عراقچی نشست وین را یک گام به جلو، اما ناکافی توصیف کرد
اینستکس عملیاتی شد
دوازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام روز جمعه (۷ تیرماه) و در سطح معاونان و مدیران کل سیاسی ایران و گروه ۱+۴ در وین برگزار شد.
هدف از نشست، اطمینان از ادامه اجرای برجام در تمامی ابعاد آن و تبادل‌نظر درباره راه‌های مقابله با چالش‌های ناشی از خروج و اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران عنوان‌شده بود.
اینستکس یا سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا یک ابزار ویژه مالی است که در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹ (۱۱ بهمن ۱۳۹۷) توسط آلمان، فرانسه و انگلیس، برای تسهیل تجارت غیر دلاری با ایران ایجاد شد.
هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، که ریاست این نشست را به عهده داشت، عملیاتی شدن سازوکار ویژه مالی اروپا و ایران را تأیید کرد و گفت: نخستین تراکنش در حال پردازش است و کشورهای بیشتری از اتحادیه اروپا به این سامانه وصل خواهند شد.
وی، نشست کمیسیون مشترک برجام را سازنده خواند و افزود: در این نشست، اجرای مؤثر و کامل برجام از سوی تمام طرف‌ها به عنوان یک مسأله کلیدی مورد توجه قرار گرفت.
مثبت و سازنده بود؛ اما نه در سطح انتظار ایران
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران که ریاست هیات ایرانی را در این نشست برعهده داشت، پیشرفت‌های صورت گرفته در عملیاتی شدن اینستکس استقبال کرد و آن را یک گام به سمت جلو خواند.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران: نشست وین، در مجموع نشست مثبت و سازنده‌ای بود و نسبت به جلسات گذشته؛ یک گام به جلو به شمار می‌آید، البته هنوز تا خواسته‌های جمهوری اسلامی فاصله قابل‌توجهی وجود دارد و با دستاوردهای ملموسی که ایران انتظار دارد، هنوز فاصله داریم
سید عباس عراقچی گفت: در مجموع نشست مثبت و سازنده‌ای بود و نسبت به جلسات گذشته؛ یک گام به جلو به شمار می‌آید، البته هنوز تا خواسته‌های جمهوری اسلامی فاصله قابل‌توجهی وجود دارد و با دستاوردهای ملموسی که جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد، هنوز فاصله داریم.
عراقچی تصریح کرد: نشست روز جمعه کمیسیون مشترک، انتظارات ایران را برآورده نمی‌کند و فاصله ملموسی با سطح خواسته‌های ایران دارد. در عین حال این جلسه آنقدر ارزش دارد که ما روی آن فکر کنیم. من نتایج را به تهران می‌برم و آنها تصمیم می‌گیرند که چه اقدامی انجام دهند؛ تصمیم به «کاهش تعهدات» را متوقف کنند یا خیر. من در جایگاهی نیستم که بگویم ایران این کار را می‌کند یا نه، اما از نظر من جلسه امروز برای توقف تصمیم ایران به «کاهش تعهدات» کافی نیست.
معاون وزیر خارجه درباره مباحثی که در نشست وین مطرح شد نیز عنوان کرد: مهمترین موضوعی که در این جلسه بحث شد، موضوع اینستکس بود و سه کشور اروپایی توضیحات مبسوط و مفصلی را در این زمینه دادند.
عراقچی گفت: اینستکس الان عملیاتی شده و 2 سه تا کیس (مورد) کاری هم در حال انجام شدن است و به زودی ظرف روزهای آینده تبادل مالی از طریق اینستکس انجام خواهد شد.
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه کشورهای اروپایی دیگری هم ابراز علاقه کردند به عنوان سهامدار به این مکانیسم و شرکت محلق شوند، بیان کرد: کشورهای اروپایی در نظر دارند اعتباراتی را برای اینستکس در نظر بگیرند و در حال حاضر این کانال به روی همه کشورهای اروپایی باز است و آنها می‌توانند از طریق آن با ایران معامله انجام دهند.
هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، که ریاست نشست وین را به عهده داشت، عملیاتی شدن سازوکار ویژه مالی اروپا و ایران را تأیید کرد و گفت: نخستین تراکنش در حال پردازش است و کشورهای بیشتری از اتحادیه اروپا به این سامانه وصل خواهند شد
عراقچی در عین حال گفت: البته بدون اینکه خرید نفت از ایران انجام شود یا اعتبارات خاصی برای آن در نظر گرفته شود اینستکس نمی‌تواند انتظارات ما را به طور کامل برآورده کند. بنابراین کشورهای اروپایی باید به طور جدی بحث فروش نفت ما را در دستور کار خود داشته باشند.
وی ادامه داد: در این جلسه غیر از بحث اینستکس در بحث اراک هم پیشرفت خوبی داشتیم و همه اعضا تعهد کردند در جدول زمانی مشخص شده ساخت این راکتور جدید به انجام برسد.
