اعظم ویسمه

جلال رشیدی کوچی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها خبر داده است که در طرح ممنوع‌الخروجی مدیران پس از پایان مسؤولیت‌، در نهایت کمیسیون قضایی و حقوقی زمان ممنوع‌الخروجی را 3 سال تصویب کرد که می‌کوشیم با این کار از اطلاعات ایران صیانت کنیم.

او که از طراحان اصلی این طرح است به خبرگزاری فارس گفته  فقط یک ماده از طرح مذکور باقی مانده و تمامی مواد آن در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است.

پیش از این در خرداد ماه امسال کلیات طرح ممنوع‌الخروجی مدیران پس از پایان مسئولیت در کمیسیون حقوقی و قضایی به تصویب رسیده بود. جزئیات برای بررسی‌های بیشتر به کارگروه تخصصی ارجاع شد تا پس از انجام بررسی‌ها و رفع ایرادات برای تصمیم‌گیری نهایی به صحن کمیسیون ارائه شود.

از ممنوع‌الخروجی مسئولان  تا شکایت علیه رئیس دولت

در واقع در ماه‌های آخر دولت حسن روحانی بود که نمایندگان برای تصویب و اجرای این طرح مصمم شدند. علیرضا سلیمی  نماینده محلات و دلیجان و عضو هیأت رئیسه مجلس رسیدگی سریع به این طرح را درخواست برخی اقشار عنوان و تاکید کرده بود:یکی از مشکلات کشورمان این است که خانه دوم برخی مسئولان، ایران است و به همین خاطر در برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتشان، همه تخم‌مرغ‌های مسائل کشور را در سبد چند کشور غربی قرار می‌دهند.

در آن زمان مذاکرات هسته‌ای در جریان بود و نمایندگان منتقد عملکرد محمدجواد ظریف و تیم هسته‌ای دولت روحانی و تصمیمات آنها بودند. برخی تحلیلگران مطرح کردن چنین طرح‌هایی را فشار بر دولت و تهدید مقامات آن می‌دانستند. این تهدیدها البته ادامه یافت و همواره بصورت طرح شکایت علیه رئیس دولت و برخی از اعضای کابینه پس از پایان دوره آنها در این مدت مطرح بوده است. در هفته گذشته نمایندگان با ارسال گزارش کمیسیون بهداشت و درمان مجلس عملکرد حسن روحانی را به‌عنوان رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا را قابل دفاع ندانسته و گزارش را برای رسیدگی و برخورد قضایی به قوه قضاییه ارسال کردند. پیش از آن نیز گزارش کمیسیون اصل 90 مجلس در خصوص اتهامات برخی مسئولان دولت روحانی و شخص او درباره بورسیه‌های دانشگاه در مجلس قرائت و اسامی آنها اعلام شد. موضوعی که انتقاد و تذکر مقام رهبری به مجلس درباره اعلام اسامی افراد قبل از اثبات جرم را بدنبال داشت.

سلیمی، عضو هیات رییسه مجلس گفته بود این طرح باعث می‌شود که مدیران کنونی هم در اتخاذ تصمیمات‌شان دقیق‌تر عمل کنند، نه اینکه مانند قبلی‌ها هر طور خواستند عمل کنند و بعد از اتمام مسئولیت هم ژست‌های کارشناسی بگیرند و مصاحبه کنند و به خارج از کشور بروند بنابراین کم کم مشخص شد که این طرح به‌شدت تحت تاثیر دیدگاه‌های سیاسی نمایندگان و طراحان قراردارد. با چنین دیدگاهی نمایندگان به منتقدان طرح هم تاختند. به طور مثال سلیمی در پاسخ به توییت یکی از استانداران گفت:نوشته ما بهترین عملکرد را داشتیم! بنابراین حالا که این افراد اینقدر خودشیفته و مطمئن هستند، پس بهتر است مدتی پس از مسئولیت ممنوع‌الخروج شوند و در کشور بمانند و پاسخگوی عملکرد خود باشند.

طراحان طرح ممنوع‌الخروجی مسئولین معتقدند با این طرح از نظام، بیت‌المال و حاکمیت صیانت می‌کنند. ضمن اینکه این طرح می‌تواند عاملی بازدارنده در جهت حفظ مسئولین نظام باشد

طراحان طرح ممنوع‌الخروجی مسئولین معتقدند با این طرح از نظام، بیت‌المال و حاکمیت صیانت می‌کنند. ضمن اینکه این طرح می‌تواند عاملی بازدارنده در جهت حفظ مسئولین نظام باشد. به گفته رشیدی کوچی، نماینده مرودشت در مجلس  وقتی مسئولی در نظام مقدس جمهوری اسلامی مسئولیت می‌پذیرد باید یکسری محدودیت‌های حفاظتی و امنیتی را بپذیرد که این کار از آسیب‌های زیادی که به مسئولین و به تبع آن به کشور وارد می‌شود، جلوگیری کند. اما در نگاه منتقدانی همچون نعمت احمدی، وکیل دادگستری با چنین طرح‌های کارشناسی نشده حیثیت و آبروی کشور را در دنیا می‌برند؛ چراکه ممنوع‌الخروج مسئولین هیچ توجیهی ندارد.

