مینورو کیهارا سخنگوی ارشد دولت ژاپن در نشست روز گذشته (دوشنبه) اعلام کرد : جنگنده‌های جی-15 مستقر بر ناو هواپیمابر «لیائونینگ» چین، شنبه گذشته ۲ بار رادار خود را روی هواپیماهای ژاپنی در آبهای بین‌المللی نزدیک جزیره «اوکیناوا» قفل کردند. وی افزود: جنگنده‌های ژاپنی اف-۱۵ به دلیل نگرانی از احتمال «نقض حریم هوایی» به پرواز درآورده بودند. این درحالی است که در بیانیه‌ نیروی دریایی چین که روز گذشته(یکشنبه) منتشر شد، آمده بود که جنگنده‌های ژاپنی بارها به منطقه رزمایش نزدیک شده و ایجاد مزاحمت کردند.

این بیانیه‌ با بیان اینکه جنگنده‌های ژاپنی به‌طور جدی بر تمرینات عادی چین تاثیر گذاشته و ایمنی پرواز را به خطر انداختند، افزود: ادعای توکیو برخلاف واقعیت بوده و از ژاپن خواسته که «فورا از بدنام کردن و لکه‌دار کردن» چین دست بردارد. سخنگوی دولت ارشد ژاپن هم اظهارات پکن را «بی‌پایه و اساس» توصیف کرد. درهمین راستا، تاکه‌هیرو فوناکوشی معاون وزیر خارجه ژاپن روز گذشته، وو جیانگ‌هاو سفیر چین در توکیو را احضار کرد و «اعتراض شدید خود را نسبت به چنین اقدامات خطرناکی که عمیقا تاسف‌برانگیز است» ابراز داشت.

به گفته وزارت خارجه ژاپن، فوناکوشی «قویا از دولت چین خواست که تضمین کند چنین اقداماتی دوباره تکرار نشود». سانائه تاکائچی نخست وزیر ژاپن نیز گفت: ژاپن «آرام و قاطع» واکنش نشان خواهد داد. وزارت خارجه چین اعلام کرد که پکن اعتراض ژاپن را رد کرده و «اعتراض متقابل» خود را نیز ثبت کرده است. 

این اقدامات از سوی چین درحالی صورت می‌گیرد که تاکایچی به عنوان یک ملی‌گرای محافظه‌کار که ماه گذشته در ژاپن روی کار آمد، از سیاست همیشگی «ابهام راهبردی» که ژاپن و آمریکا درباره تایوان دنبال می‌کردند فاصله گرفت و در پاسخ به پرسشی در پارلمان در ۱۵ آبان گذشته(هفتم نوامبر) اعلام کرد که حمله فرضی چین به تایوان (که تنها کمی بیش از ۱۰۰ کیلومتر با قلمرو ژاپن فاصله دارد) می‌تواند «وضعیتی تهدیدکننده برای بقای ژاپن» تلقی شود. وی افزود: این عنوان حقوقی به نخست‌وزیر ژاپن اجازه می‌دهد نیروهای نظامی کشور را  اعزام کند.

همین اظهارات از سوی نخست‌وزیر ژاپن که یک مقام ضدچینی هم محسوب می‌شود، زمینه‌ یک تنش سیاسی متقابل میان ۲ کشور فراهم کرد که در روزهای اخیر از عرصه دیپلماسی نیز فراتر رفته است؛ بطوری که پکن اعلام کرده این اظهارات «همکاری‌های تجاری» را به‌شدت آسیب زده و کنسرت چندین هنرمند ژاپنی در چین نیز ناگهان لغو شده است. درهمین راستا، چین از شهروندانش خواسته از سفر به ژاپن خودداری کنند و ممنوعیت واردات غذاهای دریایی ژاپن هم تمدید کرد. همچنین، هفته گذشته نیز کشتی‌های ژاپنی و چینی در اطراف جزایر مورد مناقشه‌ای که تحت اداره توکیو می‌باشد، وارد یک رودررویی تازه شدند.

علاوه بر این نیز، نشریه «یومیوری شیمبون» هم روز گذشته گزارش داد روند صدور مجوز صادرات فلزات نادر ــ مواد حیاتی برای ساخت گوشی‌های هوشمند و خودروهای برقی ــ برای شرکت‌های ژاپنی کندتر از حالت معمول شده است. کیهارا با بیان اینکه «هیچ تغییر قابل توجهی» مشاهده نشده، افزود: تدابیر کنترلی چین «تاثیر جدی بر زنجیره تامین جهانی» داشته است.

در این راستا روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی به نقل از چند مقام فعلی و پیشین ژاپنی و آمریکایی، نوشت: دولت ژاپن از سکوت نسبی دولت آمریکا در قبال تنش فزاینده میان توکیو و پکن ابراز نارضایتی کرده و از واشنگتن خواسته است تا حمایت علنی و قاطع‌تری از مواضع سانائه تاکایچی نخست‌وزیر ژاپن نشان دهد؛ تنشی که پس از اظهارات او درباره پیامدهای امنیتی حمله احتمالی چین به جزیره تایوان شدت گرفته است.

در گزارش این روزنامه انگلیسی آمده است: به گفته مقام‌های فعلی و پیشین ژاپنی و آمریکایی، توکیو معتقد است که مقام‌های ارشد دولت آمریکا در حمایت از ژاپن به اندازه کافی صریح عمل نکرده‌اند؛ به‌ ویژه پس از آنکه چین به‌ شدت به سخنان تاکایچی واکنش نشان داد. گزارش فایننشال تایمز می‌افزاید: نخست‌وزیر ژاپن پیشتر گفته بود که حمله چین به تایوان می‌تواند تهدیدی موجودیتی برای ژاپن باشد و در چنین شرایطی توکیو می‌تواند نیروهای نظامی خود را وارد عمل کند. بر اساس این گزارش‌، شیگه‌ئو یامادا سفیر ژاپن در واشنگتن از دولت دونالد ترامپ خواسته است تا حمایت علنی از توکیو را افزایش دهد.

در گزارش فایننشال تایمز آمده است: در روزهای اخیر، چین علاوه بر حملات لفظی، تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه اقتصادی علیه ژاپن کرده و به شهروندان خود هشدار داده است از سفر به این کشور خودداری کنند. بر اساس این گزارش، تاکایچی نیز پیشتر اعلام کرده بود که جنگنده‌های چینی در جنوب‌شرق اوکیناوا، رادار کنترل آتش خود را روی جنگنده‌های ژاپنی قفل کرده‌اند؛ اقدامی که او آن را بسیار تأسف‌بار توصیف کرد و وزارت دفاع ژاپن نیز این حادثه را تائید کرده است.

در گزارش فایننشال تایمز آمده است: نخست‌وزیر ژاپن به‌ شدت به طرف چینی اعتراض کرده و خواستار اقداماتی برای جلوگیری از تکرار این رفتارها شده و بر پاسخ قاطع توکیو به این اقدامات تاکید کرده است.