اینستکس در دسترس تمامی دولت‌های عضو اتحادیه اروپا
دوازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در حالی با صدور بیانیه‌ای به پایان رسید که در آن تأکید شده است: فرانسه، آلمان و انگلستان، به اطلاع اعضا رساندند که اینستکس عملیاتی شده و در دسترس تمامی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی قرار دارد و نخستین تراکنش‌های آن نیز در حال پردازش است.
در این بیانیه آمده است:
-. برجام همچنان یک عنصر کلیدی در ساختار جهانی عدم اشاعه است که براساس قطعنامه ۲۲۳۱ به‌اتفاق آرا مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفته است. مضافاً اینکه در پرتو تنش‌های جدید، صیانت از برجام همچنان برای امنیت و ثبات منطقه‌ای اساسی است.
- با توجه به تحولات و بیانیه‌های نگران‌کننده اخیر، اعضا اهمیت ادامه اجرای کامل و مؤثر این توافق از سوی تمامی طرف‌ها را خاطرنشان ساختند. هم‌زمان، اعضا یادآور شدند که رفع تحریم‌ها یک بخش اساسی از برجام است و در این خصوص تعهدات مربوطه خود را مرور کردند. آنها همچنین تلاش‌های معطوف به کاهش آثار منفی خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها، که مکرراً نسبت به آن ابراز تأسف کرده‌اند را مورد توجه قرار دادند. فرانسه، آلمان و انگلستان، به اطلاع اعضا رساندند که اینستکس عملیاتی شده و در دسترس تمامی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی قرار دارد و نخستین تراکنش‌های آن نیز در حال پردازش است. همکاری‌های تکمیلی جاری با نهاد متقابل تأسیس‌شده ایرانی (ساز وکار تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا) تسریع خواهد شد. آنها تأیید کردند که برخی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی در حال پیوستن به سهامداران اینستکس، که یک ساز وکار خاص معطوف به تسهیل تجارت قانونی با ایران است، می‌باشند. آنها همچنین در حال تلاش هستند تا اینستکس را به روی فعالان اقتصادی کشورهای ثالث نیز باز کنند.
-. اعضا همچنین در میان سایر موضوعات مختلف مطرح، پیشرفت خوب در پروژه مدرن سازی رآکتور تحقیقاتی اراک و پروژه تبدیل تأسیسات فردو برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار، آن‌گونه که در برجام پیش‌بینی‌شده، را مورد توجه قرار دادند. اعضا بر اهمیت این پروژه‌ها از منظر عدم اشاعه هسته‌ای تأکید کردند. در خصوص پروژه اراک، اعضا مشخصاً از پیشرفت‌های حاصله توسط رؤسای مشترک کارگروه اراک یعنی چین و انگلستان، ازجمله امضای قرارداد «تجزیه و تحلیل حالات گذرای رآکتور» بین ایران و چین، استقبال کردند. کمیسیون مشترک مجدداً تعهد قاطع خود برای حمایت کامل از این پروژه‌های هسته‌ای، از جمله تکمیل بموقع پروژه مدرن رآکتور تحقیقاتی اراک و تأمین تجهیزات لازم برای آن را مورد تأکید قرار داد. اعضا همچنین در جریان گزارش فعالیت‌های جاری در حوزه همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز در چارچوب پیوست شماره سه برجام نیز قرار گرفتند.
- اعضا بر نقش کلیدی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، به عنوان تنها نهاد بی‌طرف که مسئول نظارت بر اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد به‌منظور راستی‌آزمایی ماهیت منحصراً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران است، تأکید کردند.
- به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های جاری در خصوص موضوعات هسته‌ای و تحریم‌ها، کمیسیون مشترک کارشناسان را موظف کرد تا به دنبال راهکارهای عملی به‌ویژه برای صادرات اورانیوم دارای غنای پایین و آب‌سنگین تحت ترتیبات مناسب باشند. به موازات این، آنها همچنین از طریق تشکیل جلسات تبادل نظر کارشناسی تخصصی و متمرکز، تلاش‌های خود را در رابطه با برداشتن تحریم‌ها همسو با تعهدات مندرج در بند هشتم بیانیه نشست وزرای کمیسیون مشترک برجام مورخ ۱۵ تیرماه ۱۳۹۷، به منظور ارائه راه‌حل‌های عملی در جهت حفظ عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران تشدید خواهند کرد.
- کمیسیون مشترک به موجب مفاد برجام، همچنان تنها محل مرتبط برای بررسی و تبادل نظر در خصوص تمام مسائل و نگرانی‌ها است.
- اعضا توافق کردند که از نزدیک، اجرای برجام را رصد کنند و تصمیم گرفته شد تا نشست کمیسیون مشترک وزرای خارجه برجام در آینده نزدیک تشکیل شود.
