الکاظمی پس از تهران به ریاض و واشنگتن می‌رود؛
شانس دوباره میانجی‌گری
محبوبه ولی
اواخر اردیبهشت سال جاری، زمانی که مصطفی الکاظمی به تازگی به جای عبدالمهدی نشسته و مامور تشکیل کابینه در عراق شده بود، پایگاه خبری میدل‌ایست‌آی به نقل از منابع آگاه مدعی شد که محمدبن سلمان، ولیعهد سعودی از نخست‌وزیر تازه عراق، خواسته است که میان ریاض و ایران میانجی‌گری کند.
این منابع به میدل‌ایست‌آی گفته بودند اولین تماس تلفنی که مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر جدید عراق پس از انتخاب شدندش دریافت کرد از محمد بن سلمان و با این درخواست بوده است.
حالا حدود دو ماه پس از آن درخواست، الکاظمی در راه ایران است. هفته گذشته رسانه‌های خبری خارجی به نقل از یک منبع دولتی عراق خبر دادند که نخست‌وزیر عراق قرار است به واشنگتن، تهران و ریاض با هدف میانجی‌گری میان آنها سفر کند.
این منبع به شبکه آر تی روسیه گفته بود: «مصطفی الکاظمی قرار است در خلال سفرهایش به آمریکا، ایران و عربستان، سبب نزدیک شدن نظرات واشنگتن و تهران شده و تنش‌ها میان تهران و ریاض را نیز کاهش دهد؛ همچنانکه قرار است با مقامات این کشورها درخصوص لزوم دور نگه داشتن عراق از درگیری‌ها بحث و گفتگو کند.»
دیدار با رهبر ایران
روز گذشته خبرگزاری ملی عراق (نینا) به نقل از یک منبع سیاسی در این کشور، زمان دقیق سفر الکاظمی به ایران را اعلام کرد. به گفته این منبع الکاظمی قرار است روز دوشنبه، یعنی فردا 30 تیرماه در رأس هیأتی متشکل از وزرای نفت، برق، برنامه‌ریزی و دارایی به عربستان برود و با محمد بن سلمان دیدار کند.
یک روز بعد یعنی روز سه‌شنبه هفته جاری الکاظمی، عربستان را به مقصد ایران ترک خواهد کرد و نکته مورد توجه در سفرش به ایران این است که به گفته این مقام عراقی، الکاظمی در تهران با رهبر جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتگو خواهد کرد.
نکته قابل توجه دیگر سفر ظریف به بغداد است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران قرار است قبل از آنکه الکاظمی سفر خود به عربستان را آغاز کند، به عراق سفر کند. این خبر را احمد الصحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق داده است. به گفته او ظریف امروز یکشنبه، 29 تیرماه میهمان بغداد است.
آقای الصحاف توضیح داده که سفر ظریف در راستای تقویت روابط دوجانبه میان دو کشور است و در این سفر در رابطه با چالش‌های مشترک و امکان استفاده از فرصت‌های پیش آمده که به سود دو کشور است، بحث و رایزنی خواهد شد.
ظریف همواره دست مودت به سوی عربستان دراز کرده و نه تنها او، بلکه سایر مقامات بلندپایه ایران با هر گرایش سیاسی، مکرر اعلام کرده‌اند که آماده مذاکره با عربستان بدون هیچ پیش‌شرطی هستند. ظریف در سفر خود به بغداد، پیش از عزیمت الکاظمی به ریاض، قطعا پیام‌هایی برای عربستان خواهد داشت.
دیدار الکاظمی با بالاترین مقام رسمی کشور گمانه‌زنی‌ها درباره میانجی‌گری را تقویت می‌کند و احتمالا او پاسخ عربستان به پیام ایران را در این دیدار مطرح خواهد کرد.
دیدارهای مقامات عالی‌رتبه کشورها با مقام معظم رهبری، تاکنون نتوانسته تنش‌ها میان ایران و آمریکا یا حتی با عربستان را کاهش دهد. عادل عبدالمهدی، خلف الکاظمی فروردین سال گذشته با رهبر جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد. قبل از او نیز حیدرالعبادی سیاست کنترل و کاهش تنش میان ایران و آمریکا در عراق را دنبال می‌کرد.
عمران خان، نخست وزیر پاکستان و شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن نیز پیش از این به هوای میانجی‌گری راهی ایران شده‌اند و با رهبری نیز دیدار کرده‌اند اما میانجی‌گری آنها نیز منجر به نتیجه نشده است.
سه‌شنبه هفته جاری الکاظمی، عربستان را به مقصد ایران ترک خواهد کرد و نکته مورد توجه در سفرش به ایران این است که به گفته یک مقام عراقی، الکاظمی در تهران با رهبر جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتگو خواهد کرد
حال باید دید سفر الکاظمی با این مقامات متفاوت خواهد بود یا اینکه او نیز در میانجی‌گری به بن‌بست می‌رسد.
تلاش برای توازن قدرت میان تهران و واشنگتن در بغداد
عراق بسیار از مثلث ایران، عربستان و آمریکا متاثر است. از این رو به نظر می‌رسد الکاظمی تمام تلاش خود را برای گرفتن نتیجه از این مذاکرات و سفرها به کار بندد چراکه پای منافع ملی عراق در بین است؛ به ویژه آنکه بغداد به لحاظ اقتصادی به ایران بسیار وابسته است.
روزنامه الاخبار، چاپ بیروت در همین ارتباط نوشت: «عده‌ای در بغداد و تهران روی موفقیت مذاکره استراتژیک بین بغداد و واشنگتن حساب کرده‌اند، مذاکره‌ای که می‌تواند سازوکار خروج نیرو‌های آمریکایی از عراق را مشخص کند.»
این روزنامه با اشاره به درگیری‌های اخیر در عراق، ادامه داد: «به گزارش منابع رسمی بلندپایه در عراق، عملیات گروه‌های مسلح علیه آمریکا، مذاکرات بین واشنگتن و بغداد را دشوار کرده و حتی ممکن است باعث تغییر تصمیم واشنگتن و حفط نیروهایش در عراق شود. این مسئله‌ای است که باعث نگرانی الکاظمی می‌شود که به دنبال برقراری توازن بین دو دولت آمریکا و ایران است. این منابع تاکید می‌کنند که الکاظمی طی سفر به تهران در هفته آینده، این بند را قطعا مطرح می‌کند، تا راه‌حلی پیدا کرده و بتواند منافع ایران در عراق را تضمین کند.»
روز گذشته دانه محمد، عضو فراکسیون حزب دموکرات کردستان در پارلمان عراق در گفتگویی با خبرگزاری ملی عراق(نینا) سفر الکاظمی به ایران، عربستان و آمریکا را ضروری و مثبت عنوان کرد و گفت: «ما خواهان روابط خارجی هستیم؛ روابطی که اساس آنها احترام متقابل، عدم دخالت و عدم تحمیل سیاست‌ها است.»
او ادامه داد: «اگر این سفرها در راستای حمایت سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی از عراق در این شرایط سخت باشد، این مساله بسیار مثبت خواهد بود به خصوص اگر حمایت‌ها بدون عوض باشد و به دنبال آن دخالت‌های سیاسی در امور داخلی نباشد.»
عراق بسیار از مثلث ایران، عربستان و آمریکا متاثر است. از این رو به نظر می‌رسد الکاظمی تمام تلاش خود را برای گرفتن نتیجه از این مذاکرات و سفرها به کار بندد چراکه پای منافع ملی عراق در بین است
این نماینده عراقی همچنین گفت: «امیدوارم که حمایت‌ها با حسن نیت و حسن همجواری و به سود دو طرف در راستای ایجاد روابط بین‌المللی مشترک باشد.»
بر این اساس به نظر می‌رسد سیاست بغداد برقراری توازن میان ایران و آمریکا در عراق باشد. الکاظمی علی‌رغم اینکه گزینه مورد قبول ایران است، در سوابق سیاسی و اجرایی خود رابطه نزدیکی نیز با آمریکا داشته است. او با بن سلمان نیز روابط خوبی دارد؛ از این رو او را گزینه‌ای مناسب برای برقراری توازن میان ایران و آمریکا در عراق می‌دانند.
فرانس 24 دیروز در همین ارتباط نوشت: «مصطفی الکاظمی علاوه بر روابط دوستانه‌اش با محمد بن سلمان روابط خوبی با نهادهای اطلاعاتی و دولتی جمهوری اسلامی ایران دارد و کارشناسان بر این باورند که او می‌تواند واسطه خوبی بین تهران و ریاض باشد.»
دیدگاه تان را بنویسید