بهانه‌های استـخاره ای

می‌گویند در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست اما گویی وزارت در دسته کارهای خیر قرار نمی‌گیرد که برخی به گفته رئیس جمهوری برای قبول کردن یا نکردن آن دست به دامان استخاره شده‌اند. روحانی که این روزها آماج موج انتقادها درباره گزینه‌هایی است که برای وزارت به مجلس معرفی کرده، روز گذشته با کنایه گفت در این روزهای اخیر «استخاره» هم با او همراه نبوده و ادامه داد که از کسان دیگری نیز برای وزارت دعوت کرده اما آنها گفته‌اند که استخاره‌شان خوب درنیامده است! روحانی گفت که برای انتخاب هر یک از چهار گزینه پیشنهادی‌اش برای وزارت ده‌ها ساعت فکر و مطالعه و مشورت کرده و احساس می‌کند که اراده لازم برای به دوش گرفتن بار وزارت را دارند و مناسب هستند رئیس جمهوری: تنها از یک تورم تک رقمی عبور کرده‌ایم که آن را نیز حتما می‌توانیم مهار کنیم و آنهایی که می‌گویند ابرتورم داریم یا دروغ میگویند یا اقتصاد ایران را نمی‌شناسند. مهار تورم امکانپذیر است و گرانی‌ها ادامه پیدا نخواهند کرد

محبوبه ولی، روزنامه نگار

شاید استخاره بهانه باشد و دلیل اصلی بیم به دوش گرفتن بار سنگین وزارت در شرایط موجود باشد؛ به ویژه که روحانی پس از «استخاره کنندگانی» که به او «نه» گفته‌اند، از کسانی گفت که دعوت او برای وزارت را پذیرفته‌اند اما تردید داشته‌اند و حرف از شرایط و مشکلات امروز را پیش کشیده‌اند. روحانی در مورد آنها گفت: «دیدم این صدای لرزان نمی‌تواند در این شرایط بار را بر دوش بگیرد.»

روحانی پس از این استخاره‌های بد آمده و تردیدها، نهایتا به فرهاد دژپسند برای وزارت اقتصاد، رضا رحمانی برای وزارت صمت، محمد اسلامی برای وزارت راه و شهرسازی و محمد شریعتمداری برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است؛ انتخابهایی که او را آماج موج جدیدی از انتقادها قرار داد، به ویژه انتخاب آخرش یعنی محمد شریعتمداری که تا همین چند روز پیش وزیر صمت بود و یک روز قبل از معرفی وزرا به مجلس از وزارت صمت استعفا کرد و کارنامه ناموفقی نیز در صمت دارد. روزی که به عنوان گزینه پیشنهادی برای تصدی وزارت کار نیز به مجلس معرفی شد در مراسم روز ملی صادرات خطاب به جهانگیری گفت: «من که از دولت رفته‌ام و جای دیگری نیز مرا به کار نگیرید» و این اظهارات او با این صراحت این باور را در بسیاری ایجاد کرد که او برای همراهی دولت نه صدای لرزان که حتی پای لرزانی دارد اما به هر حال روحانی او را انتخاب کرد. 

فراکسیون‌های مجلس گفتند که روحانی برای این انتخاب‌ها با آنها مشورت نکرده و نزدیکان او مانند واعظی، رئیس دفترش نیز گفتند که تصمیم نهایی را خود روحانی می‌گیرد. بدین ترتیب مسئولیت خوب و بد هر چهار وزیر پیشنهادی با شخص روحانی است و او که دیروز برای دفاع از انتخاب‌هایش در مجلس حاضر شده بود گفت که برای انتخاب هر یک از آنها ده‌ها ساعت فکر و مطالعه و مشورت کرده و احساس می‌کند که اراده لازم برای به دوش گرفتن بار وزارت را دارند و مناسب هستند.

او به طور جداگانه به حمایت از چهار گزینه پیشنهادی‌اش پرداخت و به قدری از انتخاب‌های خود اطمینان داشت که خطاب به بهارستانی‌ها گفت: شما نمایندگان در شرایط سخت دولت را یاری کرده‌اید و درخواست ما این است امروز ما را بیشتر یاری کنید تا با رأی قاطع شما کابینه تکمیل شود. 

از این گران‌تر نمی‌شود

او که دیروز یک ساعت برای دفاع از گزینه‌هایش برای وزارت وقت داشت، از این فرصت یک ساعته برای پاسخ به انتقادها در مورد عملکرد دولت در مهار تورم نیز استفاده کرد.

دیروز که روحانی در پشت تریبون مجلس در حال سخنرانی بود، حدود هشت روز به 13 آبان و شروع دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران باقی مانده بود و امروز یک هفته به آن روز باقی مانده است. هر چه این فاصله کوتاه‌تر می‌شود، افکار عمومی بیمناک‌تر می‌شود که مبادا با شروع دور دوم تحریم‌ها موج گرانی سهمگین‌تر از موج‌های قبلی بیاید و آنها را با خود به ناکجاآباد ببرد.

حسن روحانی دیروز در قبال این نگرانی‌ها علاوه بر اینکه گفت ابرتورم نداریم، اطمینان داد که مهار تورم امکانپذیر است و گرانی‌ها ادامه پیدا نخواهند کرد. 

او در مورد وضعیت کنونی تورم توضیح داد: تنها از یک تورم تک رقمی عبور کرده‌ایم که آن را نیز حتما می‌توانیم مهار کنیم و آنهایی که می‌گویند ابرتورم داریم یا دروغ میگویند یا اقتصاد ایران را نمی‌شناسند.

