کرونا، ۶۰ هزار کارگاه صنایع‌دستی را به تعطیلی کشاند
بیکاری، بیخ گوش حافظان میراث ایرانی
بیستم خرداد مصادف با ۱۰ ژوئن، روز جهانی صنایع‌دستی است؛ روزی که بسیاری آن را پیوند مبارک عشق و هنر می‌دانند و مربوط به خلق آثار هنری سرزمین‌های مادری محسوب می‌شود؛ آثاری که نسل به نسل منتقل شده و قصه‌های فراوان، باورها و آرزوهای مختلفی در دل آن نهفته است.
صنایع دستی در نقاط مختلف جهان مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده و پای ثابت سوغاتی مسافران در شهرهای مختلف بوده است. کشور ایران هم غنی از هنرهای دستی میراثی، است و کمتر شهری بوده که آثاری از هنر دست زنان و مردان نداشته باشد تا چشم مسافران را به خود خیره کند، هر چند گاهی بی‌مهری مسئولان، با داغ دل هنرمندان همراه بوده است و حمایت‌های مختلف از این قشر آن‌طور که باید نبوده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، فارغ از موضوع کمبود حمایت دولتی‌ها از صنعتگران، امسال صنایع‌دستی مانند بسیاری از صنایع دیگر دستخوش کووید ۱۹ شده و شیوع کرونا، گرد مرگ بر آن پاشیده است. کاهش سفرهای گردشگردی، بازار این صنعت چند هزار ساله را از رونق انداخته و سبب زیان بسیاری از هنرمندان در نقاط مختلف جهان شده است.کرونا اکنون پایش را بر گلوی صنعت گردشگری و صنایع‌دستی گذاشته و نفس‌های این دو حوزه را به شماره انداخته است طوری که حتما لازم است مراقبت‌های ویژه از سوی دولت سریعا برای این بخش‌ها انجام شود.
خسارت ۱۹۵۰ میلیاردی کرونا به صنعت صنایع دستی
درباره وضعیت کنونی مراکز تولید صنایع‌دستی، سراغ «فرهاد فلاح» مدیرکل حمایت از تولید صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور رفتیم.
وی درباره این موضوع گفت: براساس محاسباتی که از استان‌های مختلف کشور توسط وزارت میراث فرهنگی انجام گرفته است، کرونا حدود ۱۹۵۰ میلیارد تومان خسارت به تولید و فروش صنایع دستی در کشور زده است که این موضوع توسط وزیر میراث فرهنگی با مسئولین کشور در میان گذاشته شد.
وی افزود: بر همین اساس قرار شد که در قالب تسهیلات به فعالان حوزه صنایع‌دستی خدماتی ارائه شود که مجدداً کارگاه‌های تولیدی فعال شوند.
آسیب ۶۰ هزار کارگاه انفرادی و جمعی صنایع‌دستی
مدیرکل حمایت از تولید صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور ادامه داد: بیش از ۶۰هزار کارگاه انفرادی و جمعی تولید صنایع‌دستی در کشور شناسایی شده که در شرایط کرونا دچار آسیب اقتصادی شده‌اند که لیست این کارگاه‌ها و افراد مربوط به آن به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه شده تا در سامانه کارا مشخصات‌شان درج شود و تسهیلات لازم از این طریق به آنها ارائه شود.
فلاح با اشاره به اینکه پیش از شیوع کرونا نیز از طریق سامانه کارا جهت اشتغال پایدار روستایی اقدام شده بود، گفت: کمک‌هایی که قرار است وزارت کار به مشاغل آسیب‌دیده در شرایط کرونا ارائه کند تنها برای فعالان صنایع‌دستی نیست و ۱۴ رسته شغلی اعم از پوشاک و رستوران‌داران را شامل می‌شود.
وی تأکید کرد: همچنین تلاش کردیم تا مشاغل خانگی را هم به لیست خسارت‌دیدگان برای دریافت تسهیلات اضافه کنیم که تا الان موفق نبودیم.
مدیرکل حمایت از تولید صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی کشور گفت: علاوه بر موضوع کرونا، سال گذشته فعالان حوزه اقتصادی خسارت‌های دیگر را نیز داشته‌اند که وقوع سیل ازجمله عوامل آن بوده است و این بلای طبیعی سبب خسارت کارگاه‌ها و مراکز فروش و بازارچه فعالین صنایع‌دستی شد که با پیگیری‌های زیاد، هیات دولت مصوب کرد که تسهیلات خسارت سیل سال ۹۸، به این کارگاه‌ها تعلق گیرد و در اواخر سال ۹۸ دستور اجرای آن را به بانک‌ها ابلاغ کرد. فلاح بیان داشت: بازدهی فروش صنایع‌دستی در یک‌سال گذشته تاکنون نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن به کمتر از نصف رسیده است.
وی گفت: همچنین زنان حدود ۷۵درصد دارندگان مجوزهای تولیدی صنایع‌دستی اعم از مناطق روستایی، شهری و عشایری هستند.
گلایه فعالان صنایع‌دستی از افزایش ۱.۵ برابری مواد اولیه
برای شنیدن حرف دل هنرمندان صنایع‌دستی، سراغ «فرزاد فرجی» تولیدکننده صنایع‌دستی و فعال در حوزه تولید ظروف سفالی رفتیم.
وی درباره مشکلات تولیدکنندگان صنایع‌دستی در شرایط شیوع کرونا گفت: شیوع کرونا حوزه صنایع‌دستی را همانند سایر مشاغل تحت تاثیر قرار داده است چرا که وضعیت اقتصادی، محدودیت‌های تردد، قرنطینه‌های خانگی، توقف فعالیت بازارهای داخلی و بین‌المللی و همچنین تعطیلی گالری و فروشگاه صنایع‌دستی، سبب کاهش چشمگیر تولید و فروش حوزه صنایع‌دستی شده است.
