چالش‌های ناشی از خصوصی‌سازی غلط شرکت‌های دولتی هر روز ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند. هر روز در گوشه و کنار کشور فریاد گروهی از کارگران که حقوق‌های معوق جان به سرشان کرده، بلند می‌شود و دولت نیز با ورودهای دیرهنگام به موضوع، تلاش می‌کند تا با تزریق نقدینگی به مثابه یک مسکن، مشکل را به صورت مقطعی حل و فصل کند. شرکت کشت و صنعت هفت‌تپه و ماشین‌سازی هپکو ازجمله مهمترین مصادیق خصوصی‌سازی‌های غلط است که موجب شده شرکت‌های بزرگ و موفق سابق، به دلایل متعدد ازجمله واگذاری به کسانی که فاقد اهلیت لازم بوده‌اند، اکنون به شرکت‌های ورشکسته با حجم انبوهی از بدهی تبدیل شوند که از تولید و صادرات قبلی‌شان، نشان و خبری نیست.

شرکت کنتورسازی قزوین هم ازجمله قربانیان خصوصی‌سازی‌های غلط سال‌های گذشته است. کنتورسازی قزوین به عنوان اولین و بزرگترین کارخانه کنتورسازی کشور در سال ۱۳۴۷ تاسیس شد و ۵۰ سال از تاسیس آن می‌گذرد. سال ۱۳۸۷ که تصمیم به واگذاری این شرکت به بخش خصوصی گرفته شد، این شرکت با ۹۰۰ کارگر، سالانه یک میلیون و ۲۰۰هزار کنتور تولید می‌کرد اما امروز تعداد کارگران این شرکت به ۱۸۰ نفر رسیده است و دیگر تولید ندارد. کارگران ۲۴ ماه است که حقوق نگرفته‌اند و مطالبات کارگران آن با احتساب سنوات به حدود ۱۴ میلیارد تومان رسیده است. مالک شرکت هم در زندان به سر می‌برد و هنوز پرونده حقوقی مالک در دادگاه به نتیجه نرسیده است. در عین حال گفته می‌شود مالک شرکت از داخل زندان همچنان بر مدیریت و هدایت شرکت تسلط دارد.

خبرگزاری مهر برای بررسی ابعاد مشکل این شرکت، میزبان تعدادی از کارگران آن بود که به نمایندگی از همکاران خود به طرح مشکلات این مجموعه پرداختند. آنها در این نشست تاکید داشتند که «به دلیل سکوت مسئولان دست به دامان رسانه‌ها شده‌ایم».

وحید اکبری‌پور، نماینده کارگران در شورای اسلامی کار شرکت در این میزگرد گفت: شرکت تا زمانی که دولتی بود، تمام حقوق و مزایا در موعد مقرر پرداخت می‌شد. در سال ۸۷ تصمیم گرفته شد به بخش خصوصی واگذار شود و به این ترتیب بلوک مدیریتی شرکت در بورس عرضه شد. کارگران شرکت هم تصمیم گرفتند در مزایده شرکت کنند و سهامدار شرکت باشند. شرکت در ظاهر به ازای دریافت مبلغ ۹ میلیارد تومان به آقای عاملی فروخته شد که قرار بود ۳ میلیارد تومان به عنوان پیش‌پرداخت و ۶ میلیارد تومان هم به صورت اقساط طی مدت ۵ سال به سازمان خصوصی پرداخت کند. متاسفانه این اتفاق نیفتاد و این شرکت از سوی سازمان خصوصی به مالک هبه شد و هدیه سازمان خصوصی به مالک بود. در همان سال هیأت مدیره‌ای با حضور کارگران به عنوان سهامداران تشکیل شد. در این مزایده آقای ع که در حال حاضر نیز مالک شرکت است در مزایده شرکت کرد. خلاصه اینکه هر سهم مدیریتی از ۷۰ تومان به حدود ۲۰۰ تومان رسید اما برای اینکه آقای ع، بلوک را تصاحب کند با هیأت مدیره کارگران توافق کرد تا وی در این مزایده برنده شود و متعهد شد در ازای اینکه کارگران برای حضور در مزایده انصراف دهند ۱۰درصد سهام را به کارگران واگذار کند و کلاه‌برداری مالک از همان زمان آغاز شد. در همان سال آقای «الف -ع» شرکت را خرید و «ع- ع» فرزند خود را به عنوان مدیر شرکت منصوب کرد. اعضای هیأت مدیره را که از مدیران و مسئولان وقت شرکت بودند تا رده معاونت ارتقا داد، به تدریج صورت مسأله پاک شد و ۱۰درصد سهام هم به کارگران واگذار نشد.

