: فروش لوازم‌التحریر خارج از عرف و اقلام فانتری با قیمت‌های غیرمعمول ممنوع است؛ ولی ما تا امروز گزارشی از چنین مواردی نداشته‌ایم.
دیدگاه تان را بنویسید