وی افزود: البته به غیر از موضوع کرونا به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی حدود یک سال و نیم است که تولید کننده‌های صنایع‌دستی به ویژه در حوزه سفال با کمبود، نبود و افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شده‌اند.
این تولیدکننده صنایع‌دستی با اشاره به اینکه برخی از کارگاه‌ها با شیوع کرونا بیش از ۸۰درصد با کاهش فروش مواجه شده‌اند، گفت: صنایع‌دستی در کشور ما جزو ملزومات اصلی زندگی نیست و کالای لوکس و غیرضروری محسوب می‌شود و این مسأله سبب آسیب‌زا بودن حوزه صنایع‌دستی شده است.
چتر حمایتی دولت برای کارگاه‌های واقعی باز شود
فرجی گفت: به دلیل شرایط اقتصادی و تغییر دهک‌های جامعه، تعاریف مصرف و خرید تغییر کرده و حتی اگر در حال حاضر کرونا هم رفع شود، خانواده‌ها باید ابتدا بتوانند اولویت‌های اصلی و نیازهای ضروری را تامین کنند تا بتوانند به بحث‌های ثانویه همچون صنایع‌دستی بپردازند. به نظرم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باید به نوعی با سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی از کارگاه‌های تولیدی واقعی حمایت کند و به نوعی چتر حمایتی دولتی‌ها برای فعالان صنایع‌دستی باز شود و اقدامات کارشناسی و نظارت‌های دقیق اقداماتی انجام دهد که کارگاه‌های تولیدی صنایع‌دستی بتوانند مواد اولیه مورد نیاز را با سهولت و قیمت مناسب تهیه کنند.
وی توضیح داد: ارائه کارت‌های اعتباری و وام‌هایی که پروتکل‌های پیچیده اداری نداشته باشند از راهکارهای مؤثر جهت کمک به تولیدکنندگان صنایع‌دستی است. همچنین باید با وزارت صمت هماهنگی‌هایی صورت گیرد که مواد اولیه مورد نیاز تولید صنایع‌دستی نه از دست واسطه‌ها بلکه با قیمت مناسب به تولیدکننده‌ها ارائه شود.
این تولیدکننده صنایع‌دستی تاکید کرد: البته باید توجه داشت که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باید سیاست‌گذاری‌های جامع و درستی برای عرضه بین‌المللی صنایع‌دستی کشور، داشته باشد؛ نکته‌ای که سال‌ها مغفول مانده و باید برای آن چاره‌ای اندیشید.
بررسی‌ها در استان تهران نشان داد کرونا بیش از ۲ میلیارد و ۹۳۰میلیون تومان به کسب و کارهای تهران در زمینه صنایع‌دستی خسارت وارد کرده و کسب و کار حدود ۳هزار و ۴۱۰ نفر مورد آسیب قرار گرفت و بیکار شدند
بیکاری ۳هزار و ۴۰۰ فعال صنایع‌دستی در تهران
هر چند سعی شده اقداماتی برای کمک به تولیدکنندگان صنایع‌دستی صورت گیرد ولی اقدامات کافی نبوده و بیکاری میان تولیدکنندگان زیاد است.
«پروانه حیدری»، معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران هم تلویحا بر موضوع مراقبت ویژه از حوزه صنایع‌دستی در شرایط کرونایی تاکید داشته است و اخیرا اعلام کرد: در بررسی این معاونت از صنعتگران، فروشندگان و صادرکنندگان استان، کرونا بیش از ۲ میلیارد و ۹۳۰میلیون تومان به کسب و کارهای تهران در زمینه صنایع‌دستی خسارت وارد کرده است.
وی گفت: در بررسی این معاونت از صنعتگران، فروشندگان و صادرکنندگان استان تهران، کسب و کار حدود ۳هزار و ۴۱۰ نفر مورد آسیب قرار گرفت و بیکار شدند.
بیش از ۶۰ هزار کارگاه انفرادی و جمعی تولید صنایع‌دستی در کشور شناسایی شده که در شرایط کرونا دچار آسیب اقتصادی شده‌اند که لیست این کارگاه‌ها و افراد مربوط به آن به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه شده است
حیدری با بیان اینکه معاونت صنایع‌دستی استان اهتمام دارد تا این مشکلات را هرچه سریعتر مرتفع کند، خاطرنشان کرد: در بخش فروشگاهی حدود ۷۸۰ نفر (۸۰ درصد میزان تقریبی بیکاری)، بخش صادرات ۱۸۰ نفر (۸۰درصد میزان خسارت) و بخش شاغلین ۲هزار و ۴۵۰ نفر (۵۶درصد میزان خسارات) به ترتیب ضرر و زیان دیدند. همچنین بیشترین سهم صادرات صنایع‌دستی تهران در سال ۹۸ به تولیدات رشته‌های شیشه، گلیم، زیلو، سنگ و زیورآلات سنتی اختصاص داشت.
به گفته مسئولان و کارشناسان حوزه سلامت، کرونا فعلا ماندگار است و شاید تا سال آینده هم ادامه داشته باشد. بنابراین حمایت دولت از این بخش و فراهم کردن بستر مناسب جهت فعالیت و فروش تولیدات صنایع‌دستی ضروری است. باید تمهیدات لازم هرچه سریعتر اتخاذ شود و صنعت صنایع‌دستی با مراقبت‌های ویژه دولت احیا شود چرا که در غیر این‌صورت کرونا قطعا ضررهای جبران‌ناپذیری بر پیکر این صنعت وارد خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید