«گارد ویژه‌ای برای استقبال از آبه در فرودگاه حاضر شده و سوار بر اسب، با در دست داشتن پرچم‌های ایران و ژاپن، خودروی آبه را همراهی کردند»؛ این عبارتی است که آسوشیتدپرس در زمان ورود شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن به ایران نوشت چراکه حتی ورود آبه به فرودگاه تهران نیز با بازتاب گسترده در رسانه‌های جهان همراه بود.

نیویورک تایمز هم بعد از ورود آبه به تهران، سفر او را «تلاشی بلندپروازانه و طولانی مدت» برای بالا بردن نفوذ ژاپن در عرصه جهانی توصیف کرد. از روزها قبل از ورود آبه به تهران نیز گمانه‌زنی‌ها درباره اولین سفر نخست وزیر ژاپن به ایران در طول 40 سال پس از انقلاب اسلامی به تیتر یک رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شده بود و محافل سیاسی سعی می‌کردند تحلیل درستی از اینکه ماموریت او در ایران چگونه پیش خواهد رفت، بدهند. 

برخی او را یک میانجی تعریف کردند، برخی دیگر صرفا یک مقام ژاپنی که به دنبال تقویت روابط کشورش است و برخی دیگر مانند روزنامه لوموند نوشتند که او یعنی آبه نه یک پیام‌آور ساده است و نه یک میانجی، بلکه فرستاده خصوصی دونالد ترامپ است!

نگاه آمریکایی‌ها به این سفر خوش‌بینانه بود؛ چنانکه ویلیام هاگرتی، سفیر آمریکا در ژاپن در مصاحبه‌ای ضمن ابراز امیدواری نسبت به این سفر، گفت که «شینزو آبه رابطه نابی با رهبران ایران دارد و می‌داند که مذاکرات را چگونه مدیریت کند.»

پاسخی به ترامپ ندارم و نخواهم داد

با چنین پیش‌بینی‌هایی ناظران در انتظار مهمترین بخش سفر آبه به ایران یعنی دیدار تاریخی او با رهبر جمهوری اسلامی ایران بودند تا ببینند که سرنوشت میانجی‌گری میان ایران و آمریکا به کجا می‌انجامد. 

نخست وزیر ژاپن صبح پنجشنبه با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد. آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار تاکید کردند که «جمهوری اسلامی ایران هیچ اعتمادی به امریکا ندارد و تجربه تلخ مذاکرات قبلی با امریکا در چارچوب برجام را به‌هیچ‌وجه تکرار نخواهد کرد زیرا هیچ ملت آزاده و عاقلی مذاکره تحت فشار را نمی‌پذیرد.»

توئیت ترامپ بعد از دیدار نخست وزیر ژاپن با رهبر انقلاب: از اینکه نخست‌وزیر «آبه» برای ملاقات با آیت‌الله علی خامنه‌ای به تهران رفت متشکرم، اما شخصا احساس می‌کنم که هنوز حتی برای فکر کردن به یک توافق، زود است. نه آن‌ها آماده‌اند و نه ما

آبه در این دیدار گفت که «قصد دارم پیام رئیس‌جمهوری آمریکا را به جنابعالی برسانم.» رهبر انقلاب اسلامی اما در پاسخ به آبه گفتند: «مطالبی که در این دیدار بیان خواهم کرد در چارچوب گفتگو با نخست وزیر ژاپن است زیرا ما ژاپن را کشوری دوست می‌دانیم؛ اگرچه گلایه‌هایی هست اما در خصوص آنچه از رئیس جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد.»

آمریکا نمی‌تواند رژیم ایران را تغییر دهد

در ادامه این گفتگو نخست وزیر ژاپن موارد متعددی را از سوی دونالد ترامپ مطرح و رهبر انقلاب اسلامی به آنها پاسخ داد. آیت‌الله خامنه‌ای در واکنش به صحبت‌های نخست وزیر ژاپن مبنی بر اینکه ترامپ به او گفته «امریکا قصد تغییر رژیم در ایران را ندارد»، تأکید کردند: «مشکل ما با آمریکایی‌ها موضوع تغییر رژیم نیست، زیرا آنها اگر چنین قصدی هم داشته باشند، قادر به اجرای آن نیستند، همانطور که رؤسای‌جمهور قبلی آمریکا، در 40 سال گذشته، برای نابودی جمهوری اسلامی ایران تلاش کردند اما نتوانستند.»

ایشان تاکید کردند: «اینکه ترامپ می‌گوید قصد تغییر رژیم را ندارد یک دروغ است زیرا اگر می‌توانست این کار را انجام دهد، انجام می‌داد اما نمی‌تواند.»

پاسخ رد به درخواست مذاکره

موضوع دیگر مورد اشاره شینزو آبه این بود که آمریکا درخواست مذاکره درباره موضوع هسته‌ای را دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در پاسخ به این درخواست، فرمودند: «جمهوری اسلامی ایران به مدت پنج، شش سال در موضوع هسته‌ای با امریکا و اروپایی‌ها در قالب ۱ + ۵ مذاکره کرد و به یک نتیجه هم رسید، اما آمریکا زیر این توافق و قرارداد قطعی زد، بنابراین کدام فرد عاقلی است که دوباره با کشوری که زیر تمام توافق‌ها زده، مذاکره کند؟»

آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با نخست وزیر ژاپن تاکید کردند که «جمهوری اسلامی ایران هیچ اعتمادی به امریکا ندارد و تجربه تلخ مذاکرات قبلی با آمریکا در چارچوب برجام را به هیچ وجه تکرار نخواهد کرد زیرا هیچ ملت آزاده و عاقلی مذاکره تحت فشار را نمی‌پذیرد

فتوای شرعی من حرام بودن سلاح هسته‌ای است

رهبر انقلاب اسلامی به بخش دیگری از صحبت‌های نخست‌ وزیر ژاپن مبنی بر عزم امریکا برای جلوگیری از ساخت سلاح هسته‌ای به وسیله ایران اشاره کردند و افزودند: ما با سلاح هسته‌ای مخالفیم و فتوای شرعی من حرام بودن ساخت سلاح هسته‌ای است اما این را بدانید که اگر ما قصد ساخت سلاح هسته‌ای داشتیم، امریکا هیچ کاری نمی‌توانست بکند و اجازه ندادن امریکا، هیچ مانعی ایجاد نمی‌کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه انباشت سلاح هسته‌ای نیز اقدامی خلاف عقل است، خاطرنشان کردند: آمریکا به هیچ وجه صلاحیت حرف زدن درباره اینکه کدام کشور سلاح هسته‌ای داشته باشد یا نداشته باشد، ندارد زیرا آمریکا، چند هزار کلاهک هسته‌ای در انبارهای خود دارد.

صداقت در میان آمریکایی‌ها بسیار کمیاب است

پیام دیگری که آبه با خود از سوی ترامپ آورده بود، این بود که آمریکا آماده مذاکرات صادقانه با ایران است. پاسخ رهبر معظم انقلاب اسلامی به این بخش از اظهارات آبه نیز این بود که «ما این حرف را اصلاً باور نمی‌کنیم زیرا مذاکرات صادقانه از جانب شخصی همچون ترامپ، صادر نمی‌شود. صداقت در میان مقامات امریکایی بسیار کمیاب است.»

آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به نخست وزیر ژاپن افزودند: رئیس‌جمهور امریکا چند روز پیش با جنابعالی دیدار و گفتگو و درباره ایران هم صحبت کرد، اما بعد از بازگشت از ژاپن، بلافاصله تحریم صنایع پتروشیمی ایران را اعلام کرد، آیا این پیام صداقت است؟ آیا این نشان می‌دهد که او قصد مذاکره صادقانه دارد؟

بدون مذاکره با آمریکا به پیشرفت می‌رسیم

ایشان تأکید کردند: ما به هیچ وجه تجربه تلخ مذاکره چند سال اخیر با امریکا را تکرار نخواهیم کرد.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به روند مذاکره با امریکایی‌ها در چارچوب برجام گفتند: بعد از توافق هسته‌ای، اولین کسی که برجام را بلافاصله نقض کرد، شخص اوباما بود، همان کسی که درخواست مذاکره با ایران کرده و واسطه هم فرستاده بود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: این تجربه ما است و جناب آقای آبه بدانید که ما این تجربه را تکرار نمی‌کنیم.

ایشان با اشاره به سخنان نخست وزیر ژاپن مبنی بر اینکه ترامپ گفته «مذاکره با آمریکا موجب پیشرفت ایران خواهد شد»، تأکید کردند: ما به لطف خداوند، بدون مذاکره با امریکا و با وجود تحریم هم به پیشرفت خواهیم رسید.

ترامپ: حتی فکر کردن به یک توافق هم زود است

دیداری که صدها خبر و تحلیل و گمانه‌زنی درباره آن صورت گرفته بود، بدین ترتیب پایان یافت و بازتاب وسیعی در رسانه‌های جهان پیدا کرد. بخش زیادی از این بازتاب مربوط به آن بخش از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی بود که بر عدم قصد ایران برای ساخت سلاح هفته‌ای تاکید می‌کرد. خبرگزاری ژاپنی کیودو نیوز نوشت: رهبر ایران در دیدار با نخست‌وزیر ژاپن تاکید کرد که ایران به دنبال ساخت یا استفاده از سلاح هسته‌ای نیست.

یورونیوز نیز نوشت: «نخست‌وزیر ژاپن پس از دیدار با رهبر ایران، گفت که آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کرده ایران به دنبال ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای نیست.» پایگاه اینترنتی روزنامه استریت تایمز و پایگاه اینترنتی روزنامه داکا تریبیون نیز به همین موضوع پرداختند. 

خبرگزاری رویترز اما بر این موضوع دست گذاشته که «رهبر ایران به نخست‌وزیر ژاپن گفت پاسخی به رئیس‌جمهوری آمریکا نخواهد داد.»

مهمترین واکنش با بیشترین بازتاب اما مربوط به دونالد ترامپ بود. او در صفحه توییتری خود نوشت: «از اینکه نخست‌وزیر «آبه» برای ملاقات با آیت‌الله علی خامنه‌ای به تهران رفت متشکرم، اما شخصا احساس می‌کنم که هنوز حتی برای فکر کردن به یک توافق، زود است. نه آن‌ها آماده‌اند و نه ما.»

واکنش خود شینزو آبه به این دیدار و بیانات رهبر جمهوری اسلامی ایران مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. خبرگزاری مهر نوشت که آبه نخست‌وزیر ژاپن پس از دیدار با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به خبرنگار همراهش گفت: «توانستم رهبر عالیقدر ایران را چهره به چهره ببینم و باورهای ایشان درمورد صلح را بشنوم. آنها (باورهای ایشان) قدم اصلی و روبه جلو برای تضمین صلح و ثبات در این منطقه است.»