وزیر جدید تعاون، کار و رفاه اجتماعی جدید در نخستین گفت‌وگوی رسانه‌ای خود از لزوم کنترل تورم برای بهبود معیشت کارگران سخن گفت و مدعی شد که دستمزد کارگران را نمی‌توان به راحتی افزایش داد.

وی که نهم شهریور ماه در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما سخن می‌گفت، با تکرار مواضع قبلی خود در ارتباط با دستمزد و بحران معیشتی کارگران گفت: «ما به دنبال در نظر گرفتن حد عادلانه‌ای از دستمزد هستیم که هم رفاه کارگران حفظ شود و هم کارفرمایان آسیب نبینند. بخش قابل توجهی از هزینه‌های کارفرمایان همین حقوق و دستمزد است و ما نباید کاری کنیم که کارفرمایان متضرر شوند. من نشست‌های بسیاری با تشکل‌های کارگری داشتم و کارگران نیز نگران کارفرمایان هستند و از ما می‌خواهند از کارفرمایان حمایت کنیم».

در این اظهارات، دو نکته برجسته وجود دارد؛ یکی تعیین حد عادلانه دستمزد که باید گفت قانون کار و به طور مشخص بند دوم ماده ۴۱ قانون کار این «حد عادلانه» را تعیین کرده و طبق آن، دستمزد باید برابر با سبد معیشت حداقلی باشد. دوم، ادعای نگرانی کارگران برای کارفرمایان است. سوال اینجاست که کدام نماینده کارگر در نشست با وزیر کار اعلام کرده نگران کارفرمایان است و باید از آنها حمایت شود!

برای اطلاع بیشتر از چند و چون نشست‌های ادعایی وزیر کار که در آن کارگران خواستار جلوگیری از ضرررسانی به کارفرمایان شده‌اند و موضع‌گیری رسمی نمایندگان کارگری شورای عالی کار در ارتباط با این اظهارات، سراغ «علی خدایی» عضو ارشد کارگری شورای عالی کار رفتیم تا بدانیم نمایندگان کارگران در مذاکرات مزدی، در ارتباط با این ادعاها چه واکنشی دارند.

نشستی با وزیر کار نداشته‌ایم

خدایی در مورد اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به چند مساله اشاره می‌کند. وی ابتدا به مساله نشست‌های برگزار شده می‌پردازد و می‌گوید: ما تا امروز هیچ نشستی در ارتباط با دستمزد یا دیگر مسائل روابط کار با وزیر جدید کار نداشته‌ایم. در ارتباط با دستمزد و روابط کار، تنها نمایندگان کارگری شورای عالی کار، صلاحیت گفت‌وگو و برگزاری نشست با دولتی‌ها را دارند. به عنوان یکی از این نمایندگان کارگری به صراحت اعلام می‌کنم تاکنون هیچ نشست رسمی برگزار نشده و نمی‌دانم آنهایی که تحت عنوان نماینده کارگر با آقای عبدالملکی جلسه گذاشته‌اند و ادعا کرده‌اند نمی‌خواهند کارفرمایان متضرر شوند و نگران کارفرمایان هستند، چه کسانی بوده‌اند و به چه حسابی خودشان را نمایندگان قانونی کارگران معرفی کرده‌اند!

او ادامه می‌دهد: در ترکیب اعضای اصلی و مشاور شورای عالی کار، نمایندگانی از سطوح عالی هر سه تشکل سراسری کارگری حضور دارند و هیچ‌کدام از این نمایندگان قانونی، تا امروز با وزیر کار یا معاونان او جلسه‌ای نداشته‌اند.

خدایی: کارگری که دستمزدش برای گذران 10 روز ماه هم کفاف نمی‌دهد، چطور می‌تواند نگران کارفرما باشد و بگوید دستمزد من را افزایش ندهید تا کارفرمایم ضرر نکند و از سودش کاسته نشود

دستمزد، مشکل اصلی کارفرمایان نیست

خدایی در ادامه به موضوع نگرانی کارگران بابت سود و زیان کارفرمایان می‌پردازد و می‌گوید: قطعاً همه کارگران نگران کار خود هستند و نمی‌خواهند کار خود را از دست دهند. ما شرایط و نگرانی‌های کارفرمایان را نیز درک می‌کنیم اما عقیده نداریم «دستمزد» مشکل اصلی کارفرمایان کشور است.

وی در توضیح بیشتر این موضوع می‌گوید: در چند سال اخیر، هزینه‌های تولید به طور سرسام‌آوری افزایش یافته، از هزینه مواد اولیه و ماشین‌آلات گرفته تا هزینه حمل و نقل. سهم دستمزد در قیمت تمام‌شده کالاها و خدمات بسیار ناچیز است و متاسفانه همواره در مورد این سهم، بزرگ‌نمایی و اغراق می‌شود. گفته‌های وزیر کار و این ادعا که «بخش قابل توجهی از هزینه‌های کارفرمایان همین حقوق و دستمزد است» نشان می‌دهد که متاسفانه در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد و هنوز این بزرگ‌نمایی‌ها ادامه دارد. سوال اینجاست که چرا کارفرمایان و دولتی‌ها مدام در مورد هزینه‌های سنگین دستمزد گلایه می‌کنند اما یک بار نمی‌گویند چرا ماشین‌آلات و مواد اولیه در همین سه سال، بیش از 300درصد گران شده است. این دوگانگی، جای تعجب بسیار دارد!

حداقل دستمزد کفاف 10 روز از هزینه‌های ماهانه را هم نمی‌دهد

نماینده کارگران در شورای عالی کار با انتقاد از سوگیری کارفرمایی وزارت کار می‌گوید: ما یک درخواست روشن داریم؛ بازنگری در دستمزد یا بهبود قدرت خرید کارگران با روش‌های مستقیم یا غیرمستقیم. یا دستمزد را به سرعت ترمیم کنند یا راهکارهایی ملموس، عینی و قابل اجرا برای بهبود قدرت خرید کارگران در دستور کار قرار دهند.

وی ادامه می‌دهد: امروز کارگران با دستمزد دریافتی نمی‌توانند حتی یک هفته سر کنند. نرخ پوشش حداقل دستمزد به زیر 30درصد رسیده، یعنی 10 روز از ماه را هم نمی‌توان با حداقل مزد و مستمری سپری کرد. این اعداد، من درآوردی یا لاف و گزاف نیست. براساس فرمول‌ها و محاسبات استاندارد سبد هزینه‌های زندگی به این ارقام رسیده‌ایم و باید تاکید کنیم همین رقم 30درصد هم بسیار خوش‌بینانه و حداقلی است. اگر بخواهیم هزینه‌های واقعی مثلاً سهم اجاره‌خانه در کلان‌شهرها و پایتخت را در محاسبات سبد لحاظ کنیم، نرخ پوشش دستمزد از 30درصد هم کمتر می‌شود.

عبدالملکی: ما نباید کاری کنیم که کارفرمایان متضرر شوند. من نشست‌های بسیاری با تشکل‌های کارگری داشتم. کارگران نیز نگران کارفرمایان هستند و از ما می‌خواهند از کارفرمایان حمایت کنیم

نگرانی معیشت کارگران در دوران کرونازده هستیم

نماینده کارگران درباره نگرانی اصلی نمایندگان جامعه کارگری و اینکه آیا آنها واقعاً نگران کارفرمایان هستند یا آن‌گونه که ادعا می‌شود با افزایش دستمزد به دلیل ترس از ریزش نیروی کار مخالفند، با تاکید مجدد بر سهم ناچیز دستمزد در هزینه تمام‌شده کارگاه‌ها می‌گوید: ما نمایندگان کارگری قبل از هر چیز، نگران بحران معیشت کارگران در این شرایط کرونایی کشور هستیم. اولویت ما، حل بحران معیشت است به خصوص برای حداقل‌بگیران که به‌رغم اینکه کار می‌کنند، فقیر هستند و ماه به ماه هم فقیرتر می‌شوند. در مرحله بعدی، ما نگران کارگران غیررسمی هستیم که از همان حداقل دستمزد قانونی و بیمه نیز محرومند. بعد از آن، نگرانی ما بابت کارگران پیمانکاری و شرکتی است که توسط دلالان نیروی انسانی به شدت استثمار می‌شوند.

به گفته این فعال کارگری «در حال حاضر، حدود ۴۰ نوع قرارداد کار متفاوت در ایران داریم که دلیل این تعدد، فقط ایجاد راهکارهای جدید برای بهره‌کشی از کارگران است. با هر ترفندی که بتوانند، کارگران را از حقوق قانونی خود محروم می‌کنند و این جای نگرانی بسیار دارد. ما آن‌قدر نگرانی و معضل بابت بحران‌های حاد معیشتی و شغلی کارگران داریم که دیگر به راستی به نگرانی برای کارفرمایان و ضررهای احتمالی آنها نمی‌رسیم».

خدایی در پایان اضافه می‌کند: واقعاً اعتقاد داریم مشکل اصلی کارفرمایان، دستمزد کارگران نیست. سایر معضلات اقتصادی است که کارفرمایان و تولیدکنندگان واقعی را با مخاطرات جدی مواجه کرده است. وزیر کار اگر قصد دارد بحران معیشتی کارگران و بازنشستگان را اساسی و قانونی حل کند، با نمایندگان قانونی کارگران جلسه بگذارد و به دنبال راهکار موجود در قانون کار باشد. کارگری که دستمزدش برای گذران 10 روز ماه هم کفاف نمی‌دهد، چطور می‌تواند نگران کارفرما باشد و بگوید «باشد، دستمزد من را افزایش ندهید تا کارفرمایم ضرر نکند و از سودش کاسته نشود».