در زمانی که شرکت فروخته شد با فروش اقلام انبار حدود ۱۷۰ تریلی مواد خام اولیه از شرکت خارج شد و پروژه‌ای به نام کنتورهای تل‌وان به عنوان خط تولید جدید تعریف کردند. به تدریج با توجه به اینکه مالک اهلیت و سابقه‌ای در زمینه این صنعت نداشت مشکلات شرکت شروع شد. از سال ۹۱ مطالبات معوق ما از یکی دو ماه به ۶-۵ ماه رسید. دادستان وقت قزوین در سال ۹۴ با این بهانه که باعث تجمعات کارگری شده، بازداشت شد. البته در آن زمان معوقات ما تسویه شد. سرانجام در سال ۹۴ دادستان تغییر کرد. از سال ۹۵ دوباره مشکلات حقوقی ما شروع شد و معوقات کارگران به حدود ۷ ماه رسید. در سال‌های ۹۶ و ۹۷ شرایط بدتر شد و در سال ۹۸ نیز با وجود گذشت ۶ ماه از سال ریالی دریافت نکردیم.

با توجه به اینکه مالک اهلیت نداشت و تولیدکننده نبود، در سال ۹۱ با یک‌سری سندسازی قیمت سهام را از ۲۰۰ تومان به ۱۸۰۰ تومان رساند و دوباره به ۱۰۰۰ تومان رسید. در واقع درآمد شرکت از محل این افزایش قیمت سهام تامین می‌شد. از همان سال ۹۴ مالک با حساب‌سازی و رانت به حوزه «تولید و تامین صندوق‌های فروشگاهی» برای اصناف وارد شد که به دلیل تخلف بورسی، حدود سه سال است که همچنان بررسی این پرونده در دادگاه جرایم اقتصادی ادامه دارد. پس از آنکه مالک شرکت با حضور در مناقصه و البته با رانت در مناقصه برنده شد، در سال ۹۴ مدعی شد که ۲۰۱هزار صندوق فروشگاهی وارد و تولید کرده در حالی که از این میزان فقط هزار صندوق فروشگاهی وارد کشور شد و مابقی سندسازی بود که امروز به دلیل همین سندسازی‌ها از سال ۹۵ تاکنون در زندان به سر می‌برد. البته زندانی شدن مالک به دلیل سندسازی‌های بورسی در حوزه صندوق‌های فروشگاهی است و ارتباطی به مسائل کارگری ندارد.

وی یکی از بزرگترین پرونده‌های تخلف بورسی در یک دهه اخیر را دارد طوری‌که دادگاه وثیقه ۵۰۰ میلیارد تومانی را برای وی تعیین کرده که جزو بزرگترین پرونده‌هاست. امروز مالک شرکت از داخل زندان شرکت را هدایت می‌کند و طی حدود چهار سال گذشته 7-6 مدیر تحت عنوان قائم‌مقام یا سرپرست تغییر کرده است. امروز مطالبات کارگران به ۲۴ ماه رسیده که حقوق و دستمزد حدود ۴.۵ تا ۵ میلیارد تومان و مطالبات سنوات ما حدود ۱۰ میلیارد تومان است و مالک به هیچ عنوان با دستگاه قضایی برای پرداخت مطالبات کارگران همکاری نمی‌کند. در ۴ ماه اخیر سال جاری با همکاری مسئولان استان مواد اولیه تولید از گمرکات آزادسازی شد و نزدیک به ۵۰هزار دستگاه کنتور تولید کردیم تا در شب عید، کارگران شرمنده خانواده خود نباشند. البته مطالبات ۲۴ ماهه معوق کارگران همچنان تسویه نشده است.

