نیروهای ارتش همچنان به مادورو وفادارند
خطای استراتژیک ترامپ درباره نظامیان ونزوئلا
سیدمحمد میرزامحمدزاده
زمانی که دولت ترامپ در ماه ژانویه (دی - بهمن) از دولت ونزوئلا خواست کنار رود و قدرت را به مخالفان خود واگذار کند، امیدوار بود که ارتش ونزوئلا فوراً تغییر موضع دهد و به این آرزوی آمریکا جامه عمل بپوشاند.
واشنگتن‌پست نوشت: نیروهای مسلحی که حقوق کم دریافت می‌کردند و تغذیه ناکافی داشتند و تحقیر شده بودند و از طرفی حکومت مستبد کشور غنی و دموکراتشان را نابود کرده بود، محور امیدهای استراتژی دولت آمریکا به‌شمار می‌رفتند. برخی مقامات آمریکایی پیش‌بینی می‌کردند که ارتش ونزوئلا ظرف چند روز به آشوب‌ها بپیوندند و دولت را سرنگون کنند.
بسیاری معتقدند که لفاظی‌های قوی دولت آمریکا و اشارات متمادی ترامپ مبنی بر مداخله احتمالی نظامی ارتش آمریکا، در کنار فشار اقتصادی و مالی منجر به انتظارات بیشتر مردم از واشنگتن شده است
بلاتکلیفی سربازان فراری
نزدیک به سه ماه بعد، بدنه سنگین ارتش عمدتاً بی‌تغییر تحت دولت نیکلاس مادورو بر جای مانده است. با وجود فرار بخشی از نیروها که در برهه‌ای سرعت گرفته بود و به کشور کلمبیا روانه می‌شدند، حالا سرعت این گریختن‌ها کم شده است. کمتر از 1500 سرباز فراری ونزوئلایی از سوی دولت کلمبیا پذیرفته شدند و سلاح و یونیفرم آن‌ها خلع شد و در اتاق‌های هتل‌هایی حقیر در نزدیکی مرز اسکان داده شدند و حالا منتظر اتفاقات جدید هستند.
بیشتر آن‌ها نگران حال خانواده و دوستان خود در خانه هستند. برخی نیز به فکر تصمیمات جدید و حرکت به سمت پرو، چیلی یا خارج از منطقه برای زندگی جدید هستند.
یک مقام ارشد سابق که در زمینه سیاست آمریکا برای ونزوئلا در دولت ترامپ فعالیت می‌کرد در این رابطه گفت: فکر می‌کنم دولت آمریکا و همچنین مخالفان دولت ونزوئلا امید بسیاری به خیزش ارتش بسته بودند؛ اما امید برنامه نیست. مقام ارشد یکی از چندین کشور آمریکای لاتین که میزبان سربازان فراری است، ضمن درخواست عدم اعلام نامش گفت: مخالفان که رهبرشان، خوان گوایدو با وجود سرکار ماندن مادورو، از سوی ایالات‌متحده و چند کشور دیگر به عنوان رئیس‌جمهور موقت به رسمیت شناخته شده است، باید برنامه‌ای برای ارتش می‌داشتند و نداشتند.
وی افزود: ما نتوانستیم این ارتشی‌ها را بیدار کنیم و همواره در تلاش برای این کار هستیم.
ناکامی برنامه‌های آمریکا
مقامات دولت ترامپ می‌دانند که فرار سربازان آرام‌تر از انتظاراتشان شکل می‌گیرد.
الیوت آبرامز فرستاده ویژه دولت آمریکا برای ونزوئلا در دیداری که هفته گذشته با خبرنگاران و دبیران روزنامه واشنگتن‌پست آمریکا داشت گفت: چرا این ارتش هنوز از هم نپاشیده است؟ سوال خوبی است. من بخشی از جواب را به شما می‌دهم: کوبایی‌ها.
دولت آمریکا می‌گوید که حداقل 20 هزار سرباز ارتش کوبا و مأموران امنیتی در بین نیروهای مسلح ونزوئلا نفوذ کرده‌اند. آبرامز می‌گوید: در واقع این افراد مجریان هستند. آن‌ها کسانی هستند که ژنرال‌ها و کلونل‌ها را به دقت زیر نظر دارند. این‌ها افرادی هستند که اساساً نسبت به حبس و جریمه ونزوئلایی‌های که غیر وفادار خوانده می‌شوند، اقدام می‌کنند.
