طهمورث حسینی

موضوع کاترین شکدم از نهم اسفند تا امروز در فضای سیاسی و رسانه‌ای ایران از پرتکرارترین مباحث بوده است. مصاحبه شکدم با بی‌بی‌سی فارسی هرچند به ذائقه کسانی که در روزهای گذشته تحت فشار روانی شدیدی قرار داشتند، خوش آمده بود و به قول سردار یدالله جوانی، معاون سیاسی س‍‍پاه «به صورت خواسته یا ناخواسته راه را برای نمایش پرده‌های دیگر» و یک «نقشه شیطانی مسدود ساخت» اما عملکرد دوگانه برخی چهره‌ها و رسانه‌های انقلابی در استناد به رسانه‌های فارسی زبان خارجی از جمله بی‌بی‌سی و البته اظهارات متناقض شکدم در مصاحبه  با این رسانه باز هم حاشیه‌ها را ادامه داد.

دفاع انقلابی از بی‌بی‌سی!

پس از مصاحبه کاترین شکدم با بی‌بی‌سی سریع‌ترین واکنش را سردار یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه با صدور پیامی نشان داد و نوشت: «هدف اصلی در این داستان‌سرایی‌های ساختگی و خارج از قواعد اخلاقی و انسانی،‌ گمراه کردن مردم و بی‌اعتماد ساختن آنان نسبت به نظام و مسئولان کشور بود. نقشه‌ فضای مجازی شیطانی در راستای جنگ شناختی علیه ملت ایران، انقلاب اسلامی و نظام ولایی طراحی شده بود و پرده‌هایی از این نمایش مضحک در فضای مجازی اجرا شد.»

ماجرای کاترین شکدم از یکسو نشان داد که افکار عمومی ایران بسیاری از حرف‌های این فرد در خصوص علت حجاب و سبک زندگی را باور نکرده‌اند و از سوی دیگر منطق اصولگرایان را مبنی بر هدف وسیله را توجیه می‌کند، به خوبی آشکار کرد

معاون سیاسی سپاه س‍پس با استناد به مصاحبه منتشر شده در بی‌بی‌سی گفت که مصاحبه این شبکه با خانم کاترین پرز شاکدام، به صورت خواسته یا ناخواسته راه را برای نمایش پرده‌های دیگر این نقشه شیطانی مسدود ساخت. حال که خداوند متعال،‌ مکر شیاطین را به خودشان برگرداند و تیر آنان به سنگ خورد.

سردار جوانی البته اتفاقات اخیر را دستاویزی برای حمله به فضای مجازی قرار داد و درخواست کرد که فکری به حال فضای مجازی شود: «از سران محترم قوای سه‌گانه درخواست می‌کنم،‌ در راستای حفظ و تأمین حقوق مردم، برای مدیریت صحیح فضای مجازی فکری اساسی کنند.»

روزنامه کیهان که سابقه طولانی در تهدید و نقد افرادی که با رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی مصاحبه می‌کنند، دارد هم در گزارشی تحت عنوان«داستان‌سرایان پروژه شکدم رسوا شدند؛ نوبت برخورد قاطع قضایی است» درباره این موضوع نوشت: «کاترین شکدم روز دوشنبه در مصاحبه‌ای با برنامه شصت دقیقه بی‌بی‌سی فارسی به این ماجراها خاتمه داد. او به صراحت هرگونه ارتباط نامتعارف را رد و اعلام کرد نه جاسوس است، نه رابطه‌ای با کسی داشته و نه اساساً به سندی دسترسی داشته است ...متن دقیق یادداشت شکدم و مصاحبه حضوری وی در بی‌بی‌سی نشان می‌دهد تمام آنچه که جریان انحرافی، برخی اکانت‌های فیک، برخی مدعیان اصلاحات، مدعیان عدالتخواهی و ضدانقلاب پمپاژ می‌کردند و به دنبال جوسازی علیه نظام و انقلاب بودند، بی‌پایه و اساس بوده و اینها تحریفات و دروغ‌هایی را به مطلب کاترین شکدم اضافه کرده‌اند!»

خبرگزاری فارس هم گزارش داد که چهار هزار و ۷۰۰ نفر از اساتید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی طی بیانیه‌ای به سناریوپردازی‌های هماهنگ که با رمز «شکدم» صورت گرفت، واکنش نشان داده‌اند.

در این بیانیه باز هم بی‌بی‌سی معیار و ملاکی قرار گرفته که ادعای سناریوپردازان را انکار کرده است: «از انتشار مصاحبه خانم شکدم با وبگاه تایمز اسرائیل که اکانت جعلی مذکور مدعی ترجمه آن می‌باشد چهار ماه گذشته است. در این مدت، این مصاحبه هیچگونه بازخوردی در رسانه‌های معاند خارجی و زاویه‌دار داخلی که از کاه، کوه می‌سازند، ندارد. این توطئه رسانه‌ای، با هدف شبهه‌افکنی، در آستانه روز پاسدار آغاز می‌شود و محصول هماهنگی ورشکستگان سیاسی (منافقین، فرقه انحرافی  و زخم‌خوردگان فتنه 88) و دشمنان خارجی با اسم رمز شکدم می‌باشد. که البته بسیار زود در مصاحبه شخص ایشان با بی‌بی‌سی همه مطالب ادعایی سناریوپردازان، به وضوح انکار می‌شود. توطئه‌گران که از قرار دادن نام سردار جوانی در لیست ترور طرفی نبستند، اقدام به ترور شخصیتی ایشان کردند که در طول تاریخ نمونه‌های مشابه فراوانی دارد.».

عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه همشهری هم با استناد به حرف‌های شکدم در مصاحبه با بی‌بی‌سی نوشت که اگر جای رئیس قوه قضاییه بود خناسان بی‌تقوای معرکه‌گیر را به صف می‌کرد.

برخی از چهره‌های سیاسی از انقلابیون مدافع مصاحبه شکدم با بی‌بی‌سی پرسیدند که آیا بخش‌هایی از مصاحبه که گفته ایران به دنبال بمب هسته‌ای و یهودی‌ستیزی است را هم می‌پذیرید؟

اعتراض به استانداردهای دوگانه اصولگرایان

شکل استناد نیروهای جریان انقلاب از بی‌بی‌سی واکنش‌های متفاوتی را در فضای مجازی و البته برخی سیاسیون به دنبال داشت. سعید شریعتی، فعال سیاسی و عضو حزب اتحاد ملت با استناد به همین دوگانگی نوشت: «سردار جوانی عزیز! آیا آن بخش از صحبت‌های خانم کاترین شکدم که گفته ایران به دنبال بمب هسته‌ای و یهودی‌ستیزی است هم مورد تایید هست یا فقط آن بخش از حرف‌هایش که باعث آرامش خاطر جنابعالی و همسر و خانواده محترمتان شد؟ در مورد کاترین هم نؤمن ببعض و نکفر ببعض جاری است؟»

یک فعال سیاسی و توئیتری دیگر نیز با اشاره به استانداردهای دوگانه در خصوص مصاحبه با رسانه بی‌بی‌سی نوشت: «شما یادتون نمی‌آید. یک زمانی مصاحبه کاوه مدنی با بی‌بی‌سی را تلاش رسانه انگلیسی برای تبرئه و تطهیر جاسوس می‌دانستند و می‌گفتند با این مصاحبه شائبه جاسوسی تقویت شد! حالا مصاحبه کاترین شکدم با بی‌بی‌سی برایشان سند شده که ببینید گفت جاسوس نیستم.» فعال دیگر رسانه‌ای نیز با اشاره به موضوع جاسوس نامیدن کاوه مدنی، معاون سابق سازمان حفاظت از محیط زیست در دولت روحانی یادآور شد که «کاوه مدنی هم خودش صدبار گفت جاسوس نبود. اتفاقا در بی‌بی‌سی هم گفت. چرا آن را باور نکردید؟»

حجت مرتجی از روزنامه‌نگاران با سابقه نیز نوشت: «چرا کیهان تکذیب جاسوسی را از زبان ‎شکدم آن هم در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی قبول کرد، اما تکذیب دیگران را قبول نمی‌کند؟ خوب است راز این برخورد دوگانه توضیح داده شود.»

سید صادق حسینی، فعال توئیتری نیز به طنز نوشت: «یک جوری بی‌بی‌سی فارسی را تطهیر نکنید که بعدا نتوانید جمعش کنید.». کاربر دیگری هم اظهارات عبدالله گنجی را در خصوص انتظار از رئیس قوه قضائیه برای برخورد با کسانی که در فضای مجازی در این مورد اظهارنظر کرده‌اند، یادآور شد و نوشت: «شکدم گفت و بی‌بی‌سی پخش کرد. یعنی رئیس قوه قضائیه با استناد به بی‌بی‌سی به صف کند؟ به به! چقدر یک دفعه بی‌بی‌سی خوب شد.»

عباس عبدی، فعال رسانه‌ای اما از منظر دیگری به موضوع پرداخته است: «بهترین دلیل برای این که نواصول‌گرایان متوجه وضعیت وخیم رسانه‌ای کشور شوند همین ماجرای خانم ‎شکدم است. یک هفته سکوت کردند و چیزی نداشتند بگویند پس از پخش خبر بی‌بی‌سی که آن را رسانه معاند می‌دانند، به یکباره زبان باز کردند. خوب! فکری به حال رسانه‌های داخلی کنید.»

ماجرای کاترین شکدم شاید همه آن چیزی نبود که در فضای مجازی به آن پرداخته شد. حتی برخی براین باورند که موضوع ارتباط با برخی مقامات برای انحراف از اصل موضوع مطرح شده است. اما این ماجرا هرچه بود از یک‌سو نشان داد که افکار عمومی ایران بسیاری از حرف‌های این فرد در خصوص علت حجاب و سبک زندگی را باور نکرده‌اند و از سوی دیگر منطق اصولگرایان را مبنی بر هدف وسیله را توجیه می‌کند، به خوبی آشکار کرد.