اضافه‌کار اجباری با حقوق بسیار پایین یکی از مهم‌ترین معضلات این روزهای پرستاران است. بیمارستان‌ها کمبود نیروی خود را با اجبار پرستاران به انجام کار اضافی جبران می‌کنند و در مقابل، حقوق بسیار ناچیزی به آنها می‌دهند.

مبلغ اضافه‌کار باید به اندازه حقوق کامل یک پرستار افزایش پیدا کند. البته در قانون کار، اجرت اضافه‌کار ۴۰درصد بیشتر از حقوق پایه است اما ما می‌گوییم به اندازه همان حقوق، مبلغ را افزایش دهید

به گزارش ایلنا، دیوان عدالت اداری اخیرا در کرمان، تهران و مشهد آرایی به نفع پرستاران صادر کرده و این حق را به پرستاران داده تا از انجام اضافه‌کار اجباری سرباز بزنند. رأی دیوان البته صرفا در تهران قطعی شده ولی فعالان صنفی کادر درمان امید دارند که با این حکم، مشکل پرستاران حل شود و پرستاران بتوانند از انجام اضافه‌کار اجباری انصراف دهند.

از طرفی دیگر، طی روزهای اخیر برخی از مسئولان وزارت بهداشت تأکید داشته‌اند که فرمول اضافه‌کار پرستاران باید تغییر کند. پرستاران می‌گویند از آنجا که به اندازه یک نیروی کار کامل، اضافه‌کار انجام می‌دهند، حقوقشان نیز باید هم‌اندازه زمان کار موظفی آنها باشد. این در حالی است که اضافه‌کار ساعتی آنها بین ۱۶ تا ۲۰هزار تومان است و سر ماه نهایتا دو میلیون تومان بابت اضافه‌کاری می‌گیرند. حال سوال این است که ارائه فرمولی که مدنظر مسئولان است، می‌تواند مشکل پرستاران را حل کند یا خیر؟

اعاده دادرسی برای خرید اندکی زمان

«ابراهیم آریا مقدم» رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی خراسان رضوی در پاسخ به این سوال‌ها و درباره ضمانت اجرای رأی دیوان عدالت اداری گفت: در مورد مشهد می‌دانم که آقای امیر محمدیان در مشهد رأی دیوان را گرفته‌اند اما بخش حقوقی دانشگاه برای آنکه زمان بخرد، اعاده دادرسی داده است. البته اعاده دادرسی رد شده اما باز هم مجدد روی آن اعاده دادرسی دادند. در واقع با اینکه خودشان می‌دانند در نهایت باید تن به این قانون بدهند، اما اطاله دادرسی می‌کنند چون با مشکل کمبود نیرو مواجه هستند.

وی گفت: البته رأی دیوان عدالت اداری این است که پرستاران برای رد کردن اضافه‌کار نامه بزنند و اگر تا ۳ ماه به این نامه جواب داده نشد، می‌توانند به دیوان شکایت کنند اما بیمارستان‌ها همکاری نمی‌کنند یعنی نامه‌ها را در دبیرخانه ثبت نمی‌کنند و این باعث می‌شود همکاران دیگر نتوانند به دیوان شکایت کنند. هر چند اگر پیگیر باشند می‌توانند از طریق اظهارنامه قضایی این نامه را به دانشگاه ارسال کنند اما این اتفاق معمولا نمی‌افتد.

رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی خراسان رضوی گفت: مسأله مبلغ اضافه‌کار پرستاران باید به صورت کشوری حل شود و دانشگاه‌های علوم پزشکی نمی‌توانند به صورت انفرادی، خود تصمیم مجزایی بگیرند. البته هیأت رئیسه دانشگاه علوم پزشکی مشهد قائل به پایین بودن مبلغ اضافه‌کار است و به دنبال راه‌حلی برای افزایش این مبلغ از یک و نیم تا ۲ برابر حکم است اما مجوز قانونی برای این کار ندارد.

وی افزود: قرار بود موضوع تغییر رقم اضافه‌کاری در هیأت امنا مطرح شود اما این جلسه هر چند ماه یک بار تشکیل می‌شود. موضوع همچنین از راه‌های دیگری مثل دیوان محاسبات، شورای تأمین استان و بازرسی کل کشور در حال پیگیری است.