در حالی که برای تولید ۳۵۰هزار کنتور مواد اولیه در گمرکات داریم اما متاسفانه بعد از عید در ماه‌های فروردین و اردیبهشت با دریافت تعهد از کارگران، مشروط بر اینکه کارگران حقوق و دستمزد خود را مطالبه نکنند، نسبت به انقعاد قرارداد بدون حقوق اقدام کرد تا فقط حق بیمه کارگران پرداخت شود. البته ماهیت قرارداد مانند قراردادهای قبلی و با درج تمام حقوق و مزایا بود اما عملا حقوقی پرداخت نمی‌کرد. بعد از اینکه دو ماه بدون حقوق کار کردیم در ماه‌های خرداد و تیر با پیگیری‌های بسیار زیاد، قرارداد با کارگران منعقد شد اما از اول مرداد با توجه به اینکه شرکت تعطیل بود و تلاشی برای ترخیص مواد اولیه نکردند، اجازه ورود هیچ کارگری به کارخانه داده نشد. با توجه به اینکه مالک اجازه بستن شرکت را نداشت، با پیگیری‌های قضایی قفل و زنجیر شرکت باز شد اما خط تولید شرکت همچنان بسته است.

نماینده کارگران: در این ۱۰ سال ما خانه داشتیم، بی‌خانه شدیم، خودرو داشتیم بی‌خودرو شدیم، به دلیل مشکلات مالی از سال ۹۳ حتی زندگی بسیاری از کارگران به جدایی کشیده شده است

صدای ما را کسی نمی‌شنود

رضا فردمنش، دیگر عضو شورای اسلامی کار شرکت هم می‌گوید: صدای ما را در استان کسی نمی‌شنود. بالای صدها نامه به استانداری، فرمانداری و دستگاه‌های مختلف ارائه دادیم. چون صدای مظلومیت کارگر شنیده نشد انتظار داریم از طریق رسانه، صدای ما به گوش مسئولان قضایی و اجرایی کشور برسد. این مصیبت ۱۰ سال است گریبان‌گیر کارگران است. کارخانه‌ای که ۹۰۰ کارگر داشت امروز ۱۸۰ کارگر دارد.

قصد آقایان امروز تولید نیست، چرا که از نظر ظرفیت و پتانسیل و حتی بازار، کارخانه شرایط تولید را دارد. علت کوتاهی مسئولان و بی‌پاسخ گذاشتن مکاتبات را نمی‌دانیم. هر دستگاهی، رفع مشکل را به دستگاه دیگر ارجاع می‌دهد. سابقه کار کارگران این شرکت ۱۵ تا ۲۷ سال است. درباره فعالیت یا عدم فعالیت شرکت حرفی نداریم چرا که شرکت مالک و تصمیم‌گیر دارد. ما مطالبات خود را می‌خواهیم. امروز ۳۵۰هزار قطعه برای تولید در گمرکات وجود دارد که با راه‌اندازی خط تولید می‌توانند مطالبات را پرداخت کنند.

در این واگذاری کلا تخلف شده، مطالبه اصلی در آخرین نامه‌ای که از طرف نماینده کارگران به رئیس قوه قضائیه ارسال شده این است که به دلیل تخلفات در واگذاری این شرکت به فردی که اهلیت نداشت، وی خلع ید شود و شرکت به اهلش واگذار شود. حتی ما شنیدیم که مالک شرکت از داخل زندان با یک مسئول استانی تماس تلفنی دارد. تنها مشکل ما نفوذ مالک شرکت است. تسهیلات کلانی دریافت کردند که در مواردی غیر از شرکت هزینه شده است. همین امروز شرکت خریدار و سرمایه‌گذار دارد اما به دلیل نفوذ مالک این اتفاق نمی‌افتد و بزرگترین و مهمترین شرکت کنتورسازی کشور به این حال و روز افتاده است.

به هر سازمان و دستگاهی که مراجعه می‌کنیم و می‌گوییم از کنتورسازی آمده‌ایم با این واکنش مواجه می‌شویم که باز شما آمدید؟ بروید دنبال زندگی‌تان! می‌گوییم پس مطالبات ما چه می‌شود، می‌گویند بروید شکایت کنید

300 میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرد، اما ریالی هزینه نکرد

محمد زینلی، نماینده کارگران نیز در این نشست گفت: آقای ع بعد از اینکه مالک شرکت شد، یک‌سری افتتاحیه‌های صوری انجام داد که آخرین آن بحث صندوق‌های فروشگاهی بود. به اسم تولید کنتورهای هوشمند تسهیلات دریافت کردند. با اسم تولید دستگاه کارتخوان تسهیلات دریافت کردند. دستگاه سولار با عناوین مختلف تحت عنوان تولید لامپ‌های ال‌ای‌دی برای شرکت تسهیلات دریافت شد. به این ترتیب بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان از موسسات مالی کشور تسهیلات دریافت کرد اما ریالی را در شرکت هزینه نکرده است. بر اساس برآوردی که شده شرکت کنتورسازی امروز حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان بدهی دارد و خود شرکت ۲۰۰ میلیارد تومان ارزش دارد. خواسته ما این است که همان‌طور که این شرکت به این آقا هدیه شده و ریالی برای تملک شرکت پرداخت نکرده، شرکت را پس بگیرند. در این ۱۰ سال ما خانه داشتیم، بی‌خانه شدیم، خودرو داشتیم بی‌خودرو شدیم، به دلیل مشکلات مالی از سال ۹۳ حتی زندگی بسیاری از کارگران به جدایی کشیده شده است.

به ما می‌گویند چرا تجمع می‌کنید. در این چند سال فقط مکاتبه کردیم اما پاسخی دریافت نکردیم. ما فقط با کمیته امداد و سازمان دخانیات مکاتبه نکردیم. با این وجود ما دو خواسته داریم؛ این شرکت را به اهل آن واگذار کنید. همین الان اگر مدیری مدبر در شرکت باشد ما ۸ صبح دستگاه‌ها را روشن می‌کنیم و ۱۲ ظهر کنتورهای باکیفیت تحویل می‌دهیم. این شرکت ظرفیت بسیاری دارد. با این حال به بهانه نداشتن مواد اولیه شرکت را قفل کردند. قطعات هم با پیگیری‌های مسئولان استانی وارد شرکت شد اما به محض ورود قطعه به شرکت از مرداد ماه دوباره در شرکت را قفل کردند. با دستور دادستان قفل باز شد اما پس از آن نامه عدم نیاز کارگران را زدند. این یک دهن‌کجی به مسئولان نظام است. مالک به هر شیوه ای دارد ناسازگاری می‌کند. ما پیش ۵ استاندار رفتیم. پیش هر مسئولی بگویید رفته‌ایم و مکاتبه کردیم اما دریغ از پاسخ به یک مکاتبه. یا شرکت را راه‌اندازی کنند یا دستگاه‌های شرکت را بفروشند و طلب من کارگر را بدهند. امروز من که از سال ۹۵ حقوق و دستمزد خود را نگرفته‌ام بدون احتساب سنوات ۴۰ میلیون تومان طلب دارم. من با طلب ۱۱ میلیونی سال ۹۵ می‌توانستم یک پراید بخرم با این پول من امروز چه چیزی می‌توانم بخرم؟

به جای اینکه دنبال علت بگردند، معلول را خفه کردند

حمید مساکینی، نماینده دیگر شورای اسلامی کار نیز گفت: مشکلات ما از همان سال ۸۸ شروع شد که حقوق‌مان سه روز معوق شد. متاسفانه به جای اینکه دنبال علت بگردند معلول را خفه کردند. کسی نیامد بگوید که چرا تجمع کردید و همه از مالک پشتیبانی کردند. از طرف مالک به ما گفتند که فقط ۳ روز حقوق نگرفتید و کارگران شرکت مجاور ۳ ماه حقوق نگرفته‌اند. بعد معوقات ما به ۳ ماه رسید و گفتند کارگر شرکت مجاور ۷ ماه است حقوق نگرفته است. امروز مطالبات ما به دو سال رسیده است و هنوز گوش شنوایی نیست.

این همه مکاتبه کردیم و امروز به هر سازمان و دستگاهی که مراجعه می‌کنیم و می‌گوییم از کنتورسازی آمده‌ایم با این واکنش مواجه می‌شویم که «باز شما آمدید؟ بروید دنبال زندگی‌تان!» می‌گوییم پس مطالبات ما چه می‌شود، می‌گویند «بروید شکایت کنید». می‌گوییم دستگاه را بفروشید می‌گویند شرکت مالک دارد و او اختیار دارد هر کاری بکند. می‌گوییم خط تولید را راه‌اندازی کنید تا کارگران مشغول شوند اما اجازه ترخیص مواد اولیه را نمی‌دهند و مالک شرکت را بسته است. می‌گوییم شرکت را به فرد دیگر واگذار کنید، از این کار هم دریغ می‌کنند. ما کارگران چه راهی داریم؟ ۲۰ روز متوالی جلو استانداری تجمع کردیم و هنوز نمی‌خواهند صدای ما را بشنوند. تمام دستگاه‌های ریخته‌گری، پرس، سی‌ان‌سی، تراش و قالب‌سازی را فروخت؛ اما حقوق کارگران همچنان معوق است.