رئیس جمهوری ایران که به امیددرمانی معتقد است اطمینان داد که «انبار ذخایر کالاهای اساسی هیچگاه به اندازه امروز در چنین سطح بالایی نبوده و میزان ذخایر ارزی نیز از همه پنج سال گذشته بالاتر است. در گندم چهار سال است که خودکفا شده‌ایم، در حوزه گاز و گازوئیل خودکفا هستیم و در مورد بنزین نیز در ماه های آینده خودکفا می‌شویم.»

ایران؛ کشور ارزانی‌ها

او بخش بزرگی از این حرف و حدیثها درباره گرانی را نه به مشاهدات ملموس مردم از قیمت اجناس و کالاها و کوچک شدن سفره هایشان که به تبلیغات دشمن مربوط دانست و با تاکید بر اینکه ایران یکی از ارزانترین کشورهاست، توضیح داد: «رسانه‌های بیگانه که می‌خواهند با تبلیغات دروغین افکار مردم را تسخیر کنند، به دروغ به مردم می‌گویند که ایران گران‌ترین کشور است. اما من از ملت می‌پرسم آیا آموزش در ایران جزو ارزان‌ترین آموزش‌ها در میان کشورها نیست؟ آیا بهداشت و درمان به طور نسبی جزو ارزان‌ترین میان کشورها نیست؟ آیا بنزین، گازوئیل، گاز جزو ارزان‌ترین میان کشورها نیست؟ آیا برق و آب در قیمت متعادل و مناسب نسبت به سایر کشورها نیست؟ آیا حمل و نقل در شرایط معتدل نیست؟ ما جزو کشورهایی هستیم که از لحاظ آموزش، بهداشت، انرژی و نیازمندی‌ها و کالاهای اساسی مردم جزو ارزان‌ترین کشورها هستیم.»

خوب ملت که آنجا نبودند تا به این سوالات رئیس جمهوری پاسخ دهند اما نمایندگان ملت که در بهارستان حاضر بودند، هنگامی که او آمار اشتغال را اعلام کرد و گفت که دولت او 275 هزار شغل در طول پنج سال ایجاد کرده است، فریاد دو دو در مخالفت با اعتراض به این آمار و اشتباه خواندن آن از سوی نمایندگان بلند شد. 

او البته پس از اینکه از ارزانی‌ها و ایجاد شغل‌ها گفت، این را هم گفت که در بسیاری از نیازمندی‌های مردم مخصوصا آنها که حقوق ثابت دارند، مشکلی وجود دارد.

رئیس جمهوری تصریح کرد: نمی‌توانیم به مردم بگوییم چون آمریکا فشار می‌آورد، نمی‌توانیم کاری کنیم. این پاسخ پذیرفته نیست. نمی‌توانیم بگوییم چون فروش نفت مشکل دارد پس در اداره کشور ناتوانیم. نمی‌توانیم بگوییم به لحاظ روابط بانکی و مالی با دنیا مشکلاتی داریم، پس نمی‌توانیم زندگی مردم را اداره کنیم.

او با تاکید بر اینکه «ما وظیفه داریم کشور را اداره کنیم»، راه عبور از مشکلات در زمانی کوتاه را در وحدت، یگانگی، اتحاد و ایستادگی ملت عنوان کرد و گفت که امروز روز همبستگی جناح‌هاست.

دعوت به تیم ملی

در حالی که این روزها تحرکات زودهنگام از سوی جریانهای سیاسی برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 مشاهده می‌شود، روحانی روز گذشته در مجلس خواست که رقابتهای لیگی کنار گذاشته شود و گفت: «ما باید با یکدیگر متحد باشیم و همه جناح‌های سیاسی ، چه چپ، چه راست، چه اصلاح طلب، اصولگرا و چه اعتدالی همه باید با هم باشند. اگر زمانی به انتخابات نزدیک شدیم در برابر هم می ایستیم و یکدیگر را نقد می‌کنیم، اما اگر قرار است همیشه به فکر انتخابات باشیم پس چه زمانی کار خواهیم کرد. امروز نوبت رقابت‌های لیگ نیست. امروز ما در برابر یک دشمن به میدان رفتیم. همان طور که تیم‌ ‌ملی برای همه ما است، امروز تیم‌ ‌ملی ما است که به میدان رفته است.»

پس از پایان نطق او و رفتنش از مجلس، نمایندگان موافق و مخالف هر یک از چهار گزینه پیشنهادی روحانی برای ادای نطق پشت تریبون رفتند و برخی نیز با چرخشی 180 درجه‌ای در حالی که تا دیروز مخالف گزینه‌ای بودند، در نطق خود در حمایت از همان گزینه داد سخن دادند. نمونه اش جعفرزاده ایمن آبادی، نایب رئیس فراکسیون مستقلین مجلس است که پیشتر از معرفی شریعتمداری برای وزارت کار انتقاد کرده و گفته بود «مردم می‌گویند مگر قحط الرجال است که یک وزیر را از یک وزارتخانه به ‌وزارتخانه دیگر ببریم» اما دیروز در حمایت از او نطق کرد. برخی دیگر اما همچنان بر مواضع خود مانده بودند. 

حال باید دید که دفاع روحانی از انتخاب‌هایش مجلس را برای دادن رأی اعتماد به انتخابهای او قانع کرده است یا نه. بسیاری پیش‌بینی می‌کنند علی رغم همه انتقادهایی که پیش از این به گزینه‌های پیشنهادی او به ویژه شریعتمداری وارد می‌شد، هر چهار انتخاب روحانی رأی اعتماد را از مجلس خواهند گرفت.