عنوان می‌شوند که ده‌ها هزار کوبایی در ونزوئلا حضور دارند؛ با این حال کوبا مدعی است که آن‌ها پزشک و معلم هستند و برخی تحلیل‌گران آمریکایی می‌گویند که تعداد مقامات امنیتی کوبایی بسیار کمتر از ارزیابی‌های دولت است.
مقام آمریکای لاتینی گفت: فراریان بالقوه هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، چرا که همواره مورد رصد و شنود هستند و عمدتاً برق کافی برای شارژ کردن دستگاه‌های موبایل خود ندارند. آن‌ها نمی‌توانند با یکدیگر ملاقات کنند؛ به ویژه افرادی که می‌توانند تأثیری داشته باشند و به براندازی کمک کنند.
وی افزود: ما با آن‌ها صحبت می‌کنیم، اما مسئله مهم این است که آن‌ها باید با یکدیگر صحبت کنند.
یک کلونل 50 ساله ونزوئلایی که در کوکوتا، شهر مرزی کلمبیایی محل استقرار فراریان صحبت می‌کرد، گفت: هیچ ارتباطی بین فراریان نیست و آن‌ها درون ارتش اتحادی ندارند. دلیل دیگری که این شکست ایجاد نمی‌شود ترس آن‌ها برای از هم پاشیدن خانواده‌هایشان است.
کم‌کاری مخالفان
در حالی که عمده مقامات آمریکایی از انتقاد علیه رهبر مخالفان ونزوئلایی سر باز می‌زنند، برخی مقامات از دست مخالفان به رهبری گوایدو عصبانی هستند و معتقدند که آن‌ها نتوانستند حمایت نیروهای مسلح ونزوئلا را جلب کنند و با این حال خواهان مداخله ایالات‌متحده هستند.
مقام سابق دولت آمریکا گفت: مخالفان نتوانستند اعتماد آن‌ها را جلب کنند و بسیار سهل‌انگارانه در تضمین در مورد ترس این افراد عمل کردند.
آبرامز در حالی که سعی می‌کرد نرم انتقاد کند گفت: من می‌گویم که گوایدو و مجلس ملی، بدنه رهبری مخالفان که او را به عنوان رئیس‌جمهور موقت انتخاب کردند، آشکارا باید برای مردم رژیم و ارتش مشخص کنند که آن‌ها خواهان اتحاد ملی برای انتقال هستند و همه بخش‌ها باید در این جریان مشارکت کنند. آن‌ها به‌طور قطع مطالب درستی گفته‌اند. یک مصالحه بدون انتقام؛ با این حال من فکر می‌کنم هنوز این مسئله به باور عموم نرسیده است.
رهبران مخالفان نیز به نوبه خود کم کم نگران می‌شوند. خوان اندرس مجیا، از حزب خواسته عمومی گوایدو، کسی مسئول طرح -روز بعد- مخالفان است، گفت: ما می‌دانیم که پیام ما به سربازان رسیده است و اینکه اختلافاتی درون نیروهای مسلح وجود دارد. اما نظارت، تهدید و ضد اطلاعات بسیاری وجود دارد. وی افزود: استراتژی ما، تأثیری که می‌خواستیم را ایجاد نکرده است.
اما بسیاری معتقدند که لفاظی‌های قوی دولت آمریکا و اشارات متمادی ترامپ مبنی بر مداخله احتمالی نظامی ارتش آمریکا، در کنار فشار اقتصادی و مالی منجر به انتظارات بیشتر مردم از واشنگتن شده است.
فردی سوپرلانو، یک قانون‌گذار دیگر از حزب خواسته عمومی گفت: ایالات‌متحده یک متحد قوی بوده است و ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم. اما ظاهراً اقدام آن‌ها و جامعه بین‌المللی بسیار ضعیف‌تر از گفته‌هایشان است. اینکه برخی چیزها گفته می‌شوند اما اشتیاق کمی برای عملی کردن آن به چشم می‌خورد، برای همه اندکی ناامید کننده است.
اورلاندو پرز 53 ساله با بیان اینکه از نبود غذا و برق و کمبود آب در منطقه کارگری شرق کاراکاس در رنج است، گفت: تنها چیزی که من از ایالات‌متحده می‌شنوم این است که دیگر کافی است و مادورو باید برود. اما اگر آن‌ها واقعاً خواهان رفتن او هستند، صرفاً پیشنهاد کاری را نکنند و بعد تهدید کنند و در نهایت اقدام نکنند.