سپر دیپلماتیک اروپا برای حمایت از اینستکس
خبرگزاری اسوشیتدپرس روز جمعه نوشت که کشورهای اروپایی با ایجاد سپر دیپلماتیک حول شرکت‌ها از تبادلات تجاری آنان با ایران حمایت خواهند کرد.
به گزارش این رسانه آمریکایی، تحلیلگران اقتصادی شورای اروپا بر این باورند که حضور سه کشور قدرتمند اقتصادی اروپا (انگلیس، فرانسه و آلمان) در اینستکس می‌تواند ریسک‌پذیری تحت‌فشار قرارگرفتن آمریکا را کاهش دهد. کشورهای اروپایی ایجادکننده اینستکس می‌گویند که برای درگیر نشدن مستقیم با تحریم‌های آمریکا، در مراحل اولیه اجرای ساز و کار مالی اینستکس بیشتر بر نیازهای اولیه جامعه مردمی ایران مانند دارو، دستگاه‌های پزشکی و محصولات کشاورزی متمرکز خواهد شد. «کورنلیوس آدباهر»، دستیار شورای روابط خارجی آلمان گفت: شرکت‌های اروپایی که از سیستم پرداخت اینستکس استفاده می‌کنند، شرکت‌های کوچک دارای روابط تجاری طولانی‌مدت با منطقه خاورمیانه که با امریکا هیچ رابطه تجاری و کاری ندارند، خواهند بود. به گفته آدباهر، در مراحل اولیه شرکت‌های بزرگ اروپایی وارد این ساز و کار مالی برای تبادلات تجاری با ایران نخواهند شد.
وی همچنین با اشاره به تلاش کشورهای اروپایی خاطرنشان کرد، ما فقط صحبت نمی‌کنیم، ما کار انجام می‌دهیم. این مهم است و این همان چیزی است که اروپایی‌ها در آن کار می‌کنند.
وزارت خارجه آلمان نیز در صفحه توییتری خود اعلام کرد از اینکه شرکای اروپایی ما یعنی انگلیس و فرانسه و نیز اتحادیه اروپا از راه‌اندازی کانال مالی ویژه، موسوم به «اینستکس» حمایت می‌کنند تا به این وسیله، تجارت مشروع با ایران امکانپذیر شود، استقبال می‌کنیم.
پایبندی اروپا مهمترین دلیل ماندن ایران در برجام
خبرگزاری آناتولی به نقل از سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد که اجرای تعهد کشورهای اروپایی به توافق هسته‌ای مهمترین دلیل ماندن ایران در این توافق است. به گزارش ایرنا، اناتولی ترکیه نوشت که موسوی در مصاحبه با خبرنگار ما گفت که در صورت اجرای تعهد کشورهای اروپایی، ایران همچنان در این توافق باقی می‌ماند.
وی در ادامه افزود: اگر نتوانیم در این زمینه اطمینانی حاصل کنیم، یکی از گزینه‌ها خروج ایران از توافق هسته‌ای و گرفتن تصمیمات آتی است.
کشورهای اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس مصمم به ادامه تجارت مشروع با ایران هستند و از تجدید تحریم‌ها توسط آمریکا پشیمان شده‌اند.
بیانیه مشترک کشورهای اروپایی در حمایت از برجام
اتریش، بلژیک، فنلاند، هلند، اسلوونی، اسپانیا و سوئد نسبت به تجارت با ایران ابراز علاقه کردند.
به گزارش ایسنا، به نقل از سایت خبری دولت هلند، کشورهای اتریش، بلژیک، فنلاند، هلند، اسلوونی، اسپانیا و سوئد ضمن تاکید بر اهمیت حفظ توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهان، اعلام کردند که با همکاری فرانسه، آلمان، انگلیس، کمیسیون و سرویس اقدامات خارجه اروپا سعی دارند تا راه‌هایی برای تسهیل تجارت مشروع و تبادلات مالی با ایران - که اصلی‌ترین آنها اینستکس است - برقرار کنند.
این کشورها لزوم رخ دادن چنین رویدادی را احترام و پایبندی ایران به بندها و شرایط توافق هسته‌ای دانستند.
مسکو از عملیاتی شدن اینستکس استقبال می‌کند
معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز از طرف‌های توافق هسته‌ای خواست در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران بایستند تا از تأثیرات منفی این تحریم‌ها بکاهند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، سرگئی ریابکوف روز جمعه پس از نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، گفت: ما از تمام همکاران خود می‌خواهیم تا این را به عنوان یک کار مشترک بپذیرند. طرف‌های باقی‌مانده در برجام باید در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران دیوار محافظتی ایجاد کنند تا از آثار منفی این تحریم‌ها کاسته شود.
وی همچنین تصریح کرد: سازوکار مالی کشورهای اروپایی برای تسهیل تجارت با ایران، یعنی اینستکس عملیاتی شده است. مسکو از این موضوع استقبال می‌کند اما این تنها گام اولیه است.
دیدگاه تان را بنویسید