تنش‌ها با توقیف کشتی اسرائیلی توسط سپاه و واکنش ایرلاین‌ها و سفارتخانه‌ها، افزایش یافت
ایران در قلب جنگ رسانه‌ای ابربحران‌ساز
زهره هدایتی
با گذشت حدود دو هفته از حمله اسرائیل به کنسولگری تهران در دمشق، گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌ها به پاسخ احتمالی ایران به بالاترین حد ممکن رسیده و فضای رسانه‌های جهان را انبوهی از اخبار مرتبط با آخرین تحولات این تقابل احتمالی در برگرفته است.
بسیاری از رسانه‌های جهان با بررسی سناریوهای حمله احتمالی ایران به اسرائیل، به پوشش نظرات کارشناسان و خبرنگاران حوزه خاورمیانه می‌پردازند و تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها و جلوگیری از اقدامات خارج از کنترل همچنان ادامه دارد.
از لغو پروازها تا تعطیلی سفارتخانه‌ها در تهران
اولین واکنش جدی به ادامه تنش‌ها را شرکت‌های هواپیمایی اروپایی نشان دادند. شاید حادثه پیش آمده برای هواپیمای اوکراینی در دی ماه سال 1398 آنها را بیش از گذشته نسبت به انتخاب مسیر پروازی از آسمان تهران مردد کرده است.
آنچه که سایه جنگ نامیده می‌شود تاکنون تاثیر مستقیمی بر اقتصاد ایران داشته و موجب نوسانات قیمت ارز و ریزش‌های بازارهای مالی چون بورس شده است. این در حالی است که این تاثیر در طرف مقابل تاکنون رخ نداده و دیروز خبرها از رشد بورس تل‌آویو حکایت داشت. شاید به همین دلیل است که مردم انتظار دارند بهترین تصمیم از سوی مقامات سیاسی کشور گرفته شود
هواپیمایی لوفت‌هانزا که در روزهای گذشته پروازهای ایران خود را معلق کرده بود در اطلاعیه جدیدی اعلام کرد که این تعلیق را تا ۱۸ آوریل(30 فروردین) تمدید کرده است. خطوط هوایی اتریش هم که البته زیرمجموعه‌ای از هواپیمایی لوفت‌هانزا است به تبعیت از این کشور تا 18 آوریل، پروازی به ایران نخواهد داشت. این هواپیمایی اعلام کرده که «مسیرهایی که از آسمان ایران می‌گذرد هم اصلاح خواهند شد. ایمنی مسافران و خدمه برای ما در بالاترین اولویت است.»
شرکت هواپیمایی استرالیایی کانتاس هم به دلیل آنچه که «نگرانی از شدت گرفتن تنش بین ایران و اسرائیل» خوانده پروازهای مستقیم خود را از شهر پرت به لندن متوقف کرده تا از حریم هوایی ایران عبور نکند و اعلام کرده که این پروازها از طریق توقفی در سنگاپور انجام خواهد شد. سخنگوی شرکت هواپیمایی هلندی ک ال ام هم گفت که فعلا بر فراز ایران و اسرائیل پرواز نخواهد کرد.
در تحولی دیگر، وزارت خارجه تعدادی از کشورهای اروپایی و آسیایی برای شهروندان خود در ایران و اسرائیل پیام‌های هشدارآمیز صادر کردند. آلمان و اتریش به شهروندان خود توصیه کرده‌اند که ایران را ترک کنند. وزارت خارجه فرانسه گفته بستگان دیپلماتیک خود را از تهران خارج می‌کند و به شهروندان این کشور نیز هشدار داده که «ضروری است از سفر به ایران، لبنان، اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی» خودداری کنند.
وزارت خارجه کشورهای هند، ازبکستان، لهستان و روسیه نیز پیام‌های مشابهی به شهروندان خود در ایران و اسرائیل فرستاده‌اند.