با این حال نمایندگان نه تنها عقب‌نشینی نکردند، بلکه اعلام کردند طرحی هم درباره فرزندان خارج‌نشین مسئولین داریم که این موضوع مکمل طرح ممنوع‌الخروجی مسئولین است

یکی از انتقادات اصلی به طرح‌های مجلس و اتهام سیاسی‌کاری به آنها این بود که بعضا هدف این طرح‌ها تنها مسئولان دولتی بوده و شامل مقامات دیگر نشده است. تهدید به برخورد با مسئولان دولتی اما مختص به این طرح‌ها نبوده است پیش از این در دوره انتخابات ریاست جمهوری و در مناظرات تلویزیونی محسن رضایی درباره همتی، رئیس بانک مرکزی دولت روحانی تاکید کرد:ایشان در سه سالی که در بانک مرکزی بود، کاملا با تحریم‌های آمریکایی همراهی کرده و در اولین فرصت اگر دولت را به دست بگیرم ایشان و تعداد دیگری را در دولت آقای روحانی ممنوع‌الخروج کرده و به دادگاه می‌سپارم و در آنجا ثابت می‌کنم دست‌های خیانتکاری که در این دولت چه آسیب‌هایی به مردم زده‌اند، چگونه بوده و همه اسناد را دارم.

یکی از انتقادات اصلی به طرح‌های مجلس و اتهام سیاسی‌کاری به آنها این بود که بعضا هدف این طرح‌ها تنها مسئولان دولتی بوده و شامل مقامات دیگر نشده است

ممنوع‌الخروجی ۱۵ نفر مرتبط با انتشار فایل صوتی

تنها خبر درباره ممنوع‌الخروجی افراد در دولت حسن روحانی مربوط به بیش از ۱۵ نفر از افراد مرتبط با انتشار فایل صوتی وزیر امور خارجه بود که رسما اعلام شد. یک منبع مطلع در قوه قضاییه، خبر داد که ۱۵ نفر از عوامل مرتبط با مصاحبه اخیر خبرنگار ریاست جمهوری با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در پرونده انتشار صوت اظهارات ظریف از سوی دستگاه قضایی ممنوع‌الخروج شده‌اند؛ این خبر زمانی مطرح شده که شایعه ممنوع‌الخروجی همسر محمدجواد ظریف مطرح و تکذیب شد. اسامی این 15 نفر اما به صورت رسمی اعلام نشد. با این حال رشیدی کوچی، از طراحان طرح می‌گوید: ما به دنبال ممنوع‌الخروجی مدیران پس از پایان مسئولیت‌شان نیستیم، بلکه به دنبال محدودیت و مصونیت‌شان هستیم. لذا بایستی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی مطلع باشند که آن مدیر وقتی بنای سفر خارجی دارد از این موضوع مطلع باشند و بدانند که چه زمانی به سفر خارجی رفته و چه زمانی بازمی‌گردد.

او معتقد است: هر فردی که در نظام جمهوری اسلامی مسئولیتی را برعهده می‌گیرد قطعاً به یکسری اطلاعات دسترسی پیدا می‌کند که بایستی پس از پایان مسئولیت به این حوزه سروسامانی داده شود. به گونه‌ای که اگر فردی بعد از بازنشستگی، استعفا و یا برکناری مسئولی کنار رفت و صندلی مدیریت را به فرد دیگری داد نتواند از آن اطلاعات سوءاستفاده کند.

با تصویب بند مربوط به مدت زمان ممنوع‌الخروجی مسئولان و مقامات پس از پایان دوره مسئولیت‌شان آنطور که عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها گفته فقط یک ماده از طرح مذکور باقی مانده و تمامی مواد آن در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس تصویب شده است. با پایان بررسی طرح در کمیسیون تخصصی برای بررسی و تصویب نهایی به صحن علنی مجلس می‌آید. به نظر می‌رسد تا گام پایانی این طرح یک قدم باقی مانده و با توجه به فضای کلی حاکم بر مجلس پیش‌بینی می‌شود در صحن علنی مورد تایید نمایندگان قرار گیرد.