مجلس یازدهم با جدیت در تلاش است تا اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری را به انتخابات آتی برساند و انتخابات 1400 با قانون جدید مجلس یازدهم برگزار شود؛ قانونی که بیش از هر چیز بر شرایط کاندیدها متمرکز است و منجر به ریزش بخشی از کاندیداهای بالقوه انتخابات 1400 خواهد شد.

نمایندگان یازدهم آبان‌ماه با 160 رأی موافق کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات را تصویب کردند و دوازدهم ماه جاری نیز با بررسی اولویت‌دار جزئیات آن موافقت کردند. از این رو بررسی این جزئیات، دیروز در دستور کار مجلس بود که نهایتا نمایندگان در پی این بررسی‌ها، پیشنهاد حذف محدودیت سنی و افزایش سقف سن به 75 سال را حذف و همچنین نداشتن گرین کارت و حتی سابقه اقامت را از شروط اختصاصی کاندیداها تعیین کردند.

کاندیدای ریاست جمهوری نباید کارت اقامت داشته باشد

نمایندگان در ادامه بررسی جزئیات طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران با اصلاح جزء 2 بند الف ماده 1 این طرح در ارتباط با شرایط داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری با 193 رأی موافق، 31 رأی مخالف و 2 رأی ممتنع از مجموع 247 نماینده حاضر در صحن موافقت کردند؛ این مصوبه دو تابعیتی‌ها را از کاندیداتوری منع می‌کند.

در جریان بررسی جزئیات طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری، سیدمحمود نبویان با ارائه پیشنهادی درباره اصلاح جزء 2 بند الف ماده 1 طرح مذکور درباره شرایط اختصاصی داوطلبان ریاست جمهوری گفت: واژه تابع ایرانی در این بخش ابهام دارد، کسی که تابعیت کشورهای دیگر را داشته باشد، می‌تواند تابعیت ایران هم داشته باشد، لذا با توجه به حضور افراد دوتابعیتی و سه تابعیتی در این دولت، این واژه نمی‌تواند نافی نداشتن تابعیت دیگر کشورها باشد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم این بند اصلاح شود.

ابراهیم عزیزی، نماینده کرمانشاه هم پیشنهاد رفع ابهام در ارتباط با همین بند را مطرح کرد و گفت: فردی که قصد دارد رئیس جمهور کشور شود نباید کارت اقامت سایر کشورها را داشته باشد بلکه باید ایرانی الاصل بوده و نه تنها کارت اقامت سایر کشورها را نداشته بلکه درخواستی برای دریافت آن نیز حتی در گذشته نیز نداده باشد. همچنین نباید کارت اقامت هیچ کشوری را غیر از ایران داشته باشد.

بر اساس اصلاحات صورت گرفته در جزء 2 بند الف ماده 1 طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری، «ایرانی‌الاصل و نداشتن تابعیت و اقامت یا مجوز (کارت سبز Green Card) کشورهای دیگر در گذشته و حال» از شرایط اختصاصی داوطلبان ریاست‌جمهوری تعیین شد

تحصیل در خارج سدی بر سر راه کاندیداتوری

احمد مرادی، نماینده بندرعباس در مخالفت با این پیشنهاد بیان کرد: بنده مخالف این پیشنهاد هستم چرا که بحث ایرانی‌الاصل بودن و داشتن تابعیت ایرانی در این طرح ذکر شده اما این پیشنهاد می‌تواند ابهاماتی را ایجاد کند. مگر عزیزانی که برای ادامه تحصیل و درس خواندن به خارج می‌روند کار اشتباهی انجام می‌دهند؟ مگر برای کسب دانش و تجربه به خارج رفتن اشتباه است؟ مگر برای تجارت به کشورهای دیگر رفتن اشتباه است؟

علیرضا سلیمی، نماینده محلات اما در موافقت با این پیشنهاد بیان کرد: دو نکته وجود دارد که باید در خصوص این بند به آن توجه شود اگر کسی کارت اقامت سایر کشورها را نداشته باشد و یک ملک نیز آن جا داشته باشد قطعا روی مروادات و ارتباط او تاثیرگذار خواهد بود. اینکه عده‌ای شبها به سمت غرب می‌خوابند دلیش حضور فرزندانشان در خارج است؛ اینکه آنها قبله عالم را اروپا و آمریکا می‌دانند دلیلش حضور فرزندان یا بستگان آنها در آن جا و یا تابعیت و کارت اقامت خودشان است. کسی که محبت کشور دیگری در دلش باشد و وابستگی به آن جا داشته باشد نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.

این عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در ادامه با تاکید بر اینکه وجود این شرط برای کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ضروری است، افزود: اگر مدارس و دانشگاه‌های داخل کشور را تا حد استانداردهای جهانی بالا برده‌ایم پس چرا فرزندان عده‌ای برای تحصیل به خارج می‌روند و اگر دانشگاه‌ها و مدارسمان استاندارد نیستند پس چرا باید فرزندان مسئولان با رفتن به خارج از امکانات بیشتری برخودار شوند؟

کاندیدا حتی نباید در خارج دانشجو باشد

مالک شریعتی، نماینده اصولگرای تهران نیز ضمن حمایت از این پیشنهاد، بیان کرد: اکنون ما در دستگاه امنیتی پرونده‌های داریم که افرادی که خود یا فرزندانشان حتی در گذشته در کشورهای  خارجی دانشجو بودند اکنون محل نفوذ قرار گرفتند و پدرانشان حکم سنگینی دارند. وی تاکید کرد: حتی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری نباید در خارج اقامتگاه داشته باشند یا حتی در آن جا دانشجو باشند.

در نهایت نمایندگان با 152 رأی موافق، 56 رأی مخالف و شش رأی ممتنع از مجموع 239 نماینده حاضر در مجلس با این پیشنهاد موافقت کردند و بدین ترتیب بر اساس اصلاحات صورت گرفته در جزء 2 بند الف ماده 1 طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری، «ایرانی‌الاصل و نداشتن تابعیت و اقامت یا مجوز (کارت سبز Green Card) کشورهای دیگر در گذشته و حال» از شرایط اختصاصی داوطلبان ریاست جمهوری تعیین شد.

نمایندگان با 75 رأی موافق، 147 رأی مخالف و 2 رأی ممتنع از مجموع 248 نماینده با پیشنهاد حذف شرط محدودیت سنی داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری مخالفت کردند. آنها همچنین با پیشنهاد دیگری مبنی بر افزایش سن کاندیداها به 75 سال موافقت نکردند

مخالفت با افزایش سن کاندیداها به 75 سال

نمایندگان در ادامه با پیشنهاد دیگری مبنی بر افزایش سن کاندیداها به 75 سال مخالفت کردند. غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان‌آباد پیشنهاد داده بود که حداکثر سن کاندیداهای ریاست جمهور از 70 به 75 سال افزایش یابد که وکلای ملت با 140 رأی مخالف، 52 رأی موافق و 1 رأی ممتنع از مجموع 230 نماینده حاضر در جلسه با این پیشنهاد مخالفت کردند. محسن زنگنه، نماینده تربت حیدریه نیز پیشنهاد حذف شرط محدودیت سنی داوطبان انتخابات ریاست جمهوری را مطرح کرد و در تشریح آن گفت: پیش‌بینی شرط حداقل 40 سال برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری با جوانگرایی مغایر است. از آنجایی که شروطی مانند مدیر، مدبر، ایرانی بودن، رجال سیاسی و مذهبی برای کاندیداتوری ریاست جمهوری در نظر گرفته می‌شود نباید فردی با سن 39 سال را که از این ویژگی‌ها برخوردار است از کاندیداتوری ریاست جمهوری محروم کرد.

هادی بیگی‌نژاد، نماینده ملایر اما در مخالفت با این پیشنهاد گفت: هرچند پس از انقلاب به دلیل خلأ‌های مدیریتی از جوانان در پست‌های مختلف استفاده شد اما در شرایط کنونی نمی‌توان در جایگاهی مانند ریاست جمهوری از افرادی استفاده کرد که تجربه کافی ندارند و پیش از این از رفتار و توانایی وی اطمینان حاصل نشده است.

در نظر گرفتن محدودیت سنی مغایر با قانون اساسی است

علیرضا سلیمی، در موافقت با پیشنهاد یاد شده تصریح کرد: در نظر گرفتن محدودیت سنی برای کاندیداهای ریاست جمهوری مغایر با اصل 20 قانون اساسی است و شورای نگهبان آن را رد می‌کند. در نهایت هم محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در مخالفت با حذف شرط محدودیت سنی برای داوطلبان ریاست جمهوری بیان کرد: فردی که دارای مدرک کارشناسی ارشد است چگونه می‌تواند با 30 سال سن و بدون داشتن تجربه کاری کاندیدای ریاست جمهوری شود. در نظر گرفتن محدودیت سنی 40 سال موجب می‌شود افراد دارای تجربه و توانا برای ریاست جمهوری داوطلب شوند. محمدجواد کولیوند، قائم مقام وزیر کشور در امور مجلس هم درباره شرط مذکور اعلام کرد: ما در لایحه ارسالی حداقل سن را 30 و حداکثر را 75 در نظر گرفتیم چراکه نباید فرد را علیرغم مدیر، مدبر، ایرانی‌الاصل و رجل سیاسی و مذهبی بودن به دلیل محدودیت سنی از ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری منع کرد. در نهایت نمایندگان با 75 رأی موافق، 147 رأی مخالف و 2 رأی ممتنع از مجموع 248 نماینده حاضر در جلسه با پیشنهاد محسن رنگنه مبنی بر حذف شرط محدودیت سنی داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری در طرح مذکور نیز مخالفت کردند.