دولت عراق روز پنجشنبه در اقدامی کم‌سابقه به قطعنامه‌ای آمریکایی که زمینه‌ساز بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران بود، رای ممتنع داد.

رایی معنادار به تلاش ایالات متحده آمریکا برای احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران داد که حاوی پیام بی‌طرفی دولت بغداد در منازعه بین ایالات متحده آمریکا و ایران است.

این اقدام دولت عراق، واکنش‌های بسیاری در پی داشت و در همین راستا، سفیر جمهوری عراق در تهران از ارسال پیام نخست‌وزیر این کشور به تهران خبر داد و تاکید کرد: جمهوری عراق از هیچ تصمیمی علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت نمی‌کند.

«نصیر عبدالمحسن عبدالله» در گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا، درباره رای ممتنع عراق به پیشنهاد آمریکا برای افزودن دو بند جدید در بودجه سال ۲۰۲۱ سازمان ملل برای احیای کمیته تحریم‌ها علیه ایران، گفت: مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در این رابطه پیامی را برای جمهوری اسلامی ایران فرستاده که براساس آن، کمیسیونی برای بررسی این موضوع تشکیل می‌شود. عراق از اساس با طرح این پیشنهاد در سازمان ملل مخالف بوده است. وی اضافه کرد: در این پیام تاکید شده است که جمهوری عراق از هیچ تصمیمی علیه جمهوری اسلامی ایران ابدا و مطلقا حمایت نمی‌کند.

 این دیپلمات عراقی خاطرنشان کرد: ایران کشور دوست، همسایه و برادر ماست و ما با جمهوری اسلامی ایران رابطه بسیار نزدیکی داریم هرچند رای داده شده، یک رای محافظه‌کارانه بوده است. نصیر عبدالمحسین عبدالله اضافه کرد: جمهوری عراق برای جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه‌ها آرزوی پیشرفت، خوشبختی و تعالی دارد. وی خاطرنشان کرد که سیاست ثابت عراق همواره مخالفت با هرگونه تصمیم یا اقدام علیه همه همسایگانش به ویژه ایران بوده و هست.  عبدالمحسن عبدالله همچنین سالروز شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را به دولت و ملت ایران تسلیت گفت و با یادآوری مراتب بالای فروتنی، انسانیت و دلیری این دو شهید خاطرنشان کرد: از خداوند منان مسالت دارم تا آن شهدا را به عالی‌ترین مراتب بهشت برساند و به خانواده‌های ایشان صبر عطا فرماید.

کمیته تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران احیا نشد

سناریوی دولت امریکا با هدف استفاده از فرصت بررسی بودجه سازمان ملل برای تشکیل کمیته نظارت بر تحریم‌ها علیه ایران به شکست انجامید.

دولت امریکا روز پنجشنبه در نشست کمیته پنجم سازمان ملل با ارائه قطعنامه‌ای جدید، افزودن 2 بند جدید در بودجه سال 2021 سازمان ملل برای احیای کمیته تحریم‌ها علیه ایران را پیشنهاد داد.

«کلی کرافت»، نماینده امریکا با این ادعا که در پی خروج امریکا از برجام دیگر این توافق بین‌المللی وجود خارجی ندارد، مدعی شد که بر همین اساس کمیته تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران باید کار خود را از سر گیرد و برای فعالیت نیاز به بودجه دارد. از این‌رو باید در بودجه سال 2021 سازمان ملل بودجه‌ای برای ازسرگیری کمیته تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تخصیص داده شود.

این پیشنهاد کمی پس‌ از شکست اخیر امریکا در شورای امنیت برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران و ذیل بهره‌گیری از مکانیسم ماشه مطرح شد. زمانی که 13 عضو شورای امنیت به آن روی خوش نشان ندادند تا دولت امریکا برای تداوم بخشیدن به اقداماتش علیه تهران مرحله تصویب بودجه سازمان ملل را به فرصتی برای تشکیل کمیته تحریم‌ها علیه ایران تبدیل کند.

قابل انتظار بود که این پیشنهاد هم با مخالفت گسترده اعضای سازمان ملل روبه‌رو شود. چه طرح پیشنهادی امریکا تنها با 10 رأی مثبت و 110 رأی مخالف و 32 رأی ممتنع رو‌به‌رو شد. بحرین، جیبوتی، السالوادور، هائیتی، میکرونزیا، مراکش، عربستان سعودی، یمن و رژیم صهیونیستی با آمریکا همراهی کردند.

از جمله همسایگان ایران، دولت‌های روسیه، ترکیه، پاکستان، قزاقستان، آذربایجان و ارمنستان به قطعنامه پیشنهادی امریکا رأی مخالف دادند و در اقدامی قابل تأمل و دور از انتظار عراق، عمان و قطر به‌عنوان سه کشور نزدیک به ایران در کنار امارات متحده عربی به طرح امریکا رأی ممتنع دادند.

دو کشور افغانستان و ترکمنستان هم در رأی‌گیری این قطعنامه غایب بودند.  روسیه، چین و اتحادیه اروپا علاوه بر رأی منفی، در بیانیه‌هایی جداگانه با ایده پیشنهادی امریکا برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران پس از مکانیسم ماشه امریکا مخالفت کردند.

روسیه پیشنهاد امریکا برای دربرگرفتن بودجه ۲۲۳۱، شامل ایجاد کمیته تحریم علیه ایران را مشروعیت بخشی به مکانیسم ماشه علیه ایران دانست و اعلام کرد که هیچ مکانیسم ماشه‌ای اعمال نشده است و ۱۳ عضو شورای امنیت تأکید کردند که امریکا حقی برای اعمال چنین مکانیسمی ندارد. امریکا در جایگاهی نیست که بخواهد اقدامی در این زمینه انجام دهد. نمایندگی آلمان هم در سازمان ملل متحد به نیابت از اتحادیه اروپا و چندین کشور دیگر اعلام کرد که قطعنامه ۲۲۳۱ از همه اعضا می‌خواهد برای اجرای برجام حمایت کنند. این نمایندگی با یادآوری نامه سپتامبر رئیس شورای امنیت به مجمع عمومی مبنی بر اینکه این شورا اقدامی در زمینه ادعای امریکا انجام نمی‌دهد، خواستار اجرای کامل قطعنامه شورای امنیت شد.

اسحاق آل حبیب، معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد هم این اقدام امریکا را یک اقدام سیاسی خواند و گفت که حرکت امریکا برای اعمال مکانیسم ماشه توسط ۱۳ عضو شورای امنیت رد شد و آنها تأکید کردند که تنها اعضای مشارکت کننده در برجام حق استفاده از سازوکارهای در نظر گرفته شده را دارند.

که زمینه‌ساز بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران بود، رای ممتنع داد. این اقدام، واکنش‌های بسیاری در پی داشت و در پی آن، نخست‌وزیر این کشور در پیامی به تهران تاکید کرد که جمهوری عراق از هیچ تصمیمی علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت نمی‌کند

در چنین فضایی بود که قطعنامه پیشنهادی امریکا برای پیگیری اهداف ضد ایرانی‌اش بار دیگر در سازمان ملل شکست خورد تا «ریچارد میلز»، معاون نماینده امریکا در سازمان ملل درخصوص عدم تصویب بندهای پیشنهادی امریکا در بودجه سال ۲۰۲۱ این نهاد بین‌المللی ابزار تأسف کند.

تلاشی دوباره درراستای جبران شکست‌سنگین پیشین

نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد پس از آنکه در مرداد ماه امسال، شکست سختی در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران متحمل شد، خودخوانده مدعی شد که مکانیسم ماشه اعمال شده است.

این موضوع در هیچ نهادی از بدنه سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشد و در شورای امنیت هم به طور قاطع با نظر ۱۳ عضو آن، ادعای آمریکا باطل دانسته شد.

اما تندرو‌های ضد ایرانی کاخ سفید دست برنداشتند و بر آن شدند تا در کمیته پنجم مجمع عمومی سازمان ملل متحد که وظیفه تصویب بودجه سازمان ملل را برعهده دارد، متممی به یکی از قطعنامه‌ها وارد سازند تا برای اجرای مکانیسم ماشه، بودجه در نظر گرفته شود. این پیشنهاد با واکنش گسترده‌ای روبرو شد که به دلیل کمبود وقت، همه مخالفان این نظر آمریکا نتوانستند صحبت کنند، اما در رای‌گیری انجام شده، تنها ۱۰ عضو سازمان ملل با آمریکا موافقت کردند.

همان‌گونه که اشاره شد، 110 عضو با آن به طور قاطع مخالفت کردند و ۳۲ عضو هم رای ممتنع دادند.

روسیه به نیابت از خود و چین در مخالفت با این درخواست اصلاحی آمریکا گفت: پیشنهاد آمریکا برای دربرگرفتن بودجه ۲۲۳۱، شامل ایجاد کمیته تحریم علیه ایران و مشروعیت بخشی به مکانیسم ماشه علیه ایران است.

رایزن روسیه افزود: هیچ مکانیسم ماشه‌ای اعمال نشده است و ۱۳ عضو شورای امنیت تاکید کردند که آمریکا حقی برای اعمال چنین مکانیسمی ندارد. آمریکا در جایگاهی نیست که بخواهد اقدامی در این زمینه انجام دهد.

وی ادامه داد: روسیه در ماه اکتبر به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت به صراحت اعلام کرد که مکانیسم ماشه، محقق نشده است. از این رو، این موضوع خاتمه یافته و قطعنامه ۲۲۳۱ بر اساس جدول زمان‌بندی شده خود مطابق با برجام در حال اجراست.

این دیپلمات روسی خواستار مخالف اعضای سازمان ملل متحد با این پیشنهاد آمریکا شد.