مقامات آمریکایی می‌گویند که آن‌ها گزینه‌های اقتصادی و دیپلماتیک زیادی دارند که می‌توانند استفاده کنند. ایالات‌متحده تحریم‌های سنگینی را علیه صادرات نفت ونزوئلا اعمال کرده است. مقامات نظامی و دولتی که اقدام به فرستادن فرزندان خود به ایالات‌متحده برای تحصیل و تفریح می‌کردند، ویزایشان باطل شد. تلاش‌هایی نیز در حال انجام است تا کشورهایی که گوایدو را به رسمیت شناخته‌اند اما از تحریم‌های آمریکا تبعیت نکرده‌اند، دست به اقدام برای تحریم بزنند.
ترس از قدرت‌های خارجی
اگرچه دولت همچنان شرایط ونزوئلا را بحران بشری و سیاسی توصیف می‌کند، مقامات حالا از تهدید امنیت ملی آمریکا در ونزوئلا از سوی کوبا و روسیه سخن می‌گویند.
در ماه دسامبر (آذر - دی ماه) روسیه فوراً دو بمب‌افکن قادر به حمل بمب هسته‌ای در نزدیکی کاراکاس به زمین نشاند و ماه گذشته 100 نیروی نظامی به این کشور فرستاد که به عقیده مقامات آمریکایی برای نگهداری از تجهیزات نظامی ساخته شده روسیه تحویل ونزوئلا بود. هفته گذشته مسکو اعلام کرد که مدرسه‌ای در ونزوئلا افتتاح کرده که در آن نحوه راهبری هلیکوپترهای ساخت روسیه آموزش داده می‌شود.
شورای امنیت سازمان ملل متحد، جایی که روسیه و چین، حامیان مادورو در آن حق وتو دارند، احتمالاً به توافق برای اقدام مشترک نمی‌رسند.
برخی درون دولت آمریکا خواهان زنده کردن توافق ریو هستند. توافقی امنیتی مشترک بین ایالات‌متحده و کشورهای قاره آمریکا. بیشتر کشورهای منطقه گوایدو را به عنوان رئیس‌جمهور موقت به رسمیت نشناخته‌اند، کشورهایی از جمله مکزیک، بولیوی، نیکاراگوئه، کوبا و ونزوئلا، در این معاهده دست ندارند و نمی‌توانند فعال سازی دوباره آن را وتو کنند.
این توافق به جای مانده از دوران جنگ سرد، رسماً با عنوان توافق درون آمریکایی کمک‌های متقابل شناخته می‌شود، شامل حمایت بین‌المللی برای اقدام عادی سازی مرز‌ها یا حتی مداخله نظامی در زمان نیاز می‌شود.
سردی متحدان آمریکا به همکاری در مورد ونزوئلا
مایک پمپئو، که در حال بازدید از منطقه است و روز یکشنبه (25 فروردین ماه) نیز بازدیدی از کوکوتا داشت در مصاحبه با تلویزیون شیلی در روز جمعه گفت: من متقاعد شده‌ام که مردم آمریکای جنوبی می‌فهمند که چه کسی ارزش‌های آن‌ها را مد نظر دارد و چه کسی دوست آن‌ها است. این درک مشترک در مورد مسیر درست، ما را به سمت نتیجه‌ای که شایسته مردم ونزوئلا است سوق می‌دهد.اما حتی برجسته‌ترین حامی دولت آمریکا از جمله دولت جدید محافظه‌کار برزیل نیز گفته‌اند که تمایلی به مداخله نظامی ندارند.
همیلتون مورائو، معاون رئیس‌جمهور برزیل در جریان مصاحبه هفته گذشته در واشنگتن گفت: این کار زیر چتر سازمان ملل می‌تواند صورت گیرد و در صورتی که ونزوئلا وارد یک جنگ داخلی شود و ما باید عملیات حافظ صلح انجام دهیم. برزیل پذیرای 500 سرباز فراری ارتش ونزوئلا بوده است.
همیلتون افزود: یک تهاجم سنتی به ونزوئلا برای براندازی مادورو از دید من راهکار مناسبی نیست. چراکه ما می‌دانیم این تهاجم چه زمانی آغاز می‌شود، اما نمی‌دانیم کی به پایان برسد.
دیدگاه تان را بنویسید