پیشنهاد وزارت بهداشت برای افزایش نهایتا 30درصدی مبلغ اضافه‌کار

آریا مقدم با اشاره به پیشنهادی که از سوی معاون توسعه وزارت بهداشت برای تغییر فرمول محاسبه اضافه‌کاری پرستاران مطرح شده، می‌گوید: پیشنهاد وی خیلی نمی‌تواند مشکل پرستاران را حل کند و نهایتا ۲۰ تا ۳۰درصد به حقوق آنها اضافه می‌کند. این در حالی‌ست که شیفت‌های ما با شیفت موظفی تفاوتی نمی‌کند، پس از نظر قیمتی هم باید به گونه‌ای باشد که کل احکام و آیتم‌ها در فرمول اضافه‌کاری باشد یعنی یک ساعت اضافه‌کار با یک ساعت موظفی تفاوتی نکند، چون مسئولیت‌ها و سختی‌ها برابر است.

دانشگاه‌های علوم پزشکی برای آنکه زمان بخرند، اعاده دادرسی داده‌اند. با اینکه خودشان می‌دانند در نهایت باید تن به این قانون بدهند اما اطاله دادرسی می‌کنند چون با مشکل کمبود نیرو مواجه هستند

رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی خراسان رضوی با بیان اینکه افزایش ۲۰ تا ۳۰درصدی حقوق یا تصمیم علوم پزشکی مشهد برای افزایش دو برابری حقوق باز هم نمی‌تواند خیلی از پرستاران را راضی به انجام کار اضافه کند، گفت: کار به قدری سخت است که پرستاران راضی نمی‌شوند بابت دریافت این رقم، سختی کار را تحمل کنند بنابراین خیلی از آنها احتمالا باز هم تمایل به انجام اضافه‌کاری نخواهند داشت. پیشنهادی که در مشهد ارائه شده نیز صرفا به عنوان یک مُسکن می‌تواند عمل کند. شاید در مشهد با این طرح تا چند ماه بتوان مشکل را حل کرد اما با افزایش تورم باز هم این رقم بی‌اثر می‌شود و باز هم صدای اعتراض پرستاران بلند می‌شود.

وی گفت: وزارت بهداشت طی این سال‌ها، نیروی مورد نیاز جذب نکرده، و نمی‌تواند این کمبود را با نیروی ساعتی ۲۰هزار تومان جبران کند. باید به اندازه حقوق کامل یک پرستار، رقم اضافه‌کاری تعیین شود تا پرستاران راضی به انجام اضافه‌کار شوند و کمبود نیرو جبران شود.

مشکل کمبود پرستار 

باید به رسمیت شناخته شود

آریا مقدم تأکید کرد: حتی آزمون استخدامی‌هایی هم که برگزار می‌شود، نمی‌تواند کمبود پرستاران را جبران کند. این آزمون‌ها معمولا برای تبدیل وضعیت پرستارانی است که در قالب قراردادهای مختلف مشغول به کار هستند و کمتر برای جذب نیروی جدید است. برای حل مشکل یا باید آزمون گسترده‌ای مثل آموزش و پرورش برگزار شود یا مبلغ اضافه‌کار به اندازه حقوق کامل یک پرستار افزایش پیدا کند. هر چند در قانون کار، اجرت اضافه‌کار ۴۰درصد بیشتر از حقوق پایه است اما ما می‌گوییم به اندازه همان حقوق، مبلغ را افزایش دهید.

رئیس انجمن فوریت‌های پزشکی خراسان رضوی گفت: کمبود پرستار به مردم و سلامت آنها آسیب می‌زند. در حال حاضر پایگاه‌های اورژانس و بخش‌هایی داریم که به دلیل کمبود پرستار تعطیل می‌شوند.

وی تأکید کرد: وزارت بهداشت باید قبول کند که با کمبود شدید پرستار مواجه هستیم و نمی‌توانیم این کمبود را با اضافه‌کار، آن هم با مبلغ پایین جبران کنیم. این بحران باید برای سازمان برنامه و بودجه، مجلس و دولت جا بیفتد و فکری اساسی به حال این وضعیت شود.

آریا مقدم گفت: مسئولان برای این اضافه‌کار، قانون مدیریت خدمات کشوری را مثال می‌آورند که در یکی از مواد این قانون آمده کارمندان مکلفند در مواقع ضروری با دستگاه‌ها همکاری کنند در حالی‌که ما جزو کارمندان عادی نیستیم. گروه خاصی هستیم که قانون خاص بهره‌وری را داریم و قانون خاص بر قانون عام اولویت دارد. در مورد اضافه‌کار پرستاران نیز باید براساس قانون بهره‌وری عمل شود و در این قانون آمده که اضافه‌کار باید حداکثر ۸۰ساعت و با توافق طرفین باشد.