شدیدترین واکنش را اما هلند نشان داده است. وزارت امور خارجه این کشور روز گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد که به عنوان یک اقدام احتیاطی امروز سفارت خود در تهران و همچنین کنسولگری‌اش را در اربیل عراق تعطیل می‌کند. این خبر البته به سرعت از سوی یک خبرگزاری نزدیک به بسیج دانشجویی تکذیب شد و این رسانه اعلام که سفارت هلند فعالیت عادی خود را در ایران انجام می‌دهد.
روزهای آینده یکی از مهمترین مقاطع تصمیم‌گیری برای مقامات ایرانی است. تصمیمی که انتظار می‌رود بدون در نظرگرفتن اقلیت رجزخوان، با خواست اکثریت مردم همسو باشد
تکذیب این خبرگزاری اما از سوی حساب رسمی این سفارتخانه هم تکذیب شد تا نشان داده شود که این کشور اروپایی تصمیم خود را برای تعطیلی سفارتخانه‌اش گرفته است. در متن رسمی منتشر شده در صفحه اینستاگرام سفارت هلند در تهران آمده است: «وزیر خارجه هلند این تصمیم را به دلیل افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائیل گرفته است. روز یکشنبه وزیر خارجه هلند در خصوص فعالیت میز خدمت کنسولی این وزارتخانه در روز دوشنبه تصمیم خواهد گرفت.»
توقیف کشتی اسرائیلی، آمادگی موشک کروز ایرانی
ظهر دیروز خبرگزاری ایسنا گزارش داد که «نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک کشتی باری مرتبط با اسرائیل را در خلیج فارس توقیف کرده است.» این کشتی باری که «ام‌اس‌سی‌آریز» (MSC Aries) نام دارد، با پرچم پرتغال فعالیت می‌کند و مرتبط با شرکت «زودیاک مریتایم» مستقر در لندن بوده که مالک آن یک میلیاردر اسرائیلی به نام «ایال اُفر» است.
ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای پس از توقیف این کشتی گفت که ایران عواقب تشدید اوضاع را متحمل خواهد شد. در این بیانیه آمده است: «ما در حالت هوشیاری بالایی قرار داریم و آمادگی خود را برای محافظت از اسرائیل در برابر حمله ایران افزایش داده‌ایم. برای همه سناریوها آماده هستیم و برای محافظت از اسرائیلی‌ها اقدامات لازم را با متحدان خود انجام خواهیم داد.»
جریان‌سازی رسانه‌های غربی و به خصوص آمریکایی از قریب‌الوقوع بودن حمله احتمالی ایران به اسرائیل شدت بیشتری گرفته و از جو بایدن، تا بسیاری از مقام‌های دیپلماتیک، معتقدند ایران به زودی واکنشی جدی به اسرائیل نشان خواهد داد. اخبار مربوط به لغو پروازها، هشدار سفارتخانه‌ها به شهروندانشان در ایران و توقیف کشتی اسرائیلی توسط سپاه، نیز فضا را ملتهب نگه داشته است
همچنین «یسرائیل کاتس» وزیر امور خارجه رژیم اسرائیل در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، ایران را به «دزدی دریایی» متهم کرده و مدعی شد که عملیات «ناقض قوانین بین‌المللی» است.
کاتس در پیام خود با گفتن این که این کشتی متعلق به یکی از کشورهای اتحادیه اروپا با مالکیت اسرائیلی بوده است، از «اتحادیه اروپا و جهان آزاد» خواست که فورا، سپاه پاسداران ایران را یک سازمان تروریستی اعلام و ایران را تحریم کنند.»
البته خبرگزاری فارس گزارش داد که یک مقام دولت پرتغال به شبکه خبری «سی ان ان» گفته است پس از توقیف یک کشتی باری با پرچم پرتغال در روز شنبه توسط ایران، با مقامات ایرانی در تماس است. برخلاف ادعاهای رسانه‌های خارجی، انجام عملیات توقیف کشتی باری مذکور هیچ ارتباطی با موضوع انتقام ایران از رژیم صهیونیستی ندارد.
تصمیم سرنوشت‌ساز تهران
جریان‌سازی رسانه‌های غربی و به خصوص آمریکایی از قریب‌الوقوع بودن حمله احتمالی ایران به اسرائیل شدت بیشتری گرفته و از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا تا بسیاری از مقام‌های دیپلماتیک که نامشان در رسانه‌ها آورده نمی‌شود، معتقدند ایران به زودی واکنشی جدی به اسرائیل نشان خواهد داد. با این حال دیاکو حسینی، تحلیلگر مسائل دیپلماتیک معتقد است که «رسانه‌های آمریکایی در حال بالا بردن سقف انتظارات از مقیاس حمله تلافی‌جویانه ایران هستند تا در صورت پایین‌تر بودن شدت حمله، هم ایران نتواند افتخاری کسب کند و هم نیازی به واکنش نظامی به آن حملات نباشد.»
آنچه که سایه جنگ نامیده می‌شود تاکنون تاثیر مستقیمی بر اقتصاد ایران داشته و موجب نوسانات قیمت ارز و ریزش‌های بازارهای مالی چون بورس شده است. این در حالی است که این تاثیر در طرف مقابل تاکنون رخ نداده و دیروز خبرها از رشد بورس تل‌آویو حکایت داشت و اینکه توانسته به رغم درگیری‌های نظامی اقتصاد خود را از نوسان محافظت کند. شاید به همین دلیل است که مردم انتظار دارند بهترین تصمیم از سوی مقامات سیاسی کشور گرفته شود.
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس دولت اصلاحات نیز با صراحت بیشتری مسئولان ایرانی را از افتادن در ورطه جنگ برحذر می‌دارد و می‌گوید: «تمام تلاش مسئولان باید این باشد که کشور در ورطه جنگ نیافتد، چراکه هنوز بعد از گذشت سال‌ها از پایان جنگ تحمیلی، همچنان در حال پرداخت هزینه‌های مالی و معنوی آن هستیم؛ به همین دلیل مسئولان نباید تحت‌تاثیر تندروهایی در داخل کشور قرار بگیرند که خود هیچ نقشی در هشت سال جنگ تحمیلی نداشتند و با الفبای جنگ هم آشنایی ندارند.»
او معتقد است که «دولت نتانیاهو به خاطر انبوه مشکلاتی که با آن دست به گریبان است، راهی برای خود جز جنگ‌افروزی در منطقه نمی‌بیند و به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران باید با تدبیر و تمامی ملاحظات، به گونه‌ای عمل کند که در دام جنگ‌افروزی نتانیاهو نیفتد.»
البته همین توصیه‌ها با واکنش‌های شدید برخی سایت‌ها و گروه‌های سیاسی همراه شده است. احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی در اعتراض به این رویه نوشت: «هر کس این روزها از روی دلسوزی، حکومت را به احتیاط و دوراندیشی در بارۀ حملۀ تلافی‌جویانه علیه اسرائیل توصیه می‌کند، برخی از سایت‌های منسوب به محافل امنیتی و نظامی، فوری او را به طرفداری از اسرائیل متهم می‌کنند! اگر این‌گونه است، توصیه‌کنندگان، توصیۀ خود را پس می‌گیرند و در عوض، از حکومت می‌خواهند که دیگر بیش از این موضوع را کش ندهد و همین امشب، با تمام قوای خود، شدیدترین ضربه را به اسرائیل وارد سازد! اگر حمله کم‌شدت، محدود و غیربازدارنده باشد، اصلاً مورد قبول نخواهد بود!»
روزهای آینده یکی از مهمترین مقاطع تصمیم‌گیری برای مقامات ایرانی است. تصمیمی که انتظار می‌رود بدون در نظرگرفتن اقلیت رجزخوان، با خواست اکثریت مردم همسو باشد.
دیدگاه تان را بنویسید