طهمورث حسینی

شوک ناشی از حذف ارز ترجیحی در اقتصاد خانواده‌ها در کنار اعتراضات ادامه‌دار معلمان و بازنشستگان نسبت به نظام رتبه‌بندی و همسان‌سازی حقوق و نارضایتی کارکنان شرکت اتوبوسرانی در تهران از یک سو؛ و دستگیری دو شهروند فرانسوی در ایران و مطرح شدن حکم اعدام احمدرضا جلالی ازسوی دیگر؛ روزهای پرکار و متفاوتی را برای وزارت اطلاعات رقم زده تا جایی‌ که با بیانیه‌ها، مصاحبه‌ها و برخی اقدامات، حضور فعالی از خود در رسانه‌ها به نمایش گذاشته است.

فضاسازی رسانه‌ای و جنگ ترکیبی

سید اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات، در همایش سراسری دادستان‌های مراکز استان‌ها با اشاره به اینکه رسانه‌های معاند در پی اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها فضاسازی کرده‌اند، گفته است: «دشمنان با استفاده از فضای رسانه‌ای به دنبال ایجاد ناآرامی و خدشه به امنیت کشور بودند که با هوشیاری، همکاری و همراهی تحسین‌برانگیز مردم و هشدارها و اقدامات به‌موقع دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی و هماهنگی دستگاه قضایی، توطئه‌های آنان خنثی شد، اما ایجاد ناآرامی و ضربه به امنیت کشور همچنان جزو برنامه‌های جنگ ترکیبی دشمن می‌باشد.»

واکنش جامعه فرهنگیان و کارگری به بیانیه وزارت اطلاعات

چندی قبل وزارت اطلاعات دو شهروند فرانسوی را به اتهام سازماندهی آشوب و بی‌نظمی دستگیر کرد. در بیانیه وزارت اطلاعات آمده بود که این دو نفر از متخصصین حرفه‌ای در زمینه ایجاد شورش و بی‌ثباتی هستند که سال‌ها در چندین کشور هدف، اجرای چنین سناریوهایی را به مأمورین محلی خود آموزش داده بودند.

بیانیه وزارت اطلاعات و فیلمی که از آنها در صداوسیما منتشر شد، برخی تشکل‌های صنفی معلمان را که در اعتراضات فرهنگیان نسبت به طرح رتبه‌بندی بیش از دیگر گروه‌ها فعال بودند، مورد هدف قرار داد.

وزارت اطلاعات در بیانیه خود درباره این دو شهروند فرانسوی گفته بود که کلیه‌ برنامه‌ها و ملاقات‌های پنهان آنها، پوشش‌های استفاده شده و خطوط عملیاتی مخرب انتقالی به برخی کانون‌های مرتبط، منجمله به تشکل غیرقانونی موسوم به «شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان» تحت نظارت کامل امنیتی قرار گرفته و مستند شده است.

وزیر اطلاعات هم در سخنرانی خود با مسئولان قضایی به دستگیری دو فرانسوی اشاره کرد و گفت: «دو فرد فرانسوی بازداشت شده توریست نبودند، ما از قبل به اطلاعاتی پیرامون آنها دست یافته بودیم و از لحظه ورود به کشور آنها دقیقا تحت نظر بودند. این افراد به محض ورود، قرارهای تشکیلاتی با چند کانون و محفل غیرقانونی و سابقه‌دار برگزار کردند. طبق مستندات موجود، این دو فرانسوی به دنبال ایجاد ارتباط تشکیلاتی بین کانون‌های غیرقانونی و آشوبگر بودند که با اتخاذ پوشش‌های صنفی، اهداف گروهک‌ها و سرویس‌های جاسوسی را دنبال می‌کردند.»

