افزایش بی‌قانونی در روابط کار ناشی از شیوع کرونا

فتح‌الله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی

متاسفانه برخی از کارفرمایان کارگاه‌های کوچک، به دلیل شیوع بیماری کرونا و با این توجیه که فروردین ماه ۱۴ روز تعطیل بوده، کارگران را وادار به ترک کار می‌کنند و لیست ترک کار را به نشانه اینکه هیچ فعالیتی نبوده به اداره کار ارسال می‌کنند اما در واقع نیروی کار در محل کار خود حضور دارد و طبق توافقی که کارگر و کارفرما با یکدیگر کرده‌اند کارگر به جای اخراج سر کار خود باقی می‌ماند و در مقابل حق بیمه این مدت برای او رد نمی‌شود. این مساله در بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ دیده نمی‌شود و بیشتر در کارگاه‌های کوچک که نظارت و بازرسی نمی‌شوند، اتفاق می‌افتد و کارگر به این دلیل که کارفرما می‌گوید حق و حقوقش را می‌دهد از شکایت صرف‌نظر می‌کند. در این مدت تنها یک مورد از شرکتی نسبتا بزرگ داشتیم که کارگرانش به ما مراجعه کرده بودند و به آنها گفته شده بود که نامه ترک کار بنویسند و برای گرفتن بیمه بیکاری اقدام کنند اما با توجه به آنکه کارگران رسمی و باسابقه بودند، اعلام کردیم دنبال بیمه بیکاری نروند و وقتی آنها را به اداره کار فرستادیم، به کارفرما اخطار داده شده بود که از طریق ادارات تشخیص و حل اختلاف موضوع را پیگیری خواهند کرد و کارفرما منصرف شده بود.

اگر چه اعلام شده کارگاه‌هایی که تحت تاثیر کرونا نتوانند نیروی کارشان را حفظ کنند مورد حمایت قرار می‌گیرند ولی پرداخت حق بیمه نباید قطع شود و سازمان تامین اجتماعی قطعا نسبت به چنین سوءاستفاده‌هایی اطلاع پیدا می‌کند و کارگاه‌هایی که لیست بیمه کارگران خود را به این شکل ارسال نکرده‌اند از طریق بازرسان خود رصد و در صورت لزوم به هیات‌های تشخیص و حل اختلاف معرفی خواهد کرد. درباره شکایت کارگران از این کارگاه‌ها هم باید گفت وقتی کارفرما حق و حقوشان را می‌دهد و سرکار حاضر هستند دیگر میلی به شکایت پیدا نمی‌کنند. در اینجا شعبات بیمه‌گذار و تامین اجتماعی باید بازرسی خود را ولو به شکل رندومی انجام بدهند و برخی کارفرمایانی که در این موقعیت سوءاستفاده کرده‌اند را شناسایی کنند. در پایان باید گفت به طور کلی این مساله در دو بخش دیده می‌شود؛ یک‌سری کارگرانی که توافقی سرکار هستند و برایشان مشکلی پیش نمی‌آید ولی چون ترک کار زده‌اند باید از امکانات بیمه بیکاری استفاده کنند و یک بخش که کلا تعدیل نیرو شده‌اند و به آنها اعلام شده چند ماه از بیمه بیکاری استفاده کنند تا وضعیت کارگاه مشخص شود که در صورت نیاز به کار برمی‌گردند یا برای گرفتن بیمه بیکاری اقدام می‌کنند.