به‌کارگیری کارگر بدون دستمزد مصداق تخلف است

مطلبی در فضای مجازی دست به دست می‌شود که برخی از کارواش‌ها به صورت رسمی در بنری اعلام کرده‌اند که کارگران این مجموعه‌ها بدون دستمزد هستند و از مشتریان درخواست کردند به کارگران انعام بدهند. بازدید میدانی از تعدادی کارگاه‌های کارواش (ماشین‌شویی) و گفت‌وگو با کارگران معلوم کرد برخی از این کارگران هیچ مزدی ندارند و فقط در قبال در اختیار قراردادن جای خواب در آنجا کار می‌کنند و مجبورند از مشتریان انعام بگیرند و حتی مجبورند انعام دریافتی را هم با کارفرما نصف کنند.

«آ‌یت اسدی» نماینده کارگران در شورای عالی کار در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفت: به‌کارگیری کارگر در یک کارگاه بدون قرارداد و بدون رعایت قانون یعنی پرداخت حداقل دستمزد کارگران کار غیرقانونی است و کارفرما نمی‌تواند به کارگر بگوید از طریق گرفتن انعام از مشتریان مزد خود را تأمین کند.

وی گفت: البته کارفرما می‌تواند بخشی از دستمزد را از مشتری دریافت کند اما باید در قالب قرارداد رسمی باشد و این قرارداد به تأیید اداره کار نیز برسد اما در هر حال باید حداقل دستمزد کارگر را بدهد.

وی گفت:‌ اگر کارفرمایی حداقل دستمزد کارگر را ندهد، کارش غیرقانونی است و وزارت کار باید با او برخورد کند.

به گفته عضو شورای عالی کار، باید بازرسان وزارت کار از نظر قراردادی و شرایط کارگری، کارگاه‌ها را بازرسی کنند و بازرسان تأمین اجتماعی نیز از نظر پوشش بیمه‌ای کارگر بازرسی و نظارت کنند. اگر کارگاه‌هایی تعدادی کارگر را به کار بگیرد که قرارداد ندارند یا پوشش بیمه‌ای ندارند، تخلف کرده‌اند یا اینکه ساعت کار بیشتری از کارگر کار بکشد و به او حقوق ندهد، این هم تخلف است و باید کارگر مستندات خود را به بازرسی وزارت کار ارائه کند و از کارفرما شکایت کند.اسدی گفت: اگر بازرسی کار و کارگاه‌ها به درستی انجام شود، در مرحله اول می‌توانند به کارفرما اخطار بدهند و اگر کارگر شکایت کند، همین بازرسی هم به عنوان شاهد می‌تواند در پرونده درج شود. به هر حال هر جا کارگری مشغول به کار می‌شود، باید طبق قرارداد باشد و بیمه تأمین اجتماعی نیز برقرار شود.

وی در واکنش به این پرسش که گاهی کارگر از ترس اخراج شدن، حرف نمی‌زند و اگر بازرس اداره کار هم مراجعه کند، نمی‌تواند حقیقت را بگوید، گفت: کارگر می‌تواند گزارش تخلف کارفرما را بدون اسم به اداره کار ارائه کند یا اگر بازرس اداره کار یا بازرس بیمه به کارگاه مراجعه می‌کند، باید از کارفرما درخواست لیست بیمه کارگری و لیست پرداخت حق‌الزحمه را بکند که اگر لیست بیمه یا لیست دستمزد وجود نداشت، کارفرما تخلف کرده و باید به آن رسیدگی شود.