ادامه‌دار شدن اعتراضات معلمان سبب شده که وزارت اطلاعات علاوه بر دو شهروند فرانسوی تمرکز جدی بر تشکل‌های صنفی معلمان داشته باشد و آنها را یکی از اصلی‌ترین اهداف خود در بیانیه‌ها و اقداماتش بخواند: «وزارت اطلاعات ضمن هشدار جدی به کانون‌های توطئه‌گر بیگانه و پایگاه‌های آلوده داخلی آنها اعلام می‌نماید که در پاسداری از امنیت و آرامش مردم عزیز و سربلند ایران اسلامی و اقشار و صنوف معزز و خدمت‌گزار جامعه، کمترین چشم‌پوشی را روانمی‌داند.»

به نظر می‌رسد وزارت اطلاعات شیوه متفاوتی را نسبت به سالهای گذشته برای مقابله با اعتراضات و ناآرامی‌ها در پیش گرفته است. بخشی از این تفاوت روش، قطعا به تغییر دولت و تفاوت دیدگاه‌ها در حکمرانی مربوط است

کانون صنفی معلمان البته در بیانیه شدیدالحنی فیلم منتشر شده صداوسیما در ارتباط با دستگیری دو شهروند فرانسوی و اتهام ارتباط‌گیری آنها با این نهاد صنفی را سناریوی نخ‌نما خواند و گفت که اعتراضات معلمان ریشه‌ها و زمینه‌های واقعی و چند دهه‌ای دارد.البته سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی نیز که در گزارش صداوسیما به ارتباط‌گیری با سرویس‌های خارجی متهم شده بود، در بیانیه‌ای این نوع ارتباط گرفتن‌ها را بدون اشکال خواند و نوشت که «سندیکای کارگران شرکت واحد، به عنوان بخشی از جنبش مستقل کارگری در ایران، از ارتباطات خود با کارگران سایر نقاط دنیا دفاع کرده و آن را حق بدیهی خود می‌داند.»

احمدرضا جلالی و پرونده هسته‌ای

در کنار موضوع اعتراضات، پرونده احمدرضا جلالی، شهروند ایرانی تبعه سوئد نیز منجر به حضور رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی وزارت اطلاعات شده است.

خبر حکم قریب‌الوقوع اعدام احمدرضا جلالی بازتاب‌های فراوانی را در دنیا برانگیخته است. از موضوع تبادل با حمید نوری، که به عنوان یکی از مسئولان قضایی با درخواست حبس ابد دادستان سوئد مواجه شده تا درخواست مقامات اروپایی و آمریکایی برای آزادی او، همه نشان از پیچیدگی‌های این پرونده دارد. با این حال وزیر اطلاعات ایران معتقد است که حکم اعدام جلالی همه مسیر قضایی را طی کرده است: «جاسوسی جلالی برای رژیم صهیونیستی، موضوعی اثبات شده و حکم اعدام او کلیه مراحل قضایی را طی کرده است. دولت سوئد به نیابت از رژیم صهیونیستی و آمریکا، مدتی پس از بازداشت و محاکمه جلالی به صورت غیرقانونی آقای حمید نوری هموطن ما را در سوئد بازداشت، بلکه به نوعی گروگان گرفت. از اتفاقات عجیب این بود که دولت سوئد پس از بازداشت این جاسوس در ایران به او اقامت دائم داد و پس از محاکمه و صدور حکم اعدامش به وی تابعیت سوئدی داد و از آن پس به عنوان شهروند این کشور از او حمایت کرد و ما اطلاع داریم که سوئدی‌ها با طراحی رژیم صهیونیستی و آمریکا موضوع جلالی را پیگیری می‌کنند و حمید نوری را با توطئه و سناریوی گروهک تروریستی منافقین به گروگان گرفته‌اند. در مورد جلالی نیز به زودی اطلاعات بیشتری منتشر خواهیم کرد.»البته خبرگزاری فارس به عنوان رسانه محرم وزارت اطلاعات قید «به زودی» وزیر را اجابت کرد و در گزارشی با انتشار بخش‌هایی از اعترافات احمدرضا جلالی نوشت که « احمدرضا جلالی مشخصات دانشمندان هسته‌ای از جمله شهیدان شهریاری و علیمحمدی را به افسران موساد ارائه می‌کرد و افسران موساد نیز این اطلاعات را تجمیع و با بهره‌برداری از آنها توسط عناصر عملیاتی خود همانند مجید جمالی فشی به ترور دانشمندان هسته‌ای اقدام کرده‌اند.»

وزیر اطلاعات معتقد است که شهروندان فرانسوی دستگیر شده به دنبال ارتباط با کانون‌های غیرقانونی و آشوبگر بودند اما کانون صنفی معلمان می‌گویند که اعتراضات معلمان ریشه‌ها و زمینه‌های واقعی و چند دهه‌ای دارد

فارس در گزارش خود به نقل از اعترافات احمدرضا جلالی آورده است که «او در مدت همکاری با موساد با 11 افسر اطلاعاتی ملاقات داشته و اطلاعاتی را ارائه کرده است. این تعداد افسران اطلاعاتی برای ارزیابی، تخلیه اطلاعاتی خاص، هدایت و آموزش وی به کار گرفته شده بودند.»

از بازداشتی‌های جدید تا لغو برنامه نهضت آزادی

در روزهای اخیر نام افراد مختلفی به عنوان بازداشت شده و همسو با مساله اعتراضات شنیده می‌شود. از سعید مدنی که استاد معروف جامعه شناسی است تا نرگس منصوری، از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی. ایرنا به عنوان خبرگزاری دولتی ایران درباره دستگیری او نوشت: «او از عناصر ضد انقلاب که با رسانه‌هایی همچون ایران اینترنشنال همکاری داشت، هنگام خروج غیرقانونی از مرزهای زمینی کشور دستگیر شد.»در کنار اخبار بازداشتی، نهضت آزادی ایران اعلام کرد که وزارت اطلاعات خواستار لغو برنامه بزرگداشت شصت‌ویکمین سالگرد تاسیس این حزب شده است.

در بیانیه این حزب آمده که امسال قرار بود «طبق سنوات گذشته» عصر روز جمعه ۳۰ اردیبهشت «برنامه بزرگداشت سالگرد نهضت آزادی ایران» و همزمان تقدیر از هاشم صباغیان، عضو این تشکیلات در منزل وی به‌طور داخلی و محدود برگزار شود. «مقامات وزارت اطلاعات» در تهران و برخی استان‌ها در تماس‌های تلفنی تاکید داشتند که «این برنامه نباید برگزار شود و در غیر این صورت برخورد خواهد شد».

به نظر می‌رسد وزارت اطلاعات شیوه متفاوتی را نسبت به سال‌های گذشته  برای مقابله با اعتراضات و ناآرامی‌ها در پیش گرفته است. بخشی از این تفاوت روش، قطعا به تغییر دولت و تفاوت دیدگاه‌ها در حکمرانی مربوط است. بسیاری بر این باورند که وزارت اطلاعات علاوه بر فعالیت‌های امنیتی، همیشه به عنوان بازوی کارشناسی و تحلیل‌گر حکمرانی نقش بسزایی در تصمیم‌گیری‌ها ایفا کرده و اکنون نیز می‌تواند بیش از هر دستگاه دیگری در خصوص ریشه‌یابی اعتراضات معلمان، بازنشستگان و کارگران و حتی تبعات ناشی از حذف ارز ترجیحی به سایر تصمیم‌گیران نظر و تحلیل ارائه کند و در راستای درمان ریشه‌ای این معضلات، گام بردارد؛ هرچند که در عرصه عمومی وزیر اطلاعات بگوید که «دادستان‌ها قاعدتا با اخلالگران نظم و امنیت کشور و محرکین و کسانی که به نوعی برای تجمعات و اعتراضات غیرقانونی و تخریب‌ها برنامه ریزی می‌کنند؛ برخورد قانونی را اعمال می نمایند.»