مشاور سیاسی پیشین رئیس‌جمهور، در یادداشتی نوشت: التهاباتِ انتخاباتِ آمریکا درحال کاهش است، امّا انتظار برای تحوّل در تعاملات ایران وآمریکا و بازگشتِ همه به برجام روزبه‌روز افزایش می‌یابد. اما آیا بازگشتِ بدون مذاکره و یا بی‌برنامه‌ طرفین، خطایی استراتژیک نیست؟

حمید ابوطالبی، در ادامه یادداشت خود آورده است: ابتدا باید مشخص شود بازگشت آمریکا به برجام وفق کدام محمل حقوقی-برجامی خواهد بود؟ چراکه بازگشت یکباره وغیرحقوقی، هم تاییدکننده‌ ضمنی خروج یک‌جانبه‌ آمریکا است و هم هرگونه ادّعا و انتظار ایران و ایجاد زمینه برای استحکام تعاملات و... را انفعالی و بی‌اعتبار خواهد کرد.

ابوطالبی ادامه داده است: آیا بازگشت طرفین به برجام، با توجه به اسنپ‌‌بک و ساختار انتقال تحریم‌‌های دوجانبه و بین‌المللی کردن آن و ناتوانی آمریکا در لغو تمامی تحریم‌ها و صرفا تعلیق برخی از آنها، به نفع ایران است، یا به نفع آمریکا؟ آیا فشاری است بر ایران یا بر آمریکا؟ آیا ابهام در وضعیت ایران است یا آمریکا؟

بایدن به احتمال قوی نخواهد پذیرفت بدون مذاکره به برجام بازگردد

وی در بخش دیگری از یادداشت خود آورده است: بایدن به احتمال قوی نخواهد پذیرفت بدون مذاکره به برجام بازگردد و اعلام کرده است که خواهان مذاکره‌ای همه‌جانبه با ایران برای بازگشت و رفع تحریم‌هاست. ایران چه استراتژی روشنی در این برهه برای بازگشتِ طرفین دارد؟ و چه اهدافی را برای تامین منافع‌ ملی دنبال خواهد کرد؟

ابوطالبی افزود: ترامپ منطقه را هم به برجام گره زده است؛ لذا معضلات ایران و آمریکا دیگر منحصر به مسائل هسته‌ای نیست و تمام مشکلات فیمابین را در بر می‌گیرد. ازاین‌رو، رفع تمامی تحریم‌ها و بازگشت مطمئن طرفین نیازمند اجماعی ملی ‌برای حضور در میز مذاکره خواهد بود.

وی ادامه داد: صحنه‌ سیاست در آمریکا تغییر کرده و در داخل و خارج ایران نیز این صحنه در حال تغییر است؛ این امر نیز نیازمند رویکردی ملی برای مواجهه‌ا‌ی قدرتمند با مشکلات و استفاده‌ درست از زمان است. از دست دادن زمان، خسرانی جبران‌ناپذیر است. در ادامه یادداشت مشاور سیاسی پیشین رئیس‌جمهوری آمده است: مبنای هر مذاکره در سیاست ‌خارجی، نه قابل‌اطمینان بودن طرفین است و نه قابل‌ اعتماد بودن و نه دست برداشتن از خلق‌وخو؛ چنین امکانی در هیچ کجای دنیای روابط بین‌الملل وجود ندارد. هدفِ مذاکره در روابط خارجی، صرفا تامین منافع‌ملی است؛ نه ایجاد تغییر در مسئولین کشورها.

به نوشته وی، چنانچه مشکلات ایران و آمریکا یکجا حل‌ و‌ فصل نشود، اجتماعیات و سیاست ‌و اقتصاد ایران همواره دستخوش تغییرات سیاسی در آمریکا، تحولات مخرب منطقه‌ای و تابعی از تصمیمات دیگران و هزینه‌های ناشی از آن خواهد بود. منطقِ علوم اجتماعی، غیر از این حکم نمی‌کند.

ابوطالبی در نهایت تاکید کرد: لذا، هرگونه رد یا تعلیق مذاکرات، حل ناقص و بدون راهبرد، شروط مبهم پیش از مذاکرات و بازگشت آمریکا ‌و ایران بدون مذاکره واقعی به برجام، خطاهایی اساسی ‌و استراتژیک‌اند که نتیجه‌ای را جز خدشه‌دار کردن منافع ملی ایران رقم